به گزارش مجله خبری نگار، به مشکلاتی که یک دارو برای دریافت کننده دارو ایجاد میکند، در اصطلاح، «ADE» یا حوادث ناخواسته دارویی گفته میشود. از هر هشت بیماری که دارو دریافت میکنند، یک نفر، در سال، یکی از این حوادث یا عوارض را تجربه میکند. بر اساس مطالعات مختلف ۵ تا ۱۰ درصد از بستریهای بیمارستانها در اثر حوادث دارویی است.
برخی عوامل احتمال بروز این حوادث را بیشتر میکند. به عنوان مثال این حوادث در سنین بالای ۶۵ سال، به طور تقریبی دو برابر بیشتر از جوانها اتفاق میافتد. از سوی دیگر در کودکان زیر پنج سال، اغلب به علت مصرف اتفاقی دارو و بدون نظارت والدین نیز چنین حوادثی اتفاق میافتد. احتمال آسیب در هر دو این بازههای سنی، به علت کارکرد ضعیفتر کلیه و کبد و دیگر اجزای بدن، بیش از سایر سنین است. چنین موضوعی در مورد زنان باردار و در ایام شیر دادن مادر به نوزاد نیز میتواند صادق باشد.
بیمارانی که از پنج داروی مختلف یا بیشتر در روز استفاده میکنند نیز بیش از دیگران در خطر بروز حوادث داروئی هستند که قابل انتظار نیز هست.
هر چه مصرف دارو بیشتر، احتمال بروز عوارض و حوادث نیز بیشتر است. همین موضوع در مورد دوز مصرفی دارو نیز صادق است و احتمال بروز حوادث و عوارض داروئی در زمان استفاده از دوزهای بالاتر دارو، بیشتر است.
همانگونه که اشاره شد، وضع سلامتی فرد و بیماریهای همزمان دیگر فرد نیز از عوامل موثر بر میزان بروز حوادث و عوارض داروئی است. در مطالعات مختلف بیشتر داروهایی که موجب بروز این حوادث و عوارض میشود، داروهای ضد انعقاد، ضد دیابت، آنتی بیوتیک و داروهای قلب عروق و اعصاب و روان بوده است. در مواردی که منجر به بستری میشود، بیشترین شکایت تب و لرز، نفس تنگی، درد و ناراحتی شکم و قفسه سینه بوده است.
این نکته حائز اهمیت است که در نیمی از موارد، این حوادث قابل پیشگیری است و هوشیاری و آگاهی ازعوامل فوق میتواند احتمال بروز حوادث داروئی را بصورت چشمگیری کاهش دهد.
دکتر «زیبا آقاملکی»، کارشناس امور دارویی مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز