به گزارش مجله خبری نگار،تیره روبیاسه که روناس به آن تعلق دارد نزدیک به ۴۶۰ جنس و ۷۰۰ گونه است که ۱۶ جنس و حدود ۱۰۰ گونه از اعضاء این خانواده در ایران انتشار دارند که ازجنسهای مهم این خانواده میتوان روبیا (با ۱۳ گونه)، آسپرولا (با ۱۴ گونه)، گالیوم (با ۴۰ گونه)، کورکانیلا (با ۷ گونه)، نگالونیا (با ۶ گونه) را نام برد. حدود ۱۱۲ جنس و ۱۳۴۷ گونه در برزیل میروید.
پراکنش این گیاه در ایران شامل نواحی غربی کشور، اراک، تبریز، دیلمان، خوی، ارومیه، آذربایجان، کرمان، بلوچستان، یزد، اردکان و همچنین اطراف دماوند است.
روناس درزبانهای مختلف به عنوان رنگ قرمزشناخته شده، این گیاه درناراحتیهای کلیوی و مثانه مورد استفاده قرارگرفته و ضد عفونی کننده و آرامش بخش است.
ترکیبات شیمیایی گیاه روناس ترکیبات شیمیایی که در ریشه روناس وجود دارد، شامل گلیکوزیدی به نام روبه ریتریک است که در ریشه گیاه وجود دارد و یکی از مهمترین عوامل درمانی گیاه است، این ماده در بنزن غیر محلول، اما در آب و آب آهک محلول است از مواد دیگر میتوان آلیزارین، پورپورین، روبیادین، گلوکز، مواد پکتیکی، مشتقات آنتراکینونی، رزینی و موادچرب را نام برد.
پژوهشها در زمینه سنتز رنگها نشان داده است که ریشه روناس حاوی گلیکوزید آنتراسنیکا ست که الیزارین، ماده رنگی اصلی در ریشه روناس، قابل تجزیه میباشد و یک ماده رنگ کننده قوی است که از زمانهای قدیم برای ساختن رنگ و جوهر مورد استفاده قرارمی گرفته است.
تحقیقات نشان میدهد که گیاه روناس صخره زی دارای خواص آنتی اکسیدانی و همچنین خواص دارویی بالایی است. از این جهت استفاده از این گیاه به صورت عصاره و یا اسانس در مواد غذایی مختلف میتوانند بیانگر اثرات مثبت این گیاه باشد.
مصارف سنتی گیاه روناس
روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.
باز کننده گرفتگیها در بدن است.
ادرار آور است و حبس البول را درمان میکند.
برای معالجه بیماری فلج آنرا با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.
ترشح شیر راز یاد میکند. درد سیاتیک را رفع میکند.
یبوستهای سخت را معالجه میکند.
اشتها آور است.
قاعده آور است.
خارش پوست را برطرف میکند بدین منظور میتوان از ضماد استفاده کرد و یا اینکه جوشانده آن را در وان حمام بریزید و مدتی در آن استراحت کنید.
اوره خون را پائین میآورد.
جوش خوردن استخوان شکسته را تسریع میکند.
تورم را در بدن از بین میبرد از کمپرس جوشانده روناس برای رفع بیماریهای پوستی استفاده کنید.
این گیاه سبب شل شدن کشش عضلانی میگردد.
این گیاه برای آلبومینوری و راشیتیسم نیز مفید است.
ضماد ریشه گیاه روناس با عسل جهت کک ومک و لکهای صورت بکار میرود.
این گیاه مقوی معده بوده و آب پخته آن با عسل جهت سیاتیک و درد باسن و سستی اعضاء و یرقان کاربرد دارد.
سنگ کلیه خصوصا از نوع فسفات را دفع میکند، ولی در سنگهای اگزالیک و اورات بی اثر است.