۳ بانک، سلطان خانه‌های خالی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: آن گونه که مسئولان سازمان مالیاتی گفته اند، اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی سرانجام قرار است از نیمه شهریور امسال کلید بخورد. در این حال، سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی تازه‌ترین داده‌های مربوط به خانه‌های خالی را که حاصل دو بار پالایش رسمی هستند، اعلام کرد که نشان می‌دهد آمار این خانه‌ها در کشور به ۳۰۰ هزار واحد می‌رسد. در این میان، صاحبان ۳ هزار ملک در کشور شناسایی شده اند که هر یک بیش از ۱۰۰ خانه خالی در اختیار داشته اند.

همچنین ۳ بانک در فهرست دارندگان ۱۰۰ خانه خالی بوده اند. با این که طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، قانون مالیات بر خانه‌های خالی از قبل از انقلاب در کشور وجود داشته و چندین بار نیز دستخوش تغییراتی شده است، اما تاکنون شاهد اجرای آن در کشور نبوده ایم. با این حال، به نظر می‌رسد وخیم شدن وضعیت بازار مسکن و اجاره بها، موجب شده به احتمال زیاد دولت طی امسال آغاز اجرای این قانون را کلید بزند. شاهد این موضوع نیز گزارش ۱۵ اردیبهشت خبرگزاری ایسناست که به نقل از مدیر کل راه و شهرسازی استان تهران خبرداده از ۱۵ شهریور، اجرای این پایه مالیاتی با قدرت عملیاتی خواهد شد.

کدام خانه‌های خالی مشمول مالیات می‌شوند؟

مجلس سال ۹۹، تکلیف قانون املاک مشمول مالیات خانه‌های خالی را مشخص کرد. بر این اساس، املاکی مشمول این قانون (ماده ۵۴ مکرر اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم) می‌شوند که ۴ شرط داشته باشند:

۱-مسکونی باشند.

۲-در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت قرار داشته باشند. در این زمینه واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستا‌های کشور که مالک و بهره بردار آن‌ها هر یک جداگانه در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی می‌شود و صرفاً مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات سال اول (۶ برابر اجاره ماهانه) موضوع قانون مالیات بر خانه‌های خالی خواهد شد بنابراین واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستا‌های کشور هم موظف به ثبت در سامانه ملی املاک و اسکان هستند.

۳-واحد مسکونی در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد.

۴-واحد مسکونی توسط سامانه املاک و اسکان کشور به عنوان خانه خالی شناسایی شده باشد.

مالیات خانه‌های خالی چقدر خواهد بود؟

به گزارش «مسیر اقتصاد» این املاک، به طور خلاصه مشمول مالیاتی بر مبنای «مالیات بر درآمد اجاره» به شرح ضرایب زیر می‌شوند:

سال اول- معادل ۶ برابر مالیات متعلقه

سال دوم- معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه

سال سوم به بعد- معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه

این ضرایب مالیاتی برای آن‌هایی که دارای بیش از ۵ خانه خالی در هر سال مالیاتی باشند، نسبت به کل واحدها، دو برابر خواهد بود.

چالش نقص اطلاعاتی سامانه املاک و اسکان پیش روی اجرای قانون

تاکنون عمده‌ترین موانع پیش روی اجرای این قانون، شناسایی خانه‌های خالی بوده است که بخش مهمی از این شناسایی به تکمیل شدن سامانه املاک و اسکان بر می‌گردد. این در حالی است که مخبر معاون اول رئیس جمهور در ۴ تیرماه ۱۴۰۱، در بخشنامه‌ای خطاب به کلیه دستگاه‌های اجرایی، دریافت خدماتی از قبیل افتتاح حساب بانکی، صدور دسته چک، خدمات مشمول سیاست‌های حمایتی و یارانه ای، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب‌های آب و برق و...، ثبت نام مدارس در منطقه محل اقامت و ... را منوط به ثبت نام خانوار‌ها در سامانه املاک و اسکان کرده بود، با این حال، گذشت زمان نشان داد که به این بخشنامه عمل نشده است.

تازه‌ترین آمار‌های رسمی از خانه‌های خالی

اگر چه هدف اصلی قانون مالیات بر خانه‌های خالی کسب درآمد برای دولت نیست، اما به نظر می‌رسد به بهانه کسب درآمد هم که شده، دولت قصد دارد این قانون را امسال اجرا کند. در قانون بودجه امسال درآمد دولت از محل این قانون ۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. در این حال، دیروز سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، تازه‌ترین آمار‌ها از خانه‌های خالی شناسایی شده با اتکا به سامانه املاک و اسکان را ارائه داد که به نظر می‌رسد می‌توان آن را یکی از متقن‌ترین آمار‌های موجود در باره خانه‌های خالی دانست. به گزارش تسنیم، ابوالفضل نوروزی گفت: یک میلیون ملک خالی شناسایی و از این میزان برای تمامی مالکان پیامکی ارسال شد که مالکان حدود ۵۰۰ هزار واحد مسکونی خوداظهاری کردند و مالکان حدود ۵۷۰ هزار واحد نیز اطلاعات ملکی خود را در سامانه ملی املاک و اسکان وارد نکردند و مشخصات آن‌ها به سازمان امور مالیاتی ارسال شد. همچنین بعد از ارسال پیامک از سوی سازمان امور مالیاتی به ۵۷۰ هزار واحد مسکونی حدود ۲۰۰ هزار نفر خوداظهاری انجام دادند و مشخصات خود را در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت کردند. به گفته وی، ۳۰۰ هزار واحد مسکونی از واحد‌های شناسایی شده خالی بودند که با هماهنگی ستاد اقتصادی دولت با اولویت مالکانی که در ابتدا بیش از یکصد واحد خالی، در مرحله بعدی ۵۰ خانه خالی، ۲۰ خانه خالی، ۱۰ خانه خالی و ۲ خانه خالی داشتند، در مسیر دریافت مالیات قرار گرفتند.

ردپای بانک‌ها در آمار خانه‌های خالی

سرپرست دفتر اقتصاد مسکن گفت: هم اینک حدود ۶۰ هزار ملک در اولویت دریافت مالیات قرار دارند. به گزارش ایرنا نوروزی بیان کرد: صاحبان حدود ۳ هزار ملک بیش از یکصد ملک خالی داشتند و ۳ بانک نیز بیشتر از صد خانه خالی در اختیار دارند. وی طرح سامان دهی بازار مسکن را که در همراهی وزارت راه و شهرسازی و مجلس تدوین و تصویب شد و هم اکنون منتظر تایید نهایی از طرف شورای نگهبان است، ابزاری مناسب برای سامان دهی بازار نابسامان مسکن دانست و گفت: در این طرح، شهرداری‌ها نیز موظف به شناسایی خانه‌های خالی هستند و واحد‌هایی که توسط شهرداری‌ها شناسایی می‌شوند به شکل ۱۰۰ درصدی مالیات اخذ شده از آن‌ها در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد تا برای تولید مسکن در بافت‌های فرسوده و مناطق محروم استفاده شود. نوروزی با اشاره به این که برخی از شهر‌های جدید نیز مشمول مالیات بر خانه‌های خالی نبودند که هم اکنون با این مصوبه مشمول خواهند شد، گفت: مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در باره مهلت ۶ ماهه به محتکران زمین در محدوده‌های شهری فرصتی دیگر است تا بتوان برای تولید و عرضه بیشتر مسکن اقدام کرد.