علائم و روش‌های درمان عفونت خطرناک مثانه چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، این عفونت با علائم واضحی همچون سوزش و درد حین ادرار و تغییراتی در ظاهر ادرار همراه است و به دلیل تفاوت‌هایی که بین دستگاه ادراری زنان و مردان وجود دارد، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند.

در ادامه قصد داریم درباره عفونت مثانه و علل، علائم و شیوه‌های درمان این عارضه صحبت کنیم. 

عفونت مثانه چیست؟ 

عفونت مثانه نوعی عفونت دستگاه ادراری است که اغلب به دلیل یک عفونت باکتریایی درون مثانه ایجاد می‌شود اگرچه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مخمر نیز می‌تواند باعث آن باشد.

لازم به ذکر است عفونت دستگاه ادراری به گروهی از عفونت‌ها که ممکن است در هر بخش از دستگاه ادراری از جمله مثانه، کلیه ها، حالب یا مجاری ادراری رخ دهد اشاره دارد.

عفونت مثانه در اکثر موارد حاد است و به صورت ناگهانی رخ می‌دهد، اما گاهی به صورت مزمن و در طولانی مدت ایجاد می‌شود و درمان زود هنگام کلید پیشگیری از گسترش عفونت می‌باشد. 

علت عفونت مثانه 

یکی از عوامل بروز عفونت مثانه ورود باکتری‌ها به بدن از طریق مجاری ادرار و نفوذ آن‌ها به داخل مثانه می‌باشد. اگرچه بدن ما در حالت طبیعی بسیاری از این باکتری‌ها را همزمان با دفع ادرار خارج می‌کند، اما گاهی باکتری‌ها به دیواره مثانه چسبیده و به سرعت شروع به تکثیر می‌کنند.

افزایش بیش از حد باکتری‌ها در این ناحیه می‌تواند به سیستم ایمنی بدن غلبه کرده و به عفونت مثانه منجر شود.

یکی از باکتری‌های عامل عفونت مثانه باکتری‌ای کولای است که به طور طبیعی در روده بزرگ زندگی می‌کند. زمانی که باکتری از طریق مدفوع وارد پوست و سپس مجاری ادرار می‌شود می‌تواند عفونت ایجاد کند.

از آن جا که مجاری ادراری در زنان کوتاه است و دهانه خروجی آن فاصله زیادی با مقعد ندارد، باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند از سیستم گوارشی به سیستم ادراری منتقل شوند. به همین دلیل زنان بیشتر از مردان در معرض عفونت مثانه قرار دارند. 

علائم عفونت مثانه 

علائم عفونت مثانه به شدت این عارضه بستگی دارد، با این حال حتی در مراحل اولیه نیز ممکن است تغییراتی در ادرار ایجاد کند. برخی از رایج‌ترین علائم این عفونت عبارتند از:

*درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
*ادرار کدر یا خونی
*ادرار بیش از حد یا مکرر
*نیاز به دفع ادرار فوری
*احساس گرفتگی یا فشار در ناحیه پایین شکم یا کمر
با گسترش عفونت مثانه، درد به نواحی میانی پشت بدن سرایت می‌کند. این درد با عفونت کلیه‌ها در ارتباط است و بر خلاف درد‌های عضلانی کمر و پشت، بدون توجه به وضعیت بدن و میزان فعالیت بدنی فرد به صورت دائمی وجود خواهد داشت.

عفونت کلیه اغلب باعث تب، لرز، حالت تهوع و استفراغ و نوعی حالت بیمار گونه در فرد می‌شود. لازم به ذکر است عفونت کلیه از عفونت مثانه جدی‌تر بوده و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد. 

عوامل خطر زای عفونت مثانه 

همه افراد ممکن است به عفونت مثانه مبتلا شوند، اما همان طور که قبلا اشاره کردیم زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند

در مردان نیز با افزایش سن، پروستات بزرگ‌تر شده و می‌تواند باعث انسداد جریان ادرار و به دنبال آن افزایش احتمال ابتلای فرد به عفونت ادراری شود. به همین دلیل مردان نیز با افزایش سن بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت قرار می‌گیرند.

سایر عوامل خطر زا که می‌توانند خطر ابتلا به عفونت مثانه در مردان و زنان را افزایش دهند عبارتند از:

*افزایش سن
*بی تحرکی
*عدم مصرف مایعات کافی
*عمل جراحی در دستگاه ادراری
*کاتتر ادراری
*انسداد ادراری که ناشی از انسداد مثانه یا مجاری ادرار است
*ناهنجاری در دستگاه ادراری که ناشی از نقص مادرزادی یا جراحات است
*احتباس ادرار که به معنای مشکل در تخلیه مثانه است
*مجاری ادراری تنگ شده
*پروستات بزرگ شده
*بی اختیاری در دفع مدفوع
*بارداری
*دیابت
*بیماری‌های سیستم عصبی که روی عملکرد مثانه اثر می‌گذارند مانند ام اس
*سیستم ایمنی ضعیف 

تشخیص عفونت مثانه 

پزشک معمولا با انجام آزمایش ادرار عفونت مثانه را تشخیص می‌دهد. این آزمایش با هدف بررسی سطح موارد زیر در ادرار انجام می‌شود:

*گلبول‌های قرمز خون
*گلبول‌های سفید خون
*نیتریت‌ها
*باکتری‌ها
پزشک ممکن است کشت ادرار نیز انجام دهد. این آزمایش برای تعیین نوع باکتری عامل عفونت می‌باشد، زیرا تعیین نوع باکتری به پزشک کمک می‌کند تا بهترین نوع آنتی بیوتیک برای درمان را انتخاب کند. 

درمان عفونت مثانه 

عفونت مثانه با کمک دارو‌های ضد باکتری تجویزی (که معمولا آنتی بیوتیک‌ها هستند) و همچنین دارو‌های ضد درد و سوزش درمان می‌شود. 

دارو درمانی 

معمولا از آنتی بیوتیک‌های خوراکی برای از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت مثانه استفاده می‌شود. اگر فرد دچار درد و سوزش شدید باشد احتمالا دارو‌های ضد درد و سوزش مخصوص عفونت مثانه تجویز می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها فنازوپیریدین است. 

درمان خانگی 

زمانی که فرد به عفونت دستگاه ادراری مبتلا باشد نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند به دفع هر چه سریع‌تر باکتری از بدن کمک کند. در این مورد مصرف آب بهترین گزینه است، زیرا فاقد کافئین و شیرین کننده‌های مصنوعی است که به عنوان محرک مثانه شناخته شده اند.

آب میوه و عصاره‌های غلیظ شده کرن بری نیز ممکن است به پیشگیری از عفونت ناشی از‌ای کولای در دستگاه ادراری کمک کنند، اما نباید برای درمان عفونت فعال از آن‌ها استفاده شود. در برخی مطالعات مشخص شده آب کرن بری می‌تواند تعداد باکتری‌های مثانه طی عفونت را کاهش دهد، اما قادر به درمان کامل عفونت نیست. 

پیشگیری از عفونت مثانه 

برخی تغییرات در سبک زندگی احتمالا برای کاهش خطر ابتلا به عفونت مثانه مفید هستند.

برای افرادی که به طور مکرر دچار عفونت مثانه می‌شوند معمولا درمان‌های پیشگیرانه در پیش گرفته می‌شود که شامل تجویز و مصرف آنتی بیوتیک‌های دوز پایین به صورت روزانه می‌باشد تا به جلوگیری از بروز عفونت مثانه و کنترل آن در آینده کمک کند. 

تغییرات در سبک زندگی 

برخی تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش یا از بین بردن عفونت مثانه کمک کند، از جمله:

*روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید، اما قبل از آن حتما با پزشک خود درباره تعداد دقیق که برای سلامتی شما بهتر است مشورت کنید
*هر روز آب کرنبری بنوشید
*به محض احساس نیاز ادرار کنید
*خانم‌ها بعد از ادرار کردن ناحیه را از جلو به عقب پاک کنند
*از مواد شیمیایی همچون اسپری‌های بهداشتی، صابون‌های معطر یا پودر در ناحیه استفاده نکنید
*لباس زیر نخی و لباس‌های گشاد بپوشید
*از روش ضد بارداری دیافراگم یا اسپرم کش اجتناب کنید
*از کاندوم‌های روان کننده فاقد اسپرم کش استفاده کنید
*قبل و بعد از رابطه جنسی ادرار کنید 

درمان پیشگیرانه مبتنی بر آنتی بیوتیک 

پزشکان معمولا برای خانم‌هایی که از عفونت مکرر مثانه رنج می‌برند از روش پیشگیرانه آنتی بیوتیکی استفاده می‌کنند که به صورت روزانه تجویز می‌شود.

همچنین ممکن است لازم باشد بعد از هر بار فعالیت جنسی یک دوز آنتی بیوتیک مصرف شود. 

چشم انداز عفونت مثانه 

بیشتر عفونت‌های مثانه طی ۴۸ ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک مناسب بهبود پیدا می‌کنند، اما مهم است مصرف آنتی بیوتیک تا پایان دوره درمان ادامه داشته باشد، حتی اگر فرد قبل از اتمام دوره حال خوبی پیدا کند.

برخی عفونت‌های مثانه به دلیل سویه‌های باکتریایی مقاوم به آنتی بیوتیک ها، تاخیر در درمان یا عدم اتمام دوره درمان و ... ممکن است بدتر شده و به کلیه‌ها سرایت کنند. اگر دچار عفونت ادراری مکرر هستید توصیه می‌شود حتما به پزشک مراجعه کنید.

عفونت مثانه مزمن به ترکیبی از درمان و اقدامات پیشگیرانه تهاجمی‌تر نیاز دارد. گاهی لازم است برای مدت طولانی و به صورت روزانه آنتی بیوتیک مصرف شود. 

منبع:سومیتا