تلاش مازندرانی‌ها برای تولید محصولات دانش بنیان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران-سوسن صادقی: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هدفش، حمایت از شرکت‌های برپایه دانش‌بنیان و رشد تولید است. این حمایت تنها به شرکت‌های دانش‌بنیان در پایتخت ختم نمی‌شود و اگر پا را فراتر از پایتخت بگذاریم، شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری با حمایت دولت در استان‌های دیگر شکل گرفته‌اند و بر پایه علم و دانش و فناوری‌های نوین به دنبال طراحی، ساخت و تولید محصولات دانش‌بنیان خود هستند تا کشور را تا حد ممکن از وابستگی به خارج برهانند. یکی از استان‌هایی که شرکت‌های بسیاری در آن بر پایه علم و دانش شکل گرفته، استان مازندران است. شهر‌های این استان از آمل گرفته تا بابل و بابلسر و حتی شهر کوچکی مانند جویبار دارای شرکت‌های دانش بنیانی است که گره از کار مردم می‌گشایند و کشور را از وابستگی به محصولات تولیدی خود کاهش داده و حتی قطع کرده‌اند. در سومین تور فناورانه و دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به استان مازندران سفر کردیم تا فقط گوشه‌ای از تولید داخل بر پایه علم و دانش و با استفاده از توان نیرو‌های متخصص داخلی را در تعریف شعار سال که «مهار تورم و رشد تولید» است، نشان دهیم.

«خانه خلاق» جایی برای ایجاد کسب و کار

در استان مازندران زمینه‌ها برای ایجاد کسب و کار و استارتاپ وجود دارد. یکی از این مکان‌هایی که افراد دارای ایده کسب و کاری می‌توانند دور هم جمع شوند و افراد توانمند و دارای سابقه کسب و کاری به آن‌ها مشاوره دهند، خانه خلاق مهرو تک شهر ساری است. در حقیقت اولین خانه خلاق و نوآوری استان مازندران که مجوز آن از سوی ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر شده است.

مهران آقایی که مدیریت این خانه خلاق را دارد، می‌گوید: اولین خانه خلاق و نوآوری استان مازندران، خانه خلاق و نوآوری مهروتک برای بسترسازی توسعه کسب و کار‌های نو و فراهم کردن زمینه‌های توسعه کاربردی و تجاری‌سازی محصولات خانه خلاق شکل گرفت. این خانه پلتفرمی برای استقرار و رشد شتاب‌دهنده‌های تخصصی، شرکت‌های خلاق و استارتاپ‌های فعال در حوزه‌های صنایع فرهنگی، علوم انسانی، هنر و فناوری‌های نرم و هویت‌ساز است. بستری ایجاد شده تا از افراد و کارآفرینان خلاق پشتیبانی کنند تا مشاغل در کنار هم و با کمک یکدیگر رشد کنند.

به گفته آقایی، ایده‌های زیادی در این خانه از سوی علاقه‌مندان علم و فناوری و راه‌اندازی کسب و کار مطرح شده که شاید خیلی از این ایده‌ها به سرانجامی نرسیده است، ولی در مدت فعالیتش ۱۲ ایده در حال تبدیل شدن به کسب و کار است.

مدیر این خانه خلاق به یکی از ایده‌های در حال شکل‌گیری یک کسب و کار اشاره می‌کند و می‌گوید: خطه مازندران به دلیل مسافرپذیر بودن دارای فروشگاه‌های زیادی است و یک اپلیکیشن در حال تبدیل شدن به یک کسب و کار است تا بتواند زنجیره‌ای را در استان مازندران شکل دهد و به مصرف‌کنندگان تخفیفاتی از خرید ارائه دهد وخرید از این فروشگاه‌ها را آسان کند.

به گفته وی یکی دیگر از مشاغلی که در این استان زیاد است استخراج و فروش شن و ماسه است. از این رو استارتاپی در حال شکل‌گیری است که بتواند زنجیره تولید تا مصرف و حمل و نقل را به هم متصل کرده و کار را برای این حوزه کاری تسهیل کند.

آقایی به چالش‌های شکل‌گیری کسب و کار استارتاپی در این استان اشاره می‌کند ومهمترین مشکل را نبود سرمایه می‌داند و انتظار دارد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بانک‌های عامل در بحث جذب سرمایه برای راه‌اندازی کسب و کار‌ها در استان بیش از پیش کمک کنند.

تولید یخچال نگهداری واکسن بر پایه دانش

یک شرکت دانش بنیان در شهر جویبار توانسته است یخچال مخصوص نگهداری واکسن در هنگام قطع برق تولید کند. پارسا دانش‌فر مدیرعامل این شرکت دانش بنیان درباره محصولات تولیدی خود می‌گوید: از آنجایی که امکان واردات یخچال‌های نگهداری واکسن به کشور به علت تحریم وجود نداشت علوم پزشکی مازندران به شرکت ما که در تولید یخچال بانک خون فعالیت داشت، ساخت یخچال مخصوص نگهداری واکسن به خصوص در هنگام قطع برق را اعلام کرد تا واکسن‌ها فاسد نشوند. از آنجایی که امکان مهندسی معکوس هم برای ما وجود نداشت بنابراین مطالعات تحقیقی را در این زمینه آغاز کردیم و توانستیم یخچالی را طراحی کرده و بسازیم که در هنگام قطع برق می‌تواند دما را ثابت نگه دارد.

دانش‌فر می‌افزاید: آزمایش‌های انجام شده و مقایسه با نمونه خارجی که بعد از ساخت به دست ما رسید، نشان می‌دهد این یخچال امکان نگهداری واکسن در دمای ثابت ۴ تا ۱۷ ساعت را دارد و کشور را از واردات آن بی نیاز کرده است و اکنون ما را جزو ۷ کشور دنیا در تولید یخچال نگهداری واکسن کرده است و در مقایسه با نمونه خارجی ۴۰ درصد صرفه‌جویی ارزی در بر دارد.»

وی با بیان اینکه امکان تولید این یخچال‌ها در ابتکار تجهیز طب یکتا در سایز‌های زیرمیزی تا اندازه‌های بزرگ با توجه به سفارش بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت وجود دارد، می‌افزاید: هم اکنون امکان تولید ۲۰۰ دستگاه یخچال را داریم و برای پذیرش سفارش‌های بیشتر تنها باید نیروی انسانی و مکان تولید را افزایش دهیم.

به گفته وی برد تولید شده امکان استفاده در یخچال‌های معمولی را هم دارد و می‌توان در پیک مصرف یخچال‌ها را از برق کشید و دمای یخچال را در دمای ثابت منفی درجه نگه داشت تا در مصرف برق صرفه‌جویی شود.
دانش‌فر با بیان اینکه بجز چند قطعه الکترونیکی که در انحصار چند کشور در دنیاست و کمپرسور بقیه مواد لازم و حتی سوئیچینگ را برای تولید یخچال از داخل کشور و به خصوص از استان مازندران تهیه می‌کنیم، می‌گوید: البته اگر بدانیم که کمپرسور هم در داخل کشور تولید می‌شود، می‌توانیم از تولید داخل استفاده کنیم. اکنون به کشور‌های افغانستان و عراق هم صادرات داریم البته امکان صادرات به کشور‌های دیگر را هم داریم، ولی از آنجایی که طبق ابلاغ بانک مرکزی و دیگر دستگاه‌ها با ارز حاصل از فروش یخچال باید کالا وارد کنیم و، چون ما تاجر این دسته از موارد نیستیم امکان صادرات نداریم. ما باید ارز حاصل از صادرات را دوباره به چرخه تولید خود برگردانیم و باید مسئولان مربوطه برای این موضوع فکر کنند تا بتوانیم با ارز حاصل از صادرات برای تولید خود هزینه کنیم.

لوله‌های پلیمری قابل ردیابی در عمق ۲۰ متری

شرکت دیگر دانش بنیان خطه مازندران در زمینه لوله‌های پلیمری فعال است. این شرکت هم که در جویبار قرار دارد تحولی عظیمی را در تولید لوله‌های پلیمری (مخصوص گازرسانی، آب و فاضلاب، آبیاری قطره‌ای، اتصالات پلیمری، تولید مواد کامپوند) ایجاد کرده است.

ابوالقاسم مدانلو مدیرعامل این شرکت دانش بنیان درباره این تحول عظیم می‌گوید: «واحد تحقیق و توسعه شرکت ما برای نخستین بار توانسته است رنگ زردی را تولید کرده و در لوله‌های پلیمری به کار ببرد تا امکان ردیابی برای تعمیرات را داشته باشد.»

مدانلو می‌افزاید: «پیش از این از لوله‌های فلزی برای گازرسانی و آبرسانی استفاده می‌شد که امکان ردیابی با اسکنر‌ها را داشت، اما لوله‌های پلیمری این امکان را ندارند از آنجایی که شهرداری‌های شهر‌ها هم به راحتی مجوز حفاری برای تعمیر نمی‌دهند بنابراین ما باید این مشکل را حل می‌کردیم. از این رو متخصصان واحد تحقیق و توسعه کاسپین لوله طبرستان ماده زردرنگی را با مهندسی معکوس کشف کردند که در ساخت لوله‌ها به کار می‌رود و امکان ردیابی تا عمق ۲۰ متری را ممکن می‌کند.

وی می‌گوید: با تحقیق و توسعه توانستیم مزیت‌های دیگری را هم به لوله‌های تولیدی خود با تکیه بر دانش متخصصان داخلی خود بیفزاییم که آن همانا غیرقابل اشتعال بودن، غیرقابل جلبک و باکتری پذیری و با مقاومت بالاست.»

مدانلو با بیان اینکه تولیدات این شرکت، شرکت‌های گاز و آب کشور را از خرید محصولات خارجی بی نیاز کرده است، می‌افزاید: با تولید لوله‌ها برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم و برای ۸۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی ایجاد کرده‌ایم. محصولات این شرکت دانش بنیان را به کشور‌های اوراسیا، عراق، ترکیه و مصر صادر می‌کنیم. کشور مصر نمونه کار ما را به ایتالیا ارسال کرده و آنجا هم کیفیت محصول دانش بنیان ما را تأیید کرده‌اند.

انقلاب در صنعت لبنی با ایجاد پالایشگاه

یکی دیگر از شرکت‌های دانش بنیان و عضو پارک فناوری استان مازندران که انقلابی در صنعت لبنی و دیگر محصولات آن ایجاد کرده است، در آمل قرار دارد و با تکیه بر دانش و متخصصان داخلی به شرکت دانش بنیان تبدیل شده است. این شرکت لبنی توانسته است برای نخستین بار در کشور و حتی در منطقه خاورمیانه پالایشگاه آب پنیر راه‌اندازی کند و به زودی هم پالایشگاه شیر را هم راه‌اندازی خواهد کرد تا این انقلاب بزرگ را در صنعت لبنیات تکمیل کند. این پالایشگاه‌ها امکان پالایش و تجزیه ۲۵۰۰ تن شیر و آب پنیر را دارد.

این شرکت بزرگ با سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه و با اعتماد بر نیرو‌های متخصص و مغزافزار داخلی توانسته است به محصولات طبیعی و با افزودنی‌های کمتر و مواد معدنی ویتامین و کلسیم بیشتر دست یابد. فرشته جعفرزاده مدیر تحقیق و توسعه این شرکت لبنی می‌گوید: با پالایش آب پنیر، چربی، پروتئین، لاکتوز و آب آن جداسازی و تبدیل به پودر می‌شود و بعد از آن می‌توان با ترکیب این مواد با هم و فرموله کردن آن به مواد لبنی به ترکیبات مورد نیاز جدید دست یافت. به عنوان مثال با این کار توان تولید شیر بدون لاکتوز و گلوتون، تولید شیرخشک، تولید پروتئین به همراه پروشیک‌ها و نوشیدنی‌ها برای ورزشکاران در داخل کشور مهیا شده است. نوشابه‌ای که با استفاده از سرم شیر تولید شده دارای ۴۰ درصد شکر و افزودنی کمتر نسبت به سایر نوشابه‌های گازدار در داخل کشور است. یا اینکه امکان تولید مربای بدون شکر با محصولات پالایشگاه میسر شده و می‌تواند جایگزین صبحانه برای کسانی که شکر مصنوعی مصرف نمی‌کنند، شود. از سوی دیگر با این تکنولوژی و دانش امکان تولید لبنیات غنی شده با کلسیم، ویتامین و املاح امکان‌پذیر شده و ما را از وابستگی به خارج از کشور بی نیاز کرده، مهمتر اینکه بزودی ضمن تأمین نیاز داخل به صادر کننده مواد اولیه پودری لبنیات و مواد غذایی حاصل از مواد اولیه لبنی در منطقه خاورمیانه تبدیل خواهیم شد.

به گفته جعفرزاده مدیر تحقیق و توسعه این شرکت بزودی تولید غذای مخصوص بیماران سرطانی، سالمندان و بیماران میسر می‌شود.

مدیر تحقیق و توسعه این شرکت دانش بنیان می‌گوید: با پالایش آب پنیر محصولات تولید شده طبیعی است، اما با راه‌اندازی پالایشگاه شیر مواد لبنی و دارای کیفیت بهتر و طبیعی‌تر و زمان نگهداری آن‌ها طولانی‌تر خواهد شد.

ثبت اختراع عیب‌یاب خودرو

یکی دیگر از شرکت‌های خطه مازندران در شهر بابل بر پایه دانش بنیان بنا شده و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در صنعت خودرو نوآوری کرده است.

نوآوری این شرکت دانش بنیان که ثبت اختراع هم شده، تولید صفر تا صد دستگاه عیب‌یاب خودرو با ماژول‌های خودرو‌های داخلی و حتی خارجی است.

مهندس درزی مدیرکارخانه می‌گوید:متخصصان داخلی نگار خودرو، نرم‌افزار‌های عیب‌یابی خودرو را طراحی کرده و به یاری تعمیرکاران خودرو آمده‌اند.

البته این شرکت دانش بنیان ۸۰ درصد محصولات خود را با مواد اولیه داخلی در خود شرکت می‌سازد و ۲۰ درصد آن را از سایر شرکت‌ها خریداری می‌کند.

وی می‌افزاید: این شرکت دانش بنیان فقط میکرو الکترونیک‌ها را که در انحصار چند شرکت خارجی است وارد می‌کند.

دیگر محصولات این شرکت هم شامل دستگاه پروگرامر، رادار، پرتابل OBD TOOLS، ECU Prog، تستر ایسیو، انژکتورشور، حمام الترا سونیک است و مهمتر اینکه تمام محصولات دارای خدمات پس از فروش است و نه تنها کشور را از وابستگی به خارج در این زمینه بی نیاز کرده است بلکه به کشور‌های ترکیه و عراق هم صادرات دارد.

تولید دارو به روش آنزیمی

یکی دیگر از شرکت‌هایی که توانسته با تکیه بر به روزرسانی دانش بنیان، بخشی از داروی کشور را تولید کند، شرکت آنتی بیوتیک ایران است که در ساری قرار دارد. این شرکت با روش بیوکاتالیستی و در بستر حلال آب و به روش آنزیمی پایه اصلی تولید دارو‌های خانواده پنی‌سیلین، آموکسی سیلین، سفالکسین را تولید کرده و به شرکت‌های تولید کننده دارو ارسال می‌کند.

شرکت دانش بنیان دیگر خطه مازندران در تولید مبدل حرارتی، مخازن تحت فشار، رکوپراتور‌ها و برج‌های تقطیر در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و صنایع مادر است که موفق به طراحی، تولید و ثبت محصولات دانش بنیان جدید با رویکرد کاهش مصرف انرژی شده است. تاکنون نمونه‌های متعددی از این محصولات در داخل و خارج از کشور نصب شده و به بهره‌برداری رسیده است.