خاص ماندن زوری!

به گزارش مجله خبری نگار، یکی از دلایلی که مربیان را معروف می‌کند، ژست‌هایی است که آن‌ها کنار زمین می‌گیرند. هر قدر هم یک مربی از لحاظ فنی خوب باشد، وقتی جلب توجه نکند، شانس زیادی برای رفتن به تیم‌های بزرگ ندارد. در فوتبال اروپا هنوز هم مربیانی مثل گتوزو تیم می‌گیرند، چون توی چشم هستند. برای والنسیا یا مارسی بهتر است گتوزو را روی نیمکت داشته باشد تا یک مربی گمنام و کم‌سروصدا، اما با کیفیت بالاتر. سالی که فیروز کریمی پاس را در آسیا قهرمان کرد، اعتراف کرده بود وقتی حرکات و اشاره‌های سرمربی خارجی حریف را دیده، او هم حرکاتی را ابداع کرده که از قبل با بازیکنان هماهنگ نشده بود، ولی بازیکنان و مربیان حریف از این اشاره‌ها گیج شده بودند و تصور می‌کردند قرار است بازیکنان پاس با این حرکات سرمربی تغییر تاکتیک بدهند.

در دوران حضور و ترکتازی مورینیو در چلسی و لیگ برتر، مربیان باشخصیت‌تری مثل آرسن ونگر به ستوه آمده بودند. آن‌ها می‌دیدند که مورینیو با صحبت‌هایش پیش و پس از مسابقه و رفتارش در جریان بازی روی داوران و بازیکنان حریف تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل بود که ونگر و دیگران هم سعی کردند دست به رفتار مشابهی بزنند. یک‌بار سرمربی بزرگ آرسنال در جریان بازی با مورینیو کراوات او را گرفت و برخلاف شخصیتی که داشت، با این مربی دست به یقه شد.

بعضی مربیان برای آنکه توی چشم باشند، دست به هر کاری می‌زنند. شیوه مورینیو این است که در کنفرانس‌های مطبوعاتی حرف‌های عجیبی بزند تا تیتر شود یا کار عجیبی در زمین بکند، مثلا انگشت توی چشم دستیار وقت گواردیولا در بارسلونا (تیتو ویلانووا) فرو کند یا ادای مربی معترض حریف را درآورد و روی زمین دراز بکشد یا به تقلید از او گریه کند. البته مورینیو کار‌های عجیب دیگری هم دارد. در جریان بازی با بولونیا که به شکست ۲ بر صفر رم منتهی شد، سرمربی پرتغالی رمی‌ها بین ۲ نیمه رناتو سانچس پرتغالی را به زمین فرستاد، اما ۱۹ دقیقه بعد و در دقیقه‌۶۴ او را بیرون کشید و سردار آزمون را به زمین فرستاد که این تعویض موجب حیرت این بازیکن هنگام خروج از زمین شد.

آقای خاص در نشست خبری پس از بازی گفت: «می‌خواهم از رناتو عذرخواهی کنم، تعویض پس از ۱۹ دقیقه همان‌قدر که برای یک بازیکن سخت است، برای مربی هم سخت است. من این کار را ۳، ۴بار در دوران مربیگری‌ام انجام داده‌ام، فقط می‌توانم بگویم متأسفم رناتو.» او با این کار بار دیگر خودی نشان داد تا همه از او صحبت کنند و بگویند «واو! چه مربی عجیب و خفنی!»

آقای خاص سابق دوست دارد هر روز ورد زبان‌ها و سوژه رسانه‌ها باشد. او به فاصله کوتاهی سرنوشت قهرمانی لیگ برتر این فصل را پیش‌بینی کرد و گفت که منچسترسیتی ۵۱ و لیورپول ۴۹ درصد شانس قهرمانی دارند و آرسنال از هیچ شانسی برخوردار نیست. سپس وارد بحث بحران منچستریونایتد شد و گفت در دوران حضورش روی نیمکت این تیم به مدیران باشگاه گفته بود ۴ بازیکن را باید بیرون بیندازند، چون تیم با آن‌ها به جایی نمی‌رسد، اما هر ۴ بازیکن هنوز در اولدترافورد حضور دارند. تنها لوک شو و رشفورد ملی‌پوش و مارسیال که خود مورینیو او را خرید و اسکات مک‌تامینی که فصلی درخشان را به‌ویژه در مسابقات انتخابی یورو با اسکاتلند داشته در تیم مانده‌اند. هیچ مربی عاقلی غیر از مارسیال ۳ بازیکن دیگر را بیرون نمی‌اندازد، اما مورینیو است دیگر؛ باید چیزی بگوید که مرموز و باهوش جلوه کند!

مربی بزرگ متولد شد

تیاگو موتا کسی است که قرار است جام‌های زیادی ببرد

درحالی‌که برخی مربیان بزرگ نظیر زین‌الدین زیدان، آنتونیو کونته، یواخیم لو، هانسی فلیک، گراهام پاتر و... بیکار شده‌اند و مربیانی مثل مورینیو و کی‌روش و... به قهقرا رفته‌اند، مربیان دیگری هستند که توانسته‌اند نامی دست‌وپا و خودشان را به‌عنوان پدیده مربیگری فوتبال جهان مطرح کنند؛ نام‌هایی مثل روبرتو دی‌زربی (سرمربی برایتون)، ژابی آلونسو (بایر لورکوزن)، پیتر بوش (سرمربی سابق دورتموند و مربی این فصل آیندهوون)، فان‌نیستلروی (سرمربی فصل پیش آیندهوون)، توماس فرانک (برنتفورد) و... توجه زیادی را جلب کرده‌اند، اما یک نام آشنا در بین بازیکنان، به‌تازگی خودش را در جمع مربیان مطرح کرده است و می‌توان پیش‌بینی کرد در آینده‌ای نزدیک توسط یک باشگاه بزرگ جذب شود.

تیاگو موتا، بازیکن برزیلی- ایتالیایی سابق پاری‌سن‌ژرمن، بارسلونا و اینترمیلان پدیده جدید مربیگری فوتبال است. او این هفته توانست آاس‌رم مورینیو را ۲ بر صفر ببرد و بولونیا را به رده چهارم جدول سری‌آ ببرد. بولونیا ۲۸ امتیاز در این فصل کسب کرده و این بیشترین امتیاز تاریخ باشگاه در ۱۶ بازی ابتدایی یک فصل سری‌آ است. موتا امشب در جام‌حذفی مقابل اینترمیلان که یکی از بهترین تیم‌های فعلی فوتبال جهان است، بازی دارد. شاید باز هم او توانست از باشگاه‌های بزرگ اروپایی دل ببرد.

موتا در این فصل غیر از پیروزی بر مورینیو توانسته لاتزیو را ببرد و یوونتوس (یک - یک)، ناپولی (صفر- صفر) و اینتر (۲-۲) را متوقف کند. او فصل پیش هم میلان و رم را متوقف کرده و آتلانتا را برده بود.

هافبک خوش‌فکر پاری‌سن‌ژرمن بلافاصله پس از بازنشستگی از فوتبال، مدرک مربیگری‌اش را گرفت و کارش را به‌عنوان سرمربی تیم زیر ۱۹ سال پاری‌سن‌ژرمن آغاز کرد. موتا برای مطرح‌شدن، ایده‌های جدیدی را وارد فوتبال کرد. به‌طور مثال، او سیستمی تعریف کرد که در آن از دروازه‌بان به‌عنوان هافبک استفاده می‌شد!

سیستم تیم را از ۳–۳–۴ به ۲–۷–۲ تغییر داد. موتا گفته بود: «ایده من این است که تهاجمی بازی کنم؛ با تیمی جمع‌وجور که بازی را کنترل می‌کند، با فشار از بالا و حرکت زیاد با توپ و بدون توپ. من از بازیکنی که توپ را در اختیار دارد می‌خواهم همیشه ۳، ۴‌راه‌حل داشته باشد و ۲ هم‌تیمی نزدیک هم به او کمک کنند. من اعداد سیستم‌ها را دوست ندارم، زیرا آن‌ها شما را فریب می‌دهند. شما می‌توانید با ۲-۳-۵ فوق‌العاده تهاجمی بازی کنید و در ۳-۳-۴ دفاعی باشید. همه چیز بستگی به کیفیت بازیکنان دارد. چندی پیش یک بازی داشتم که در آن ۲ مدافع کناری به‌عنوان مهاجم شماره ۹ و هافبک پشت مهاجم شماره ۱۰ بازی کردند. در سیستم ۲-۷-۲ من، دروازه‌بان یکی از ۷ بازیکن خط میانی محسوب می‌شود. برای من مهاجم نخستین مدافع است و دروازه‌بان نخستین مهاجم. در تیم من دروازه‌بان بازی را با پا‌های خود شروع می‌کند و مهاجمان نخستین کسانی هستند که برای بازیابی توپ به بازیکنان حریف فشار وارد می‌کنند.» کسی از سرنوشت آن ابتکار اطلاعی ندارد، اما این مربی جوان بعدا نشان داد در تیم‌های بزرگسال و بدون ایده‌های عجیب هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

اولین تجربه مربیگری موتا در تیم‌های بزرگسالان، استخدام در تیم اسبق خودش یعنی جنوا بود که در دسته دوم حضور داشت. او ۵ روز پس از پذیرفتن این پیشنهاد موفق شد برشا را ۳ بر یک شکست دهد. با این‌حال، اوضاع خوب پیش نرفت و زمانی که تیم در انتهای جدول دست‌وپا می‌زد، موتا اخراج شد. او پس از چند ماه بیکاری توانست در سری‌آ و باشگاه اسپتزیا شغلی برای خودش دست‌وپا کند. اسپتزیا گزینه اصلی سقوط بود و از نقل‌وانتقالات محروم. او جایزه بهترین مربی‌ماه سری‌آ را برای ژانویه گرفت و در ۱۵ مه ۲۰۲۲ با پیروزی بر اودینزه توانست تیمش را در دسته اول فوتبال ایتالیا نگه دارد. در پایان آن فصل موتا به‌صورت توافقی از این باشگاه جدا شد و به بولونیا رفت تا جایگزین سینیشا میهایلوویچ شود که مدتی با سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کرد و قادر به ادامه فعالیت نبود و در دسامبر همان سال در ۵۳ سالگی درگذشت.

با توجه به تیم‌های کم‌نام‌و‌نشانی که موتا در اختیار داشته، هنوز تعداد پیروزی‌های او از شکست‌هایش کمتر است، اما حداقل در بولونیا توانسته همه بزرگان را آزار دهد. او در ۱۰۱ بار تجربه سرمربیگری ۳۵ برد، ۲۵ تساوی و ۴۱ شکست ثبت کرده است و تیم‌هایش ۱۲۳ گل زده و ۱۴۴ گل خورده داشته‌اند. موتا ۲ بار هم جایزه ماه سری‌آ را گرفت؛ یک‌بار ژانویه سال ۲۰۲۲ و یک‌بار هم فوریه سال ۲۰۲۳. شاید جایزه سومی هم در کار باشد؛ به شرطی که او همین روند را ادامه دهد و امشب از سد اینتر بگذرد. بله، یک مربی بزرگ در حال متولد‌شدن است؛ او بازیکن خوب و بزرگی هم بود.