به گزارش مجله خبری نگار،این عارضه در دو نوع ساده و بیماری کلیه پلی کیستیک دیده میشود که در موارد ساده نگران کننده نیست و معمولا اثری روی عملکرد کلیه به جا نمیگذارد، اما در صورت بزرگ شدن کیستها ممکن است مشکل زا شده و نیاز به درمان داشته باشد.
در ادامه قصد داریم درباره کیست کلیه و علل، علائم و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
کلیهها دو اندام لوبیایی شکل هستند که در پشت اندامهای شکمی و درست زیر قفسه سینه قرار گرفته اند.
این اندام ضایعات بدن را قبل از خروج به صورت ادرار فیلتر کرده و در تنظیم فشار خون و کنترل بسیاری از عملکردهای مهم بدن نقش حیاتی دارد.
کیست کلیه کیسهای پر از مایع است که در کلیهها رشد میکند و ممکن است به صورت یک کیست تنها در یک کلیه یا تعداد زیادی کیست در هر دو کلیه ظاهر شود.
به طور کلی دو نوع کیست کلیه وجود دارد که عبارتند از:
کیست ساده
بیماری کلیه پلی کیستیک
کیستهای ساده کیستهایی هستند که به تنهایی روی کلیه ایجاد شده، دیواره نازک دارند و حاوی مایعی شبیه آب میباشند. این کیستها معمولا به کلیهها آسیب نمیرسانند و عملکرد کلیه را تحت تاثیر قرار نمیدهند.
این در حالیست که بیماری کلیه پلی کیستیک یک نوع بیماری ارثی است که باعث ایجاد تعداد زیادی کیست روی کلیهها میشود. بزرگ شدن این کیستها میتواند به کلیهها آسیب برساند و به علائمی همچون درد، عفونت و علائم دیگر منجر شود.
بیماری کلیه کیستیک اکتسابی نوعی دیگری از کیست کلیه است که با نوع پلی کیستیک متفاوت بوده و ژنتیکی نمیباشد. در این عارضه کلیهها به دنبال آسیب طولانی مدت ناشی از بیماری کلیه یا دیالیز دچار کیست میشوند.
کیستهای ناشی از بیماری کلیه کیستیک اکتسابی ممکن است نیاز به درمان نداشته باشند، اما لازم است بیماری زمینهای عامل آن برطرف شود.
کیستها معمولا بی ضرر هستند و از آن جا که اغلب علائمی ایجاد نمیکنند ممکن است تا زمانی که به دلیل مشکلات سلامتی دیگر از ناحیه تصویر برداری نشود شناسایی نشوند.
پزشکان هنوز موفق به کشف علت دقیق کیست کلیه نشده اند و به نظر میرسد به جز افزایش سن، هیچ عامل خطر زای دیگری در بروز کیست ساده کلیه نقش نداشته باشد.
همچنین احتمالا موارد مربوط به رژیم غذایی و سبک زندگی در افزایش خطر تشکیل این کیستها موثر نمیباشد.
احتمال بروز کیست ساده معمولا با افزایش سن افزایش مییابد، به طوری که گفته شده تا ۲۵ درصد از بزرگسالان بالای ۴۰ سال و نیمی از افراد بزرگسال بالای ۵۰ سال گاهی دچار کیست ساده میشوند.
به علاوه به نظر میرسد مردان کمی بیشتر از زنان به کیست ساده در کلیه دچار میشوند.
کیست ساده کلیه در اغلب موارد بدون علامت است، با این حال بزرگ شدن بیش از حد آن ممکن است علائمی ایجاد کند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
درد مبهم در پشت یا پهلو
درد در قسمت فوقانی شکم یا لگن
تب در صورت عفونی شدن کیست
وجود خون در ادرار
نیاز به ادرار مکرر
در صورت بروز عوارضی همچون عفونت یا پارگی کیست ممکن است علائم تشدید شود.
کیستهای ساده در اغلب موارد حین آزمایشهای تصویر برداری که به دلایل دیگر انجام میشوند تشخیص داده میشوند و زمانی که پزشک متوجه وجود کیست در کلیه شود احتمالا از آزمایشهای تشخیصی دیگر برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد کیست استفاده خواهد کرد، از جمله:
سی تی اسکن: در این تکنیک، تصویر سه بعدی از کلیهها برای شناسایی تومورها یا کیستها ایجاد میشود
ام آر آی: در این نوع تصویر برداری با استفاده از امواج رادیویی تصاویری از بافتها و اندامهای نرم بدن از جمله کلیهها به دست میآید
سونوگرافی: در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از کلیهها استفاده میشود
آزمایش عملکرد کلیه: یک آزمایش خون ساده است که در آن وضعیت عملکرد کلیهها بررسی میشود
آزمایش ادرار: در این آزمایش محتویات ادرار در نمونه ادرار اندازه گیری میشود
اکثر کیستهای ساده به درمان خاصی نیاز ندارند و تنها لازم است فرد به صورت دورهای برای معاینه به پزشک مراجعه کند.
در مواردی که کیست کلیه باعث ایجاد علائم میشود ممکن است نیاز به درمان باشد، به خصوص زمانی که کیست به انسداد ادراری یا خون در کلیهها منجر شده باشد.
در این موارد پزشک احتمالا توصیه میکند کیست با کمک تکنیک اسکلروتراپی تخلیه شود که در آن از سونوگرافی برای هدایت سوزن به کیست استفاده شده، سپس کیسه مایع با سوزن سوراخ و تخلیه میشود.
در مرحله بعد پزشک محلول نمکی به محل تزریق میکند تا بافت اطراف آن سفت شده و از تشکیل مجدد کیست جلوگیری شود. این تکنیک تحت بی حسی موضعی و به صورت سرپایی انجام میشود.
در موارد نادر که کیست بسیار بزرگ شده است ممکن است برای تخلیه یا برداشتن کیست نیاز به عمل جراحی باشد. جراحی در بیمارستان تحت بیهوشی کامل و با یک ابزار کوچک دوربین دار انجام میشود.
در مورد کیستهای عفونی نیز معمولا ابتدا درمان مبتنی بر آنتی بیوتیکها تجویز میشود.
اکثر کیستهای ساده کلیوی بدون عوارض هستند، اما در موارد نادر ممکن است عوارضی ایجاد شود، از جمله:
پاره شدن کیست
عفونی شدن کیست
ورم کلیهها که به دلیل انسداد ادراری رخ میدهد
در صورت بروز عوارض ممکن است علائم تشدید شود و لازم است فرد فورا به پزشک مراجعه کند.
لازم به ذکر است اکثر عوارض از جمله پارگی کیست با روشهای محافظه کارانه قابل مدیریت هستند، اما اگر به موقع درمان نشوند میتوانند جان بیمار را تهدید کنند.
کیستهای ساده معمولا بی خطر هستند و نیاز به درمان ندارند.
همچنین در مواردی که به دلیل انسداد خون یا انسداد ادراری در کلیه به درمان نیاز است اغلب درمانها موفقیت آمیز میباشند.
منبع:سومیتا