تحقق اهداف بیمه‌ای برنامه هفتم در گرو توسعه فرهنگ تکافل

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: تکافل یا بیمه اسلامی اصطلاحی است که از لغت کفالت به معنای ضمانت و پوشش ریسک به صورت مشترک و متقابل گرفته شده و همین روش به ایجاد و پایه ریزی نظام جدیدی از بیمه گری و بیمه گذاری خاصه در کشور‌های اسلامی منجر شده که با آن چه که پیشتر در دنیا و به ویژه برای انواع بیمه‌های رایج بازرگانی و غالبا درکشور‌های پیشرفته توسعه یافته است، مقداری متفاوت است، هر قرارداد بیمه در نظام رایج بیمه‌ای صرف نظر از محصول بیمه‌ای و نوع پوشش ریسک، معمولا دارای دو رکن شرکت بیمه گر و فرد بیمه گذار است در حالی که در نظام تکافلی دارای سه رکن صندوق تکافل، شرکت تکافلی و فرد تکافل گذار است،

در قرارداد‌های معمول بیمه‌ای معمولا نوعی خرید و فروش صورت می‌گیرد، یعنی فرد بیمه گذار در ازای پرداخت حق بیمه، تعهد و امنیت و پوشش ریسک را از بیمه گر خود در بیمه نامه دریافت می‌کند و حق بیمه جزو اموال شرکت بیمه گر می‌شود در حالی که در نظام تکافلی، حق تکافل به منزله نوعی مشارکت جمعی توسط تکافل گذار در برابر ریسکی که تمام اعضای صندوق تکافل درگیر آن می‌توانند باشند به صندوق پرداخت می‌شود و درواقع در همان صندوق ذخیره و در مواقع اضطراری برای پوشش ریسک استفاده می‌شود؛ البته این یادداشت مجال تبیین تمام تفاوت‌های میان بیمه‌های رایج با تکافلی را ندارد، اما با وجود توسعه‌ای که نظام بیمه‌های تکافلی در برخی از کشور‌های اسلامی نظیر مالزی و ترکیه داشته است و همخوانی فراوان بیمه‌های تکافلی با توصیه‌های دینی ما برپایه توسعه تعاون و یاری یکدیگر در برابر سختی‌ها و ناملایمات زندگی، این مهم در کشور ما هنوز نتوانسته است جایگاه بایسته و شایسته خود را پیدا کند؛

از سوی دیگر باوجود تاکید برنامه ششم توسعه (بند الف ماده ۱۱) بر رسیدن به رقم ۷ درصدی برای ضریب نفوذ بیمه در کشورمان، اما میزان تحقق این هدف تا پایان برنامه حتی به نیمی از این رقم نیز نرسید و این موضوع نشان دهنده نیازی است که صنعت بیمه کشورمان به ورود ابتکارات و طرح‌های نوین و ابداعات جدید برای توسعه فرهنگ بیمه و درنتیجه افزایش ضریب نفوذ (حاصل تقسیم حق بیمه‌های تولیدی در اقتصاد بر کل تولید ناخالص داخلی) دارد.

توسعه فرهنگ تکافل و بیمه‌های تکافلی یکی از این ابداعات و ابتکارات است که می‌تواند طیف وسیعی از اقشار و گروه‌های مختلف مردم را برای پوشش انواع ریسک‌های مختلف در قالب صندوق‌های تکافل و بیمه‌های تکافل دربرگیرد و درنتیجه به تحقق اهداف برنامه در زمینه افزایش ضریب نفوذ بیمه منجر شود.

برخی تفاوت‌های میان بیمه‌های عادی و بیمه‌های تکافل می‌تواند دستمایه ورود توده‌های مردم یا تکافل گذاران به این جنس از بیمه و پوشش ریسک شود و البته این موضوع با آموزه‌های دینی و قرآنی ما درخصوص توسعه فرهنگ تعاون نیز همخوانی دارد؛ چراکه در بیمه‌های عادی تجاری درواقع نوعی خرید و فروش صورت می‌گیرد و بیمه گذار در ازای خرید بیمه نامه با پرداخت ثمن آن که همان حق بیمه است، تعهدات بیمه گر را خریداری کرده و به نوعی امنیت خاطر دست یافته است، اما در بیمه‌های تکافل دیگر خرید و فروشی وجود ندارد و همه تکافل گذاران با پرداخت سهم خویش به صندوق تکافل درواقع برای پوشش همگانی به یک ریسک جدی و قابل تعمیم به تمام افراد حاضر در این مشارکت جمعی اقدام کرده اند و متکفل خسارت‌های احتمالی به تمام اعضای صندوق تکافل شده اند، در چنین شرایطی برخی از صندوق‌های موجود در صنایع مالی و اقتصاد کشور می‌توانند همان نقش صندوق تکافلی را بازی کنند، از صندوق‌های بزرگ دارای پشتوانه قانونی مثل صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی گرفته تا برخی صندوق‌های دیگر که ممکن است در صنایع و کارخانجات و کارگاه‌های کشور وجود داشته باشد و با ابتکارات یک شرکت بیمه تکافل و ترویج و توسعه محصولات تکافلی تبدیل به صندوقی قابل اتکا و کارآمد با پوشش ریسک‌های خاص در همان صنعت و همه این‌ها در مجموع به افزایش فرهنگ بیمه‌ای و درنتیجه ضریب نفوذ بیمه در کشورمان منجر شود.