به گزارش مجله خبری نگار/ایران: در روزهای پایانی سال گذشته بود که همه دادهها نوید رشد تولید و اشتغالزایی میدادند. آنجا که فعالان کسب و کار از بهبود این فضا در زمستان سال ۱۴۰۱ خبر داده بودند و گزارشها نیز از ثبات اشتغال و افزایش تعداد شاغلان اقتصاد مولد روایت کردند. نشان به آن نشان که در بهار سال ۱۴۰۲، نرخ جمعیت غیر فعال کشور بعد از دو دهه روند صعودی متوقف و نزولی شد و از مجموع ۷۲۸ هزار اشتغال خالص ایجاد شده، ۳۳۳ هزار شغل مربوط به بخش صنعت بوده است.
دادههای مرکز آمار در جدیدترین گزارش خود از وضعیت بازار کار در اولین فصل سال ۱۴۰۲، روایت مثبتی را ارائه داده است. در بهار سال ۱۴۰۲، ۷۲۸ هزار و ۷۶ نفر از جمعیت بیکار کشور شاغل شدند و این مقدار طی یک فصل بیسابقه بوده است. این در حالی است که در بهار سال ۱۴۰۱، اشتغال خالصی ایجاد نشده بود.
اما آنچه گزارش مرکز آمار ایران در مورد بازار کار کشور در بهار سال ۱۴۰۲، برجسته میکند، افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و کاهش نرخ جمعیت غیرفعال کشور است.
براساس قواعد اقتصادی، هر گاه افزایش نرخ مشارکت اقتصادی کشور با کاهش نرخ بیکاری توأمان باشد، میتوان گفت که بازار کار کشور و فضای کسب و کار بهبود یافته است. این گزاره نشان میدهد که با بهبود محیط کسب و کار و افزایش اشتغالزایی، جمعیت غیر فعال کشور تمایل خود را برای مشارکت اقتصادی نشان داده و به جمعیت فعال افزوده خواهند شد. موضوعی که در بهار سال ۱۴۰۱ پس از دو دهه اتفاق افتاد و شاید یکی از بزرگترین دستاوردهای دولت سیزدهم در حوزه اشتغالزایی بوده است.
در بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به بهار سال ۱۴۰۱، نرخ مشارکت اقتصادی با ۰.۳ درصد افزایش به ۴۱.۲ درصد رسید. در این فصل بیش از ۴۹۲ هزار نفر تمایل به یافتن کار داشتند و به جمعیت فعال کشور اضافه شدند.
در مقابل، جمعیت غیر فعال کشور در همین فصل که همواره نرخ آن بین ۵۹ تا ۶۱ درصد در رفت و آمد بود به ۵۸.۸ درصد رسید و بیش از ۲۵۵ هزار نفر از این جمعیت در اولین فصل سال ۱۴۰۲ کاهش یافت. در بهار سال گذشته نرخ جمعیت غیر فعال کشور، ۵۹.۱ درصد بود و این نرخ در پایان سال نیز همین مقدار بود.
در این فصل تعداد جمعیت فعال کشور به ۲۶ میلیون و ۴۷۰ هزار نفر بالغ شد در حالی که این تعداد در بهار سال ۱۴۰۱، ۲۵ میلیون و ۹۷۷ هزار نفر بود. به عبارتی ۴۹۳ هزار نفر به جمعیت فعال کشور اضافه شده است.
دراین فصل نرخ اشتغال از مجموع کل جمعیت فعال کشور به ۹۱.۸ درصد رسید، این در حالی است که این نرخ در بهار سال ۱۴۰۱، ۹۰.۸ درصد بوده است.
در فصل بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به بهار سال ۱۴۰۱، نرخ اشتغال کل کشور با ۰.۷ درصد افزایش به ۳۷.۸ درصد رسیده است. در این بازه زمانی، بیش از ۷۲۸ هزار نفر به شاغلان کشور افزوده شده است. به عبارتی ۷۲۸ هزار اشتغال خالص در بهار سال ۱۴۰۱ ایجاد شده است.
در بهار سال ۱۴۰۲ نرخ بیکاری با کاهش یک درصدی نسبت به فصل بهار سال ۱۴۰۱، به ۸.۲ درصد رسید و تعداد جمعیت بیکار کشور بیش از ۲۳۵ هزار نفر با کاهش مواجه شد و به ۲ میلیون و ۱۶۴ هزار نفر رسید.
نرخ بیکاری ثبت شده در بهار سال ۱۴۰۲، کمترین نرخ بیکاری نسبت به ۱۲ فصل اخیر است. بهطوری که در بهار سال ۱۳۹۰، نرخ بیکاری ۱۲.۲ درصد بوده که این نرخ در بهار سال ۱۴۰۱، ۸.۸ درصد برآورد شد.
بیکاری جوانان در بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، نیز با کاهش مواجه شده و از ۲۴ درصد به ۲۱.۶ درصد رسیده است. در این بازه زمانی ۲.۴ درصد نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله کاهش یافته است.
روند کاهشی نرخ بیکاری جوانان در دولت سیزدهم نسبت به دولت دوازدهم روند نزولی بوده است.
در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نرخ بیکاری در بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به بهار سال ۱۴۰۱، ۰.۵ درصد با کاهش مواجه شد و به ۱۵.۵ درصد رسید.
نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر فارغالتحصیلان دانشگاهی نیز با کاهش ۱.۱ درصدی مواجه و به ۱۲.۱ درصد رسید.
با توجه به افزایش ارزش افزوده بخش صنعت در زمستان سال ۱۴۰۱ و رشد سهم آن در تولید ناحالص داخلی پیشبینی میشد که نرخ اشتغال صنعتی در بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به بهار سال ۱۴۰۱، به ۰.۴ درصد افزایش به ۳۳.۱ درصد برسد.
در این فصل نسبت به فصل مشابه، بیش از ۳۳۳ هزار شغل در بخش صنعت ایجاد شده است و تعداد شاغلان این بخش از مرز ۸ میلیون نفر عبور کردند.
در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نرخ اشتغال در بخش خدمات از ۵۱.۲ درصد به ۵۱.۳ درصد افزایش یافت و تعداد شاغلان این بخش، به بیش از ۱۲ میلیون و ۴۷۱ هزار نفر بالغ شدند.
اشتغال ناقص نیز در بهار امسال نسبت به سه ماهه اول سال گذشته، با ۱.۴ درصد کاهش به ۸.۳ درصد رسیدند. بیش از ۲۷۲ هزار نفر در این بازه زمانی از شاغلان ناقص کاسته شده است.
بیتردید آنچه بازار کشور را در بهار سال ۱۴۰۲ متأثر کرد و باعث ایجاد بیش از ۷۲۸ هزار شغل خالص در این فصل بود، بهبود فضای کسبوکار و رشد اشتغال صنعتی در سال ۱۴۰۱ و بویژه در زمستان این سال بود.
بنابر دادههای مرکز آمار ایران، سال گذشته برای بخش صنعت پُر رونق بود و شاغلان آن بیشترین ثبات شغلی را در میان دیگر بخشهای اقتصادی داشتند. به عبارتی نتایج این رونق صنعتی، در انتهای زنجیره تولید مشخص شد که نتایج آن افزایش اشتغال خالص صنعتی به میزان بیش از ۳۳۳ هزار نفر در بهار سال ۱۴۰۲ بود.
سال گذشته، برای نخستین بار سهم اقتصاد مولد از تولید ناخالص داخلی یا همان صنعت آن هم صنایع خرد و متوسط برای نخستین بار پس از حدود یک دهه با افزایش مواجه شد. در این سال بخش صنعت به لحاظ ارزش افزوده در میان بخشهای سهگانه اقتصادی بالاترین مقدار را نسبت به سال ۱۴۰۰ به خود اختصاص داد و توانست سهمش را در رشد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد. به همین دلیل این بخش از ثبات اشتغال بیشتری برخوردار بود و برای نخستینبار تعداد شاغلان آن از مرز ۸ میلیون نفر عبور کرد.
بر اساس دادههای مرکز آمار ایران، سهم بخش صنعت در زمستان سال ۱۴۰۱ آنهم منهای نفت و گاز که همواره زیرمجموعه آن قرار میگیرد، از کل تولید ناخالص داخلی کشور به ۲۵.۴ درصد رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۲/. درصد افزایش نشان میدهد.
بنابردادهها، رشد اقتصادی زمستان سال ۱۴۰۱ معادل ۵.۶ درصد و در پایان سال نیز ۴.۸ درصد بود که اگر نفت و گاز را جدا کنیم این رشد به ۴.۵ درصد میرسد.
بررسی دادهها نشان میدهد افزایش سهم بخش صنعت در رشد تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۴۰۱، به دلیل افزایش تولیدات صنعتی و معدنی بوده است. یعنی در این دو گروه منهای نفت، بهرهوری نیروی کار با رشد مواجه شده است، نشان به آن نشان که آب، برق و ساختمان که زیرگروههای این بخش هستند از رشدی معادل ۷.۸ درصدی برخوردار بودهاند.
در عین حال، دولت سیزدهم از هنگامی که مسند اجرایی کشور را در مرداد ماه سال ۱۴۰۰، برعهده گرفت، برنامههای اشتغالزا را در دستور کار خود قرار داد. برای این امر دولت اطلس ملی اشتغال در قالب زیست بوم ملی اشتغال که بر اساس آمایش سرزمینی صورت گرفته بود، تدوین کرد. سپس برای پایداری اشتغال و پرداخت تسهیلات در قالب زیست بوم ملی اشتغال اقدام به ایجاد سامانه ملی رصد اشتغال کرد که نتایج آن در انتهای سال اعلام شد که بیش از یک میلیون نفر صاحب شغل شدند