صدای پای رکود در صنعت

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: نتایج تازه‌ترین پایش مرکز پژوهش‌های مجلس از وضعیت بخش حقیقی اقتصاد ایران حاکی از این است که در نیمسال نخست امسال، به رغم رشد ۳.۵ درصدی تولید در صنایع بورسی، فروش آن‌ها تنها ۰.۹ درصد افزایش یافته و این تفاوت تولید و فروش، از احتمال نزدیک شدن صنعت به رکود تقاضا با توجه به بازه زمانی یادشده خبر می‌دهد. با این حال، آمار‌های شهریور امسال حاکی از رشد ۵ درصدی تولید و ۸.۱ درصدی فروش بخش صنعت نسبت به مرداد است که بیانگر بهبود وضعیت صنعت در ماه پایانی نیمسال نخست است.

با این همه، از منظری دیگر، تولید و فروش صنایع بورسی در شهریور امسال نسبت به سال گذشته، افت محسوسی دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس در یکی از تازه‌ترین گزارش‌های خود، نتایج پایش بخش حقیقی اقتصاد (صنعت و معدن) ایران در شهریور را منتشر کرد. این گزارش‌ها که ماهانه منتشر و در تهیه آن از اطلاعات ماهانه ۳۱۶ شرکت بورسی استفاده می‌شود، به طور همزمان به تولید و فروش شرکت‌های بورسی توجه دارد و از این رو یکی از معتبرترین گزارش‌ها از وضعیت اقتصاد ایران در کوتاه مدت به شمار می‌رود.

ترمز تقاضا بر رشد تولید صنعت در ۶ ماهه ۱۴۰۲

بر اساس گزارش مذکور، بخش صنعت در شش ماه امسال نسبت به شش ماه مشابه سال گذشته رشد تولید ۳.۵ درصدی را تجربه کرده است. در صورتی که سه رشته فعالیت شیمیایی (به جز دارو)، فلزات پایه و همچنین خودرو و قطعات را به عنوان سه رشته فعالیت منتخب و اصلی بدانیم، بررسی روند تولید این رشته صنایع حاکی از این است که عمده بار رشد تولید در این بازه زمانی بر دوش صنعت خودرو و قطعات بوده است به طوری که رشته صنایع شیمیایی (به جز دارو) و همچنین فلزات پایه رشد خفیف به ترتیب ۱.۱ و ۱.۵ درصدی داشته اند، اما خودرو و قطعات به تنهایی ۱۰.۹ درصد افزایش در تولید را نسبت به شش ماه سال گذشته شاهد بوده است.

با این همه، آمار فروش این صنایع، روند دیگری را نشان داده و از رشد اندک ۰.۹ درصدی نسبت به نیمسال نخست سال گذشته حکایت دارد. از این رو می‌توان گفت که در ۶ ماه امسال، ترمز رشد ۰.۹ درصدی فروش (یا همان تقاضا) نتایج مثبت رشد ۳.۵ درصدی تولید صنعت را کمرنگ کرده است.

به این ترتیب مشاهده می‌شود که سه رشته صنعت مهم یادشده یعنی شیمیایی، فلزات پایه و خودرو و قطعات، هر سه با رشد منفی فروش نسبت به شش ماه سال قبل روبه رو شده اند و میزان فروش آن‌ها به ترتیب منفی ۴.۷ درصد، منفی ۲ درصد و منفی ۱.۹ درصد بوده است. این بدان معناست که افزایش ۰.۹ درصدی فروش در کل صنعت را باید در سایر رشته‌های صنعتی جست.

رشد خوب ماهانه تولید و فروش صنایع در شهریور

به رغم وضعیت نامناسب صنعت در کل شش ماه امسال، بررسی آمار‌های صنایع بورسی در صرفاً بازه شهریور نسبت به مرداد، از رشد تولید و فروش این صنایع به ترتیب به میزان ۵ و ۸.۱ درصد حکایت دارد. مجدد نگاهی به عملکرد سه رشته صنعتی منتخب حاکی از این است که به غیر از رشته صنایع شیمیایی (به جز دارو) که رشد منفی تولید را در شهریور نسبت به مرداد امسال داشته، فلزات پایه و خودرو و قطعات به ترتیب رشد خوب ۱۶.۹ و ۷.۲ درصدی را تجربه کرده اند، اما در حوزه فروش، باز با روندی متفاوت روبه رو هستیم به طوری که صنایع شیمیایی و فلزات پایه رشد منفی و به ترتیب منفی ۹.۱ و منفی ۰.۱ داشته اند و تنها خودرو و قطعات با جهش ۴۳.۳ درصدی فروش روبه رو شده است.

عقب ماندگی صنعت در شهریور ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱

به رغم رشد خوب ماهانه صنایع در شهریور نسبت به مرداد امسال، داده‌های موجود نشان می‌دهد که تولید و فروش صنایع در شهریور، نسبت به شهریور سال گذشته، پسرفت به ترتیب ۳.۸ و ۱۰.۶ درصدی داشته که به معنی وضعیت نامناسب‌تر آن‌ها نسبت به شهریور سال گذشته است. در این خصوص در بین سه رشته صنعتی مهم صنایع بورسی، رشد مثبت تولید تنها در گروه شیمیایی (به جز دارو) و به میزان ۷ درصد دیده می‌شود و رشد تولید دو رشته صنعتی دیگر یعنی فلزات پایه و خودرو و قطعات به ترتیب منفی ۹ و منفی ۱۴.۵ درصد است.

درخصوص رشد فروش، اما رقم مربوط به هر سه رشته صنعتی یادشده منفی است. بر این اساس فروش صنایع شیمیایی منفی ۲۴.۱ درصد، فلزات پایه منفی ۹.۹ درصد و خودرو و قطعات منفی ۲۳.۲ درصد نسبت به شهریور ۱۴۰۱ به ثبت رسیده است.

نگاهی به سایر صنایع

حال ناخوش گروه منسوجات و محصولات فلزی (به جز ماشین آلات): این دو گروه در تمامی ارقام رشد ماهانه، رشد در شهریور ۱۴۰۲ نسبت به شهریور ۱۴۰۱ و رشد شش ماه امسال نسبت به سال گذشته، با ارقام منفی روبه رو هستند.

رکود لاستیک و پلاستیک در سال ۱۴۰۲: وضعیت نابسامان عرضه لاستیک در بازار این روز‌ها خبرساز شده است. آمار‌های تولید و فروش گروه لاستیک و پلاستیک نشان می‌دهد که تولید آن در شهریور نسبت به مرداد و همچنین شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته رشد مثبت داشته، اما رشد تولید شش ماهه و همچنین رشد فروش ماهانه، نقطه‌ای (شهریور امسال نسبت به شهریور ۱۴۰۱) و همچنین شش ماهه آن افت را تجربه کرده است.

تجهیزات برقی روی دور رونق: این گروه تنها گروه صنعتی است که در همه بازه‌های ماهانه، شهریور امسال نسبت به شهریور ۱۴۰۱ و نیز شش ماهه، رشد مثبت را تجربه کرده است.