به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: تازهترین دادههای تجاری کشور نشان میدهد که در ۸ ماه امسال، واردات ۲۰ قلم کالای اساسی به کشور بیش از ۱۰ میلیارد دلار و تقریباً معادل ۲۵ درصد ارزش کل واردات گمرکی بوده که لزوم تدبیر برای کاهش وابستگی حوزه غذای کشور به واردات را نشان میدهد. نکته قابل تامل این جاست که در بین این کالاها، واردات چای به همراه ۴ قلم کالای دیگر حدود ۵۰ درصد افت داشته که درباره چای میتوان به تاثیر کشف فساد دبش بر واردات این محصول اشاره کرد. موضوع دیگر این که در برخی رسانه ها، با استناد به آمار افت واردات ۵ قلم کالا از خطر کمبود غذا خبر داده اند. این در حالی است که فارغ از تهدیدات غذایی کشور از جنبههای مختلف، آمارهای کنونی چیز دیگری میگوید.
به گزارش مجله خبری نگار، اظهارات اخیر رئیس گمرک ایران، حاوی نکات جالب توجهی درخصوص واردات کالاهای اساسی به کشور است. پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از «رضوانی فر» گزارش داد که در ۸ ماه امسال، ۱۵ میلیون و ۶۷۴ هزار تن کالاهای اساسی به ارزش ۱۰ میلیارد و ۵۷۷ میلیون دلار وارد کشور شده است. به گفته وی، این میزان کالاهای اساسی وارداتی در ۸ ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن ۱.۳۴ درصد و از حیث ارزش ۷.۱۸ درصد کاهش را نشان میدهد.
رضوانی فر در بخش دیگری از سخنان خود، به افت حدود ۵۰ درصدی ارزش واردات ۵ قلم کالای اساسی اشاره کرد و افزود: واردات چای خشک، برنج، شکر خام، گوشت مرغ و گندم در این مدت به لحاظ ارزش بیشترین کاهش را در بین کالاهای اساسی به خود اختصاص دادند، به طوری که این پنج قلم به ترتیب نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۷.۶۹ درصد، ۵۳.۸۹ درصد، ۵۱.۹۸ درصد، ۴۸.۱۱ درصد و ۴۶.۲ درصد کاهش داشته اند.
پس از این اظهارات، برخی رسانههای معاند تلاش کردند تا وانمود کنند که با کاهش ۵۰ درصدی واردات ۵ قلم کالا، خطر کمبود غذا در ایران به وجود آمده است. این در حالی است که در نبود سهم هر یک از اقلام اساسی وارداتی در خبر اعلامی، همان طور که در بالا اشاره شد، واردات ۲۰ قلم کالای اساسی به کشور، از نظر وزن تنها یک درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده و حتی درباره کاهش واردات برخی کالاها مانند چای و گندم، دلایل دیگری مطرح میشود.
یکی از اقلامی که واردات آن بیش از ۵۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته، چای بوده است. کالایی که افشای فساد چای دبش نشان داد لااقل در سال گذشته، واردات این کالا همراه با فساد و بیش از اندازه مورد نیاز به کشور انجام شده بود. گزارش تسنیم در ۲۰ آذر ۱۴۰۱، نشان میدهد در ۸ ماه ابتدایی سال گذشته، این محصول به میزان ۶۴ هزار تن (و ارزش ۳۵۵ میلیون دلار) وارد کشور شده که از نظر وزنی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰، ۴۳ درصد افزایش یافته بود. این در حالی است که طبق اظهارات حبیب جهان ساز، رئیس سازمان چای کشور در گفتگو با «انتخاب»، نیاز کشور به واردات چای سالانه حدود ۷۰ هزار تن و بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است! در نتیجه میتوان گفت در ۸ ماهه سال گذشته به اندازه کل نیاز سالانه کشور چای وارد کشور شده بود و برای همین، به نظر میرسد در سال جاری و پس از کشف فساد چای دبش، واردات این کالا تقریباً به حالت عادی برگشته است.
کالای دیگری که واردات آن بیش از ۴۶ درصد کاهش یافته، گندم است. رصد تحولات درخصوص تولید این کالا نیز حاکی از این است که به احتمال زیاد، خودکفایی در تولید گندم نان در کاهش نیاز به واردات این محصول تاثیر قابل توجهی داشته و حتی واردات آن طبق گزارش ایرنا تا ۷۰ درصد نیز کاهش یافته است.
با همه این اوصاف، ارقام واردات کالاهای اساسی در کلان موضوع، کماکان مطلوب نیست. واردات بیش از ۱۰ میلیارد دلاری ۲۰ قلم کالای اساسی به کشور در شرایطی در ۸ ماهه امسال اتفاق افتاده که در این مدت، کل واردات کشور، بیش از ۴۲ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر، این ارقام نشان میدهد که یک چهارم امنیت غذایی کشور به واردات وابستگی دارد. با توجه به تهدیدات مختلف جهانی و اقلیمی، این مسئله تداوم پیگیری راهکارهای خودکفایی در تولید این محصولات را یادآور میشود.
نکته قابل توجهتر این که از مجموع واردات کالاهای اساسی به کشور در این مدت، طبق اظهارات رئیس کل گمرک، ۷ میلیارد و ۵۶۷ میلیون دلار، تنها متعلق به ۵ قلم از ۲۰ قلم کالاهای اساسی بوده که نامتوازن بوده و وضعیت واردات را در بین اقلام اساسی نشان میدهد. این کالاها شامل ذرت، روغنهای خوراکی نیمه جامد، مایع و خام، انواع دانههای روغنی، برنج و گندم بوده اند.