سودای عربستان و کویت برای تصاحب «آرش»

به گزارش مجله خبری نگار، چندی پیش بود که محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: هم‌اکنون میدان نفتی مشترک تعیین تکلیف نشده‌ای بین ایران و عربستان وجود ندارد، از سوی دیگر با توجه به احیای روابط بین دو کشور کار‌های مقدماتی برای انجام همکاری دوجانبه آغاز شده است. وی گفت: برای همه میدان‌های مشترک بین ایران و عربستان برنامه و مصوبه‌های لازم به منظور افزایش تولید و نگهداشت توان تولید دریافت شده است.

خجسته‌مهر تصریح کرد: آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش وجود دارد و منابع قابل‌توجهی را برای اجرای طرح توسعه این میدان در هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب کرده‌ایم و با آماده شدن شرایط، حفاری را در میدان آرش آغاز می‌کنیم. با این حال خبرگزاری مهر گزارش داده که دو کشور کویت و عربستان در روز‌های گذشته ادعا‌هایی را درباره میدان گازی آرش که این دو کشور شورای همکاری خلیج فارس آن را الدره می‌نامند، مطرح کرده اند. در جدیدترین ادعا، عربستان سعودی با تأکید بر این که مالکیت میدان گازی الدره (آرش) صرفاً متعلق به این کشور و کویت است، از ایران خواست که مذاکرات درباره ترسیم مرز‌های آبی را آغاز کند. خبرگزاری رسمی عربستان به نقل از یک مقام آگاه در وزارت خارجه این کشور سه شنبه شب مدعی شد که مالکیت ثروت‌های طبیعی در مناطق آبی تقسیم شده از جمله میدان گازی «الدره» (آرش) کاملاً و فقط متعلق به عربستان و کویت است و فقط این دو کشور از حاکمیت کامل بر منابع طبیعی این منطقه برخوردارند.

این مقام سعودی گفت: عربستان سعودی بار دیگر از ایران می‌خواهد که مذاکرات مربوط به ترسیم مرز‌های شرقی منطقه آبی را که میان کویت و عربستان تقسیم شده، آغاز کند. به موجب قوانین بین‌المللی، این کشور و کویت با یکدیگر یک طرف مذاکره‌کننده در برابر طرف ایرانی را تشکیل می‌دهند! از سوی دیگر سعد البراک، وزیر نفت کویت هم مدعی شد: میدان الدره، ثروت طبیعی کویت و عربستان است و هیچ طرف دیگری تا زمانی که ترسیم مرز‌های دریایی تعیین تکلیف نشده، در آن حقوقی ندارد. از ادعا‌ها و قصد ایران درباره میدان الدره که با ساده‌ترین قواعد روابط بین المللی در تعارض است، غافلگیر شدیم.

کویت و عربستان کاملاً بر سر این که یک طرف مذاکره باشند، توافق دارند. وزیر نفت کویت ایران را به پایبندی به ترسیم مرز‌های بین المللی دریایی پیش از این که حقی در میدان الدره داشته باشد، فراخواند! گفتنی است، نزاع بر سر این میدان نفتی- گازی میان ایران و کویت مربوط به دهه ۱۹۶۰ است که هر یک از این کشور‌ها حقوق حفاری برای کشف گاز را به دو شرکت مختلف واگذار کردند.

در سال ۲۰۱۱، ایران حفاری در این میدان را از سر گرفت و این باعث شد که کویت و عربستان درباره ترسیم مرز‌های دریایی خود و ترسیم میدان‌های نفتی مشترک به توافق برسند. سپس به مدت چند سال ایران و کویت مذاکراتی برای حل اختلافات بر سر منطقه کمربند ساحلی در مرز دریایی دو کشور اجرا کردند که نتیجه‌ای در بر نداشت. در ۲۱ مارس ۲۰۲۲ عربستان و کویت، توافقی را برای توسعه این میدان گازی امضا کردند که به موجب آن شرکت نفت کویت و شرکت آرامکو اقدامات لازم برای توسعه این میدان گازی و استخراج آن را انجام می‌دهند.

بر اساس برآورد‌ها حجم گازی که از میدان گازی آرش قابل استخراج است، بسیار زیاد است. میدان گازی آرش- الدره در جنوب‌غربی جزیره خارک و در جنوب میدان نفتی فراساحلی ابوذر در آب‌های مرزی بین ایران و منطقه سابقا بی‌طرف بین کویت و عربستان واقع شده است و بر این اساس و طبق این مرز، حدود ۴۰ درصد تاسیسات نفتی و گازی موجود میدان آرش-الدره در آب‌های سرزمینی ایران قرار دارد. اهمیت میدان آرش علاوه بر وجود لایه‌های نفتی و گازی با مقدار زیاد میعانات گازی، حفظ حاکمیت کشورمان بر آب‌های این منطقه است.