شناسایی و کشف ۷۴ محوطه تاریخی در تربت‌حیدریه

به گزارش مجله خبری نگار،علی محمدی، ۸ مهر در نشست خبری به مناسبت هفته گردشگری، گفت: ۳۵۰ اثر و محوطه تاریخی در سطح شهرستان وجود دارد که از این بین ۶۴ اثر ثبت ملی شده‌اند.

وی اظهار کرد: همچنین توانسته‌ایم پنج رویداد معنوی همچون آئین نخل گردانی کدکن، آئین علم گردانی حِصار، مراسم پنجم ماه صفر تربت‌حیدریه، فن ابریشم‌کشی و مراسم کف‌زنی بایگ را نیز به ثبت ملی برسانیم.

وی با اشاره به اینکه برای نخستین بار موفق به اخذ مجوز کاوش در محوطه تاریخی دامَسک شده‌ایم، افزود: با بررسی نتایج این کاوش‌ها، تاریخ شهر تربت حیدریه به دوران قبل از اسلام و ساسانیان برمی‌گردد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تربت‌حیدریه، اظهار کرد: یکی از اولویت‌های ما تمرکز بر روی برند‌های شهرستان همچون زعفران، عقیق و ابریشم بود، راه‌اندازی گردشگری زعفران، گردشگری ابریشم و گردشگری معدن را در دستور کار قرار داریم که ثبت بایگ به عنوان شهر ملی ابریشم، بِسک به عنوان روستای ملی ابریشم‌کشی از جمله نتایج این برنامه‌ها است.

محمدی از تربت‌حیدریه به عنوان پایتخت عقیق کشور نام برد و تصریح کرد: عقیق تربت حیدریه تنها عقیق رنگ‌پذیر در کشور است که دارای ذخایر بسیار خوب در این حوزه هستیم.

وی با بیان اینکه تربت‌حیدریه در مسیر کریدور شمال-جنوب دروازه ورودی مشهد مقدس است، تصریح کرد: کمبود زیرساخت‌های گردشگری و اقامتی در شهر تربت‌حیدریه باعث شد تا بیشترین تمرکز در حوزه بوم‌گردی‌ها باشد که تاکنون مجوز ۱۶ اقامتگاه بوم گردی صادر شده و صدور چهار مجوز دیگر نیز در دست اقدام است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تربت‌حیدریه افزود: توانسته‌ایم بخشی از احساس نیاز به هتل و واحد اقامتی در شهر را با راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی به ویژه سه کاروانسرای موجود در شهر مرتفع کنیم، اما همچنان نیازمند سرمایه‌گذار به ویژه در ساخت هتل هستیم.

وی ادامه داد: با توجه به کمبود اعتبارات لازم در حوزه بنا‌های تاریخی، برای احیای حمام تاریخی حاجی رئیس مجوز واگذاری آن به بخش خصوصی از وزارتخانه اخذ شده است، اما متأسفانه علیرغم اعلام سه بار مزایده برای واگذاری استقبالی از آن نشده است.

محمدی اظهار کرد: از سرمایه‌گذاران تربتی گله‌مند هستیم که علیرغم سرمایه‌گذاری آنان در شهر‌های دیگر، حاضر به سرمایه‌گذاری برای شهر خود نیستند.

وی با اعلام اینکه بزرگ‌ترین موقوفه در خراسان رضوی متعلق به قطب‌الدین حیدر است که متأسفانه عواید حاصل از درآمد موقوفه به آرامگاه برنمی‌گردد، افزود: با تلاش فراوان توانستیم ۸۰ باب مغازه و اراضی سریشا و کَسکَک را احیا کنیم.

محمدی گفت: متأسفانه در گذشته با انتصاب این عارف نامی به فرقه تصوف ظلمی بزرگ به این شخصیت، مجموعه تاریخی و شهر تربت‌حیدریه شد که اکنون با پیدا شدن اسناد تاریخی مشخص شد ایشان از محبان اهل‌بیت (ع) بوده که این اسناد توانست برخی مشکلات پیش روی این مجموعه ارزشمند را برطرف کند.

وی با بیان اینکه فرهنگ‌سازی‌های غلط و تهاجم‌های فرهنگی اشتباه به شخصیت قطب‌الدین حیدر باعث ناشناخته ماندن و دوری مردم از شخصیت این عارف و مجموعه فرهنگی و تاریخی آن شده است، افزود: خوشبختانه در چند سال اخیر با انجام کار‌های فرهنگی متناسب و راه‌اندازی نگارخانه در این مجموعه توانستیم بخشی از تبلیغات سو را برطرف کنیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تربت‌حیدریه بیشترین مشارکت در حوزه بنا‌های تاریخی خراسان رضوی را با ۹ میلیارد تومان توسط بخش خصوصی و ۴ میلیارد تومان جذب اعتبار دولتی برای آرامگاه قطب‌الدین حیدر در تربت‌حیدریه دانست و اظهار کرد: یکی دیگر از اقدامات راه‌اندازی مجمع خیرین حوزه میراث فرهنگی برای اولین بار در کشور و در تربت حیدریه است که در اولین اقدام خیرین این حوزه برای کاوش در محوطه تاریخی دامسک به اداره میراث فرهنگی کمک کردند.

محمدی در ادامه به برهه‌ای از تاریخ تربت‌حیدریه و مهاجرت گسترده اهالی کرمان و یزد به تربت حیدریه اشاره کرد و در خصوص شباهت معماری بافت تاریخی این شهر با آن دو شهر تصریح کرد: گرچه تربت حیدریه با توجه به موقعیت خاص جغرافیای خود دارای بیشترین سراها، حمام‌ها و کاروانسرا‌ها در بین شهر‌های کشور بوده است، اما متأسفانه با کج‌سلیقگی مدیران وقت بافت تاریخی به عنوان بافت فرسوده معرفی و تخریب می‌شود که اگر این اتفاق رخ نمی‌داد، شهر تربت‌حیدریه قابلیت ثبت شدن به عنوان یک شهر تاریخی همچون یزد در سازمان یونسکو را داشت.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تربت حیدریه با بیان اینکه تربت‌حیدریه دارای ۲۰ رشته شاخص صنایع‌دستی است، افزود: خوشبختانه تاکنون توانسته‌ایم ۳۵۰ نفر هنرجو را در رشته‌هایی همچون گلیم‌بافی، فرت بافی، خراطی، منبت، تراش سنگ‌های قیمتی و ... آموزش دهیم.

صدور ۱۵۰ مجوز کارگاه صنایع‌دستی، جذب ۱۳ میلیارد تومان اعتبار در حوزه احیا و برندسازی، بیمه ابریشم کشان به عنوان بیمه هنرمندان، تهیه مستند بایگ شهر ملی ابریشم و بسک به عنوان روستای ملی ابریشم، ثبت ملی اداره تاریخی نوغان، برگزاری شب شعر ابریشم و برگزاری هفته گردشگری تربت‌حیدریه در مشهد، برگزاری رویداد گردشگری بایگ، افتتاح خانه خلاق صنایع‌دستی با رشته نمدمالی نیز از جمله دیگر فعالیت‌های این اداره در یک‌سال اخیر بوده است.