به گزارش مجله خبری نگار، تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق پشههای آلودهی آئدس به انسان منتقل میشود. این ویروس از خانواده ویروسهای فلاوی است که میتواند باعث نمایان شدن علائم تب دنگی از جمله تب، درد مفاصل و عضلانی، و در موارد شدیدتر عوارض جدی شود. پشههای آئدس اغلب در مناطق استوایی و نیمهگرمسیری یافت میشوند و میتوانند ویروس تب دنگی را از یک فرد آلوده به دیگری منتقل کنند. در ایران نیز اخیراً مواردی از شیوع این بیماری گزارش شده که اهمیت اقدامات پیشگیرانه را دوچندان کرده است.
تب دنگی از طریق نیش پشه آئدس، به ویژه گونههای Aedes aegypti و Aedes albopictus، منتقل میشود. این پشهها بیشتر در مناطق استوایی و آب و هوای گرم زندگی میکنند و ویروس را از فردی به فرد دیگر منتقل میکنند. از آنجا که این ویروس قابل انتقال از انسان به انسان نیست، تماس مستقیم با فرد مبتلا منجر به انتقال بیماری نخواهد شد. برای پیشگیری از ابتلا به تب دنگی، لازم است از نیش پشهها جلوگیری شود و در مکانهای دارای آب راکد که مکان مناسبی برای رشد پشههاست، احتیاط بیشتری شود.
پشه آئدس، به ویژه گونه Aedes aegypti، دارای نوارهای سفید روی بدن و پاهای خود است که آن را از پشههای معمولی متمایز میکند. این پشه اغلب در نزدیکی آبهای راکد زندگی میکند و در طول روز فعال است. این پشه توانایی گسترش ویروسهای دیگری همچون زیکا و چیکونگونیا را نیز دارد. شناخت شکل و ویژگیهای این پشه میتواند به تشخیص و کنترل بهتر بیماری کمک کند.
با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش سفرهای بینالمللی، مواردی از تب دنگی در ایران نیز مشاهده شده است. به ویژه در مناطق گرمسیر کشور، احتمال وجود این پشهها بیشتر است و به همین دلیل، در سالهای اخیر تلاشهایی برای کنترل و پیشگیری از شیوع این بیماری در ایران انجام شده است.
علائم تب دنگی معمولاً بین ۴ تا ۱۰ روز پس از نیش پشه آلوده ظاهر میشوند و شامل تب شدید، سردرد، درد پشت چشم، درد مفاصل و عضلات، و بثورات پوستی میباشند. این بیماری گاهی اوقات به نام "تب استخوان شکن" شناخته میشود، زیرا دردهای شدیدی در استخوانها ایجاد میکند. در موارد شدیدتر، فرد ممکن است دچار خونریزیهای خفیف، دردهای شدید شکمی، و حالت تهوع شود.
یکی از علائم مشخص تب دنگی، بروز بثورات پوستی است که معمولاً چند روز پس از شروع تب ظاهر میشود. این بثورات به شکل نقاط قرمز رنگ روی پوست بدن ظاهر میشوند و ممکن است خارش داشته باشند. این علامت میتواند به پزشکان در تشخیص سریعتر بیماری کمک کند.
در کودکان، تب دنگی معمولاً علائم ملایمتری نسبت به بزرگسالان دارد، اما در برخی موارد، میتواند علائم شدیدتری ایجاد کند. کودکان ممکن است دچار تب بالا، کماشتهایی، استفراغ، و خوابآلودگی شدید شوند. همچنین در کودکان، احتمال بروز عوارضی مانند خونریزی بیشتر است. برای محافظت از کودکان در برابر تب دنگی، استفاده از پشهبند و دافعهای حشرات توصیه میشود.
تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق پشه آئدس منتقل میشود و معمولاً در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری شایع است. علائم تب دنگی شامل تب بالا، درد شدید مفاصل و عضلات، سردرد، بثورات پوستی و درد پشت چشم است. این بیماری میتواند به نوع شدیدتری تبدیل شود و منجر به تب خونریزیدهنده دنگی (DHF) و شوک دنگی (DSS) شود که هر دو خطرات جدی برای زندگی محسوب میشوند.
علت اصلی ابتلا به تب دنگی ویروس دنگی است که توسط پشههای آئدس، به ویژه پشه آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس، انتقال مییابد. این پشهها عمدتاً در آبهای ساکن تخمگذاری میکنند و در طول روز بهویژه در ساعات صبح و غروب فعالیت میکنند. انتقال ویروس به انسان با نیش پشهای صورت میگیرد که قبلاً فرد آلودهای را نیش زده باشد.
عوامل خطر ابتلا به تب دنگی شامل مسافرت به مناطق آندمیک این بیماری، زندگی در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری، و قرار گرفتن در معرض پشههای آئدس است. همچنین عدم استفاده از روشهای محافظتی مانند استفاده از پشهبند و مواد دفعکننده پشه خطر ابتلا را افزایش میدهد.
برای تشخیص تب دنگی، پزشکان از آزمایشهای خون برای شناسایی پروتئین ویروسی یا آنتیبادیهای مرتبط با ویروس دنگی استفاده میکنند. تست آنتیژن NS۱ و آزمایشهای آنتیبادی دنگی از جمله روشهای رایج در تشخیص این بیماری هستند. همچنین بررسی علائم بالینی و سابقه مسافرت به مناطق آندمیک میتواند به تشخیص کمک کند.
در حال حاضر هیچ درمان اختصاصی برای تب دنگی وجود ندارد، و درمان آن به مراقبتهای حمایتی محدود میشود. این مراقبتها شامل مصرف مایعات زیاد، استراحت و مصرف داروهای کاهشدهنده تب و درد مانند استامینوفن است. از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن به دلیل خطر خونریزی خودداری کنید.
درمانهای خانگی برای تب دنگی شامل مصرف مایعات فراوان، آب نارگیل، سوپ و میوههای حاوی ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی است. استراحت کافی و استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تب نیز مفید است. این روشها به کاهش علائم و تسریع روند بهبودی کمک میکنند.
تب دنگی میتواند عوارض جدی مانند نارسایی اندامها، خونریزی داخلی و کاهش تعداد پلاکتها را به همراه داشته باشد. در موارد شدید، عفونت دنگی میتواند به شوک و حتی مرگ منجر شود؛ بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام برای پیشگیری از عوارض بسیار اهمیت دارد.
پیشگیری از تب دنگی شامل استفاده از پشهبند، مواد دفعکننده پشه و از بین بردن آبهای ساکن است که میتوانند محل تخمگذاری پشهها باشند. پوشیدن لباسهای بلند و استفاده از مواد دفعکننده پشهها نیز میتواند از گزیدگی جلوگیری کند.
واکسن تب دنگی در برخی کشورها برای افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند توصیه میشود. این واکسن میتواند تا حدودی از ابتلا به نوع شدید بیماری جلوگیری کند.
چگونه میتوان از تب دنگی پیشگیری کرد؟ برای پیشگیری از تب دنگی، از قرار گرفتن در معرض نیش پشه آئدس جلوگیری کنید. استفاده از دافعهای حشرات، پوشیدن لباسهای بلند، و کاهش مکانهای آب راکد در محیط اطراف، راهکارهای موثری هستند.
آیا تب دنگی قابل درمان است؟ درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد، اما علائم آن با مصرف داروهای مسکن و افزایش مایعات قابل کنترل است. در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن وجود داشته باشد.
آیا امکان ابتلای مجدد به تب دنگی وجود دارد؟ بله، افراد ممکن است پس از بهبودی دوباره به یکی از انواع دیگر ویروس تب دنگی مبتلا شوند و این بار علائم شدیدتری را تجربه کنند.
تب دنگی در چه مناطقی بیشتر شایع است؟ این بیماری بیشتر در مناطق استوایی و نیمهگرمسیری شایع است، اما با تغییرات اقلیمی و افزایش مسافرتها، احتمال شیوع آن در مناطق دیگر نیز افزایش یافته است.
منبع:امید نیوز