کابوس بازگشت مسابقه تسلیحات هسته‌ای

به گزارش مجله خبری نگار، روسیه و آمریکا قرار بود این هفته در باره آینده کنترل سلاح‌های راهبردی هسته‌ای در چارچوب معاهده استارت گفتگو کنند. اما حالا این مذاکره به تعویق افتاده و گفته می‌شود مسکو درخواست تعویق این دیدار را ارائه کرده است. پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای دو جانبه میان ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه موسوم به «استارت نو»، تنها معاهده‌ای است که از ظرفیت محدودسازی دو زرادخانه بزرگ هسته‌ای فعلی در جهان برخوردار است.

با تعلیق این مذاکرات اکنون کابوس مسابقه تسلیحات هسته‌ای آن هم در میانه اوج گیری تنش‌های روسیه و غرب بر سر جنگ اوکراین رنگ جدی تری به خود گرفته است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو گزینه دیگری جز لغو مذاکرات با واشنگتن درباره پیمان کنترل تسلیحات هسته‌ای موسوم به «استارت نو» نداشته است. او گفت:واشنگتن فقط می‌خواست درباره از سرگیری بازرسی‌ها صحبت کند، درحالی که مسکو، اولویت‌های دیگری داشت. به گزارش دویچه وله، کمی پیش از آغاز مذاکرات برنامه‌ریزی شده کنترل سلاح‌های راهبردی هسته‌ای میان روسیه و آمریکا، رایزنی‌ها تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد.

وزارت خارجه آمریکا در این باره گفت: «روسیه به طور یک جانبه این نشست را به تعویق انداخت و گفت که تاریخ‌های جدیدی را پیشنهاد خواهد کرد.» وزارت خارجه مسکو نیز این تعویق را تایید کرده است. محور معاهده استارت کاهش تسلیحات راهبردی هسته‌ای است که ابتدا میان رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا و میخائیل گورباچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی امضا و آخرین بار در فوریه ۲۰۲۱ به مدت پنج سال تمدید شد.

در این پیمان، هر دو کشور متعهد به اعمال محدودیت‌هایی برای موشک‌های قاره‌پیما، موشک‌های زیردریایی و جت‌های جنگنده‌ای هستند که می‌توانند به بمب‌های هسته‌ای مجهز شوند. این قرارداد در سال ۲۰۲۶ به پایان می‌رسد. قرار بود مذاکرات در باره آینده این پیمان از ۲۹ نوامبر تا ۶ دسامبر امسال در قاهره انجام شود و بنا بود هر دو طرف در این رایزنی‌ها ادعا‌های طرف مقابل را بشنوند. این موضوع بیش از هر چیز در باره بازرسی‌های متقابل سلاح‌های استراتژیک صدق می‌کند.

روسیه در ماه اوت، چند ماه پس از حمله علیه اوکراین، بازرسی‌ها و کنترل‌های آمریکا بر زرادخانه هسته‌ای خود را متوقف کرد. دلیل ارائه شده این بود که بازرسی‌های روسیه در باره تسلیحات هسته‌ای آمریکا در پی تحریم‌های غرب با مانع مواجه شده است.

وزارت امور خارجه آمریکا اکنون تاکید کرده است که برای گفتگو در اسرع وقت آماده است، زیرا بازرسی‌ها برای حفظ این معاهده به عنوان اهرم ثبات در اولویت هستند. این معاهده آخرین پیمان بزرگ کنترل تسلیحاتی بین دو کشور محسوب می‌شود. بازرسی‌ها در مارس ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیری کرونا به حالت تعلیق درآمد و آخرین جلسه این کمیسیون در اکتبر ۲۰۲۱ برگزار شد.