مراسم شب یلدا (شب چله) آئینی ایرانی است

به گزارش مجله خبری نگار،دکتر «حبیب‌الله محمودیان» در این خصوص اظهار کرد: عنصرایرانی در طول دوران مختلف تاریخی، با تفکر و تدبر و اندیشه خود توانسته است در تحولات علمی و فرهنگی جامعه صاحب‌نقش باشد، بهره‌گیری ایرانیان از علم نجوم و محاسبات مختلف در رابطه با صور فلکی، آئین‌ها و جشن‌های مرتبط با فصول و تغییرات و تحولات در پدیده‌های منظم کیهانی با توجه به موقعیت‌ها وشرایط خاص مکانی، نشانه تفکر وتدبر عنصر ایرانی در تحولات علمی و فرهنگی است.

وی خاطرنشان کرد: عیاد نوروز باستانی، جشن مهرگان، جشن وآئین‌های کشاورزی، جشن سده، چهارشنبه‌سوری و شب یلدا نمونه‌های ارزشمندی از هنر و تمدن ایرانیان است که در هر موقعیتی شادابی، نشاط، مهربانی، وحدت و همدلی را برای انسان‌ها به ارمغان آورده است.

این باستان‌شناس گفت: جشن شب یلدا، جشن بزرگداشت علم است، جشن شب چله، جشن بزرگداشت علم در دوران باستان است، نیاکان ما، در در بیش از هفتاد قرن پیش، به گاه‌شماری خورشیدی دست پیدا کردند و با تفکر و تأمل دریافتند که اولین شب زمستان بلندترین شب سال است

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام ادامه داد: یلدا همان میلاد به معنای زایش و زادروز یا تولد است که از زبان سامی وارد پارسی شده است باید دانست که هنوز در بسیاری از نقاط ایران مخصوصاً در جنوب و جنوب خاوری برای نامیدن بلندترین شب سال، به‌جای شب یلدا از واژه شب چله استفاده می‌شود.

محمودیان تشریح کرد: شب یلدا، درازترین شب سال و یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ایرانیان است، آنها خورشید را نماد نیکی می‌دانستند و در جشن‌هایشان آن را ستایش می‌کردند در درازترین و تیره‌ترین شب سال، ستایش خورشید نماد دیگری می‌یابد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام گفت: مردمان سرزمین ایران با بیدار ماندن، طلوع خورشید و سپیده دم را انتظار می‌کشند تا خود شاهد دمیدن خورشید باشند. خوردن خوراکی‌ها و مراسم دیگر در این شب بهانه‌ای است برای بیدار ماندن یکی از دلایل گرفتن جشن دراین شب، زاده‌شدن ایزدمهر است.

وی افزود: یلدا یکی از کهن‌ترین‌جشن‌های ایران باستان است. اصطلاحاً به آن شب چله هم می‌گویند، در میان مردم گاهنگاری چله بزرگ و چله کوچک نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. چله بزرگ از روز یکم دی ماه جشن خرم روز، تا دهم بهمن (جشن سده) به طول می‌انجامد و آن را چله بزرگ می‌نامند، در این مدت شدت سرما بیشتر است، چله کوچک نیز از دهم بهمن شروع می‌شود و تا بیستم اسفند ادامه دارد در محدوده زمانی چله کوچک، سرما به تدریج کاسته می‌شود.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: یلدا از جمله آئین‌های ملی ایرانیان است که در موقعیت خاص زمانی و در پایان آخرین روز از فصل پاییز و اولین روز از فصل زمستان برگزار می‌شود، در دوران کهن، شب مظهر تاریکی و تباهی و وحشت بوده و اغلب سعی می‌کردند که شب‌هنگام با افروختن آتش و افزودن نور، خانه روشن باشد تا پلیدی و تباهی در آن راه نیابد. شب یلدا طولانی‌ترین شب‌ها است یعنی تسلط تاریکی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی می‌کاهد و، چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می‌شود، ایرانیان تولد دوباره خورشید را که مظهر روشنایی است جشن می‌گیرند.

محمودیان گفت: آداب شب یلدا در طول زمان تغییر نکرده و ایرانیان در این شب، باقیمانده میوه‌هایی را که انبار کرده‌اند و خشکبار و تنقلات می‌خورند و دور هم گرد می‌آیند، این مراسم تبدیل به شب‌نشینی فامیل و بستگان و رفع کدورات‌ها می‌شود که از نیاز‌های زندگی اجتماعی در عصر حاضر است.

وی اظهار کرد: ازاین رو، ایرانیان از قدیم الایام در شب یلدا که درازترین و تاریک‌ترین شب در طول سال است تا سپیده‌دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر با همدلی و وحدت به شادی می‌پردازند.