«قطر گیت» چیست؟ پشت پرده بزرگ‌ترین رسوایی پارلمان اروپا

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: فساد گسترده در پارلمان اروپا، آن‌طور که نهاد‌های ناظر می‌گویند احتمالا «جدی‌ترین، تکان‌دهنده‌ترین و وحشتناک‌ترین» رسوایی است که طی سال‌های اخیر در بروکسل مشاهده شده است. رسوایی بزرگی که رد پای میزبان جام جهانی ۲۰۲۲، یعنی قطر در آن دیده می‌شود. رسوایی که پس لرزه‌های آن همچنان ادامه دارد و پس از فدریکو موگرینی از یکی از تشکل‌های مورد سوء ظن انتقاد‌ها از سفر مارکون به قطر هم افزایش یافته است.

به گزارش یورونیوز، پولیتیکو، در گزارش تحقیقی به ابعاد این پرونده پرداخته است که در بخشی از آن آمده:روز جمعه پلیس بلژیک در ۱۶ مورد حمله به خانه‌های افراد مرتبط با این پرونده، ۵ نفر را به اتهام ارتکاب جرایم سازمان‌یافته جنایی، فساد و پول شویی دستگیر کرد. این ماموران همچنین از محل دستگیری این افراد ۶۰۰ هزار یورو پول نقد، به همراه تلفن‌های همراه و رایانه را نیز ضبط کردند. هرچند ابتدا گفته می‌شد یک عضو سابق پارلمان اروپا، چند دستیار پارلمانی و یک رئیس اتحادیه کارگری در این پرونده حضور داشتند، اما در ادامه مشخص شد ابعاد این پرونده بسیار گسترده‌تر از این هاست و پای قطر هم به صورت جدی مطرح شده است.

به گفته پلیس فدرال بلژیک، اوا کایلی، معاون رئیس پارلمان اروپا و یکی از مدافعان سرشناس قطر نیز در میان بازداشت‌شدگان دیده می‌شود. یک مقام قطری در بیانیه‌ای صبح روز یک شنبه تاکید کرد که این پرونده هیچ ارتباطی با دوحه ندارد و قطر هرگونه تلاش برای مرتبط کردن این رسوایی با دوحه را رد می‌کند، اما اگر بخواهیم ابعاد این پرونده را بررسی کنیم ابتدا باید با افر اد درگیر شده در این پرونده بیشتر آشنا شویم.

اوا کایلی کیست؟

او به عنوان یکی از ۱۴ معاون رئیس پارلمان، یکی از قدرتمندترین بازیگران این نهاد است و به عنوان یک گوینده سابق اخبار با موقعیت مشهور در زادگاهش یعنی یونان، یکی از جذاب‌ترین چهره‌های بروکسل به شمار می‌رود، اما کایلی به عنوان یکی از پر سر و صداترین مدافعان قطر نیز ظاهر شده است. خانم کایلی به تازگی پس از دیدار با وزیر کار قطر، به‌رغم نگرانی‌های عمیق بین‌المللی درباره شرایط کارگران ساخت‌وساز ورزشگاه، این کشور را «پیشرو در حقوق کارگر» خواند. او یکی از اعضای حزب چپ میانه سوسیالیست و دموکرات (S&D) است و مسئولیت‌های ویژه‌ای درباره مسائل مربوط به خاورمیانه برعهده داشته است.

به گفته پلیس و افراد مطلع، فرانچسکو جورجی، شریک زندگی و پدر و مادر کایلی نیز بازداشت شده‌اند. او مشاور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در پارلمان اروپا و بنیان گذار یک سازمان غیردولتی به نام «مبارزه با مصونیت از مجازات» است که هدف آن ترویج «پاسخگویی به عنوان ستون مرکزی معماری عدالت بین‌المللی» است، اما نکته دیگر درباره این نهاد غیر دولتی این است که پیر آنتونیو پانزری ایتالیایی، رئیس این مجموعه یکی دیگر از شخصیت‌های درگیر در این پرونده فساد به شمار می‌رود.

چه کسانی در این پرونده درگیر هستند؟

پانزری، نماینده سابق پارلمان ایتالیا از حزب S&D نیز در میان کسانی بود که صبح روز جمعه دستگیر شده است. تا عصر، همسر و دخترش نیز توسط پلیس ایتالیا به جمع دستگیر شدگان اضافه شدند. پلیس دفتر ماری آرنا، از معاونان پارلمان اروپا را نیز پلمب کرده است. این سیاستمدار بلژیکی که جانشین پانزری در کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اروپاست گفته که توسط پلیس بازجویی نشده است.

فدریکا موگرینی در موسسه مورد ظن!

موسسه «صلح بدون عدالت وجود ندارد» را، اما بونینو نماینده پیشین پارلمان اروپا در ایتالیا تاسیس کرده است، اما نام‌های سرشناس دیگری هم به عنوان اعضای افتخاری این موسسه دیده می‌شوند که می‌توان به برنارد کازنو، نخست وزیر پیشین فرانسه، فدریکا موگرینی، مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیمیتریس اوراموپولوس، کمیسر سابق مهاجرت اروپا و سیسیلیا ویکستروم، عضو سابق پارلمان اروپا نیز اشاره کرد. سخنگوی کالج اروپا، دانشگاه زیر نظر اتحادیه که خانم موگرینی رئیس آن است، اعلام کرد که این سیاستمدار ایتالیایی روز شنبه از عضویت افتخاری در هیئت مدیره «صلح بدون عدالت وجود ندارد» استعفا کرده است.

آیا این رسوایی به پارلمان اروپا محدود می‌شود؟

پاسخ این سوال منفی است چرا که افراد دیگری هم تا همین حالا بازداشت شده‌اند. لوکا ویسنتینی، که همین ماه گذشته دبیرکل کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری (ITUC) شد و پیش از آن، رئیس کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری اروپا بود از دیگر افرادی است که دستگیر شده‌است. با وجود این که بسیاری از اتحادیه‌های کارگری و نهاد‌های مدنی از وضعیت بغرنج کارگران در قطر نگران بودند، کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری یک استثنا بود.

پای طرح سفر بدون روادید به کشور‌های شنگن در میان است؟

همین روز‌ها قطر میزبان بزرگ‌ترین رخداد فوتبالی در دنیاست و توجهات جهانی متوجه این کشور شده است. این میزبانی از همان ابتدا هم با تردید‌های بسیار به قطر داده شد. اتهاماتی درباره پرداخت رشوه در فرایند انتخاب و شرایط برده‌وار برای کارگران خارجی. با این حال دوحه تلاش دارد حسن شهرت خود را حفظ کند و در شرایطی که قرارداد‌های متنوعی با کشور‌های اروپایی برای تامین گاز طبیعی قاره سبز امضا می‌کند، می‌خواهد همچنان نامی خوش از خود به جا بگذارد تا اثر منفی بر منافع اقتصادی این کشور نگذارد. ضمن این که طرح سفر بدون روادید قطری‌ها به منطقه شنگن اتحادیه اروپا که در پارلمان اروپا هم پیش می‌رود از جمله این تلاش‌ها بوده است.

این معامله چقدر بزرگ است؟

گروه‌های دیده بان توافق دارند که این رسوایی بسیار بزرگ بوده است. میشل ون هولتن، رئیس سازمان شفافیت بین‌الملل، می‌گوید که رسوایی قطر می‌تواند «برجسته‌ترین و بزرگ‌ترین» پرونده فسادی باشد که پارلمان اروپا در سال‌های اخیر دیده است. همچنین آلبرتو آلمانو، استاد حقوق در HEC پاریس، این پرونده را «تکان دهنده‌ترین رسوایی صداقت در تاریخ اتحادیه اروپا» نامیده است.

تبعات این پرونده برای قطر چیست؟

به نظر می‌رسد خیلی سریع واکنش‌ها به این رسوایی در حال مشاهده است. درخواست‌ها برای تعلیق پیشنهاد آزادسازی روادید شنگن برای شهروندان قطر یکی از این موارد است. همچنین قرار بود کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا هفته آینده به عربستان سعودی و قطر سفر کند که حالا بعد از انتشار این گزارش‌ها این هیئت تنها به سعودی خواهند رفت و سفر به قطر لغو شده است. این بدان معناست که رقیب دوحه تمام توجهات را به خود جلب می‌کند. این در حالی است که دولت قطر تاکید کرده هیچ ارتباطی با این پرونده ندارد. در بیانیه‌ای که این کشور روز یک شنبه منتشر کرده، آمده است: «هر گونه ارتباط دولت قطر با ادعا‌های گزارش شده بی‌اساس و به شدت نادرست است. دولت قطر با رعایت کامل قوانین و مقررات بین‌المللی به تعامل با نهاد‌ها باور دارد.»

همچنین به گزارش شرق پس‌لرزه‌های افشای رسوایی «قطرگیت» ادامه دارد و به نظر می‌رسد ابعاد آن پس از پایان جام جهانی گسترده‌تر شود. در همین حال مقام‌های پارلمان اروپا که از ارتباط پنهان معاون پارلمان اروپا با لابی تحت نفوذ قطر پرده برداشته بودند، وعده داده‌اند که اصلاحات گسترده‌ای در این نهاد قانون‌گذار اروپایی انجام خواهد شد.

همچنین در‌حالی‌که رسوایی «قطرگیت» نگرانی‌ها از نفوذ این کشور در اتحادیه اروپا را افزایش داده، سفر امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، به قطر و تماشای بازی فوتبال فرانسه و مراکش در مرحله نیمه‌نهایی جام جهانی، برای او حاشیه‌ساز شد. در تازه‌ترین واکنش هم جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به این مسئله واکنش نشان داده و این رسوایی را بسیار نگران‌کننده نامیده است. حالا باید منتظر ماند و دید که این پرونده گسترده چه ابعادی خواهد داشت و تا کجا پای دیگر مقام‌های عالی‌رتبه اروپایی را درگیر خواهد کرد.