حقوق بشر آمریکایی؛ ذوق‌زدگی از آشوب در جهان

به گزارش مجله خبری نگار مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ میلادی، ۱۰ دسامبر را روز جهانی حقوق بشر نامید تا هر ساله، اصول این سند تاریخی یادآوری شود؛ در این سند جهانی، بر حقوق مسلم هر فرد، صرف نظر از نژاد، رنگ، مذهب، جنسیت، زبان، عقاید سیاسی یا هر عقیده دیگر، ریشه‌های ملی و اجتماعی، موقعیت اقتصادی و یا هر آنچه که انسان‌ها را از هم تفکیک می‌کند، تاکید شده است. این سند به ۵۰۰ زبان دنیا ترجمه شده و ترجمه‌شده‌ترین سند در جهان محسوب می‌شود.

پرسشی که مطرح می‌شود اینکه آیا این ترجمه‌شده‌ترین سند جهان، به فهم مشترک از آن نیز می‌انجامد؟! کرامت، آزادی و برابری برای همگان، در این هفتادوچهارمین سالگرد روز جهانی حقوق بشر، ارزش‌هایی در دسترس است یا اینکه بیشتر به شعار‌هایی آرمان‌گرایانه می‌ماند؟ تارنمای سازمان ملل در فراخوانی یکساله، خود را برای ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳ و گرامیداشت هفتادوپنجمین سالگرد روز جهانی حقوق بشر آماده می‌کند، اما تا امروز شنبه، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲، وضعیت حقوق بشر در جهان را چطور می‌توان تشریح کرد؟ تردیدی نیست که جهان با چالش‌های جدید و به هم پیوسته‌ای از جمله بیماری همه‌گیر، درگیری‌ها، نابرابری‌های فزاینده، ورشکستگی نظام مالی جهانی، نژادپرستی جهانی و تغییرات آب‌وهوایی مواجه است، اما در میانه این چالش‌ها، سهم کشور‌ها در تضعیف و تقویت حقوق بشر به چه میزان است؟

یکی از قدرت‌هایی که اصطلاح حقوق بشر به کرات از زبان آن شنیده می‌شود، ایالات متحده آمریکا است. آمریکا از قضا تنها کشور جهان است که ادعای حقوق بشر از سمت آن، به شدت محکوم می‌شود. به راستی حقوق بشری که آمریکا، ذوق‌زدگی خود از هرگونه آشوب، بلوا و مشکلات در کشور‌های دیگر جهان را در نقاب آن پنهان می‌کند، چیست؟

این کدامین حقوق بشری است که آمریکا مدعی دفاع از آن در کوباست؟ محاصره اقتصادی، تجاری و مالی تحمیل شده توسط آمریکا علیه کوبا با عمر بیش از ۶۰ ساله، طولانی‌ترین تحریم‌ها در تاریخ بشریت است که به عالی‌ترین شکل، سیاست‌های غیر انسانی و فاقد مشروعیت واشنگتن در تحمیل رنج و گرسنگی و ناامیدی بر مردم این کشور کارائیب را به تصویر می‌کشد. دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا مدعی شده است از مردم کوبا و دفاع آن‌ها از حقوق بشر حمایت می‌کند و این در حالی است که برونو رودریگز وزیر امور خارجه کوبا، ریاکاری آمریکا پیرامون حقوق بشر در کوبا را محکوم کرد و گفت اگر دولت جو بایدن نگران رفاه کوبایی‌ها باشد، به تحریم اقتصادی و پیروی از سیاست فشار حداکثری سلف خود، دونالد ترامپ، پایان می‌دهد.

کارلوس فرناندز د کاسیو معاون وزیر امور خارجه کوبا نیز افزود: ایالات متحده با سابقه تاسف‌بار نقض حقوق بشر علیه شهروندان خود و سایر کشورها، باید شرم داشته باشد و از متهم کردن دیگران خودداری کند.

آمریکا بر آتش جنگ اوکراین هیزم می‌ریزد و در تلاش است با همراه کردن اروپا در سپاه خود، روسیه را با فهرست طولانی تحریم‌ها مجازات کند؛ تحریم‌هایی که سفارت روسیه در واشنگتن، هدف از آن‌ها را تخریب وجهه بین‌المللی حکومت‌هایی دانست که برای آمریکایی‌ها دردسرساز می‌شوند. سفارت روسیه افزود: آن‌ها به دنبال بدنام کردن کشور‌ها با استفاده از ابزار حقوق بشر هستند.

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه نیز به تازگی اعلام کرد که دکترین بین المللی حقوق بشر تنها با هدف توجیه سلطه ایدئولوژیک غرب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا یکشنبه گذشته گفت هرچند اعتراض مردم ایران و چین مرتبط با آمریکا نیست، ولی این کشور از هر حرکتی در هر جای دنیا برای رسیدن به آزادی‌های مدنی حمایت می‌کند.

وی ادعا کرد ما از اعتراضات در چین علیه تدابیر کوویدـ۱۹ حمایت کرده و در سفر سال آینده خود به چین این موضوع را در دستور کار خواهم داد. ما خواه در چین، خواه در ایران و خواه دیگر نقاط جهان باشد، از حقوق بشر، حق اعتراضات صلح‌جویانه و آزادی بیان دفاع می‌کنیم.

بلینکن افزود سیاست دولت آمریکا همانطور که بایدن در نشست با رهبر چین گفته است، حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های مدنی است. هیچ دولت آمریکایی و هیچ رئیس‌جمهوری از آمریکا در این مورد سکوت نخواهد کرد.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان به تازگی در رشته توییتی نوشت: دولت آمریکا و بسیاری از مدعیان غربی، در محکمه وجدان بشری به دلیل سوابق شرم آور نقض حقوق بشر محکومند. ناقضان حقوق بشریت بهتر است با نگاه به عملکرد شرم آور حقوق بشری خود، از استفاده ابزاری و سیاسی از حقوق بشر دست بردارند.

چهار سال از دوم اکتبر ۲۰۱۸ و قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان سعودی می‌گذرد؛ جنایتی که پرونده نقض حقوق بشر توسط عربستان را سنگین‌تر و فریاد دادخواهی نهاد‌های گوناگون را بلند کرد؛ نتیجه اینکه: یک قاضی در آمریکا شکایت از محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی را به اتهام نقش داشتن در قتل خاشقچی روزنامه‌نگار مخالف ریاض در سال ۲۰۱۸ رد کرد! به این ترتیب حقوق بشر در جایی به ابزاری مداخله‌آمیز و در موقعیتی دیگر به سیاستی ریاکارانه برای پیشبرد منافع آمریکا تبدیل می‌شود و در شرایطی دیگر نیز به کلی فراموش می‌شود؟!

جمال خاشقچی روزنامه‌نگار عربستانی یکی از شناخته‌شده‌ترین منتقدان حکومت ریاض بود که به دست عوامل بن سلمان در کنسولگری این کشور در ترکیه به قتل رسید. اکنون آمریکا به ولیعهد عربستان که همچنین به دلیل نقش این کشور در جنگ یمن و بمباران بی‌رحمانه آن که یکی از بدترین بحران‌های انسانی در جهان را رقم زده، مصونیت قضایی اعطا کرده است. آمریکا در حالی به پنهان کردن این جنایت اصرار دارد که موسسه «دموکراسی اکنون برای جهان عرب» (DAWN) در گزارشی فاش کرد که چگونه عربستان در دوره حکمرانی محمد بن سلمان به کسانی که جنایت‌های او علیه مخالفان را مخفی و فعالان مدنی و سیاسی را شکنجه و سرکوب می‌کنند، پاداش می‌دهد.

به این ترتیب، افشای ابعاد مختلف حقوق بشر آمریکایی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، حقوقی و نظامی امکان‌پذیر است و درک آن، فراتر از ترجمه‌های اعلامیه جهانی حقوق بشر، جای تحلیل و بررسی دارد. حقوق بشری که در دایره المعارف مفاهیم تفسیری و میلی ایالات متحده جا دارد ومعنای آن بسته به موقعیت، مخاطب و دوره زمانی مختلف، متغیر است.