شورایی برای تمرکز زدایی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: ماه گذشته بود که بیست و سومین انتخابات جلسه شورای عالی استان‌ها برگزار شد. جلسه‌ای که قرار بود انتخابات هیئت رئیسه سومین سال از ششمین دوره شورای عالی استان‌ها برگزار شود که با حاشیه‌هایی همراه شد و انتخاب هیئت رئیسه به روز‌های آتی موکول شد. در این انتخابات پرویز سروری نماینده استان تهران، موسی بن الرضا حاجی بگلو نماینده استان خراسان رضوی و شهرام دبیری نماینده استان آذربایجان شرقی کاندیدای ریاست شدند. در پی اعتراض دو نفر از کاندید‌های ریاست (شهرام دبیری و موسی الرضا حاجی بگلو) مبنی بر عدم استفاده از القاب (دکتر، مهندس و ...) در برگه آرا، برخی از اعضا جلسه را ترک کردند و روند انتخابات ریاست شورا مختل شد.

این اعتراضات، اما به ادعای فارس درحالی صورت گرفت که نحوه برگزاری انتخابات به تایید نمایندگان وزارت کشور و سایر دستگاه‌های ذیربط رسیده بود. فارغ از حواشی انتخابات هیئت رئیسه شورای عالی استان‌ها نباید فراموش کرد که شورای عالی استان‌ها از جایگاه ویژه‌ای در نظام کشور برخوردار است. می‌توان گفت که این شورا بزرگ‌ترین نهاد شورایی در ساختار سیاسی کشورمان است. اعضای این شورا متشکل از نماینده شورای هر استان است که از بین نمایندگان شورا‌های شهر و روستا انتخاب شده‌اند.

جوان‌گرایی نیاز این روز‌های شورای عالی استان‌ها

ریاست این شورا در حال حاضر بر عهده پرویز سروری است. پیش از این علیرضا احمدی با شکست مرتضی الویری در سال سوم و چهارم دوره پنجم شورا‌های اسلامی شهر و روستا ریاست شورای عالی استان‌ها را به مدت ۲ سال بر عهده گرفت و مهدی چمران نیز در دوره‌های دوم، سوم و چهارم شورا‌های اسلامی شهر و روستا به مدت ۱۲ سال ریاست این شورا را عهده‌دار بود. از آغاز به کار این شورا تا به امروز ریاست این نهاد را به ترتیب، منصور روشناسی، مهدی چمران، غلامرضا بصیری‌پور، مرتضی الویری، علیرضا احمدی و پرویز سروری عهده دار بوده‌اند. بانگاهی به میانگین رده سنی روسای ادوار این شورا، به وضوح شیخوخیت چهره‌هایی که بر کرسی ریاست این شورا تکیه زده اند نمایان می‌شود.

در این میان با توجه به توصیه‌های مکرر رهبرانقلاب به جوان‌گرایی و تحول آفرینی در بخش‌های مختلف کشور و اهمیت و گستردگی این نهاد به نظر می‌رسد اعضای این شورا در جریان انتخاب رئیس و هیئت رئیسه که قرار است طی روز‌های آینده برگزار شود، می‌توانندبا اعتماد به نمایندگان جوان مردم در شهر‌ها و روستا‌ها ترکیب سنی هیئت رئیسه را کاهش داده و با جوان‌گرایی، گام مهمی در جهت افزایش نقش آفرینی این شورا به نفع مردم بردارند. شورای عالی استان‌ها از نمایندگان شورا‌های استان‌های سراسر کشور تشکیل شده و عهده دار انجام وظایف و اختیاراتی است که قوانین و مقررات مختلف به عهده آن گذاشته اند که از جمله این وظایف و اختیارات می‌توان به نظارت و هماهنگی امور شورا‌های مادون، تهیه و تقدیم طرح‌های قانونی به مجلس شورای اسلامی و ارتباط شورا‌ها با دستگاه‌های اجرایی اشاره کرد.

تمرکززدایی مهم‌ترین کار کرد شورای عالی استان‌ها

به نظر مهم‌ترین کار کرد این شورا می‌تواند استفاده از ظرفیت همگرایی اعضای این نهاد در جهت تمرکززدایی باشد. تمرکززدایی که امروزه به عنوان یکی از مولفه‌های مهم در حکمرانی نو تلقی توجه به افزایش قدرت‌های محلی دارای اهمیت ویژه‌ای است. همان‌طور که رضا اردکانیان به درستی اشاره کرده است، تمرکزگرایی سم حکمرانی ماست: «سازمان حکمرانی و اداری ما در معرض آسیب جدی ناشی از تمرکزگرایی و بخشی‌نگری است، ما اگر مشکل را فقط در افراد ببینیم مسئله را ساده می‌کنیم.

بهترین افراد ما هم انتخاب شوند، اگر ساختار‌های مناسبی نداشته باشیم آن بهترین افراد یک مظروفی هستند که بعد از مدتی کوتاه شکل ظرف را به خود می‌گیرند.» در این باره، نظام تمرکز زدایی ایجاب می‌کند که هر یک از واحد‌های کشوری بتوانند برخی از امور محلی مورد نیاز خود را به صورت مستقل از دولت مورد بررسی قرار داده و در ارتباط با آن، تصمیم گیری نمایند که به همین دلیل در نظام حقوقی ایران شورا‌هایی اعم از شورای روستا، شورای شهر، شورای بخش، شورای شهرستان، شورای استان و شورای عالی استان‌ها تشکیل می‌شود. در این چارچوب شورای عالی استان‌ها نیز به عنوان عالی‌ترین شورای پیش بینی شده در نظام حقوقی ایران، دارای اختیارات وسیع تری نسبت به سایر شوراهاست و علاوه بر نظارت بر امور سایر شوراها، ارتباط با سایر دستگاه‌های اجرایی، تهیه طرح‌های قانونی را به عهده دارد.