خطرات قطعنامه جدید

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: سرانجام روز پنج شنبه قطعنامه ضد ایرانی جدیدی که به ابتکار سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و آمریکا به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه شده بود به تصویب رسید. قطعنامه‌ای که در آن از ایران خواسته شده به صورت فوری و ضروری با آژانس به عنوان نهاد دیده بان هسته‌ای سازمان ملل بر سر سه مکان ادعایی همکاری داشته باشد.

این قطعنامه در حالی با ۲۶ رأی موافق، دو رأی مخالف و پنج رأی ممتنع به تصویب این شورای ۳۵ عضوی رسید که قطعنامه قبلی که خرداد امسال تصویب شد ۳۰ رای مثبت را به خود اختصاص داده بود. به گزارش خبرگزاری فرانسه، روسیه و چین به پیش‌نویس این قطعنامه رای مخالف دادند، پنج کشور نیز رای ممتنع دادند و دو عضو دیگر شورا غایب بودند. این دومین قطعنامه علیه ایران در امسال پس از ماه ژوئن است و دلیل هر دو هم از دید آژانس یکی است: ادعای پاسخ‌ندادن «معتبر ایران به لحاظ فنی» درباره آثار اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام‌نشده است.

در این قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه تهران به جمع‌آوری نمونه‌ها و دسترسی بدون تاخیر به سایت‌ها و تجهیزات و نیز توضیحات درباره وجود ذرات اورانیوم را «ضروری و فوری» خوانده است. اگرچه این قطعنامه شورای حکام در مرحله فعلی اهمیتی نمادین دارد، اما ممکن است مقدمه‌ای باشد برای کشاندن ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد و احتمال اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران. احتمال و گزینه کشاندن ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط لورا اس. اچ هولگیت سفیر آمریکا در آژانس مطرح شده است. الجزیره نیز به نقل از منابع دیپلماتیک غربی مدعی شد: لحن تصمیم آژانس علیه ایران تندتر از قطعنامه قبلی خواهد بود. تصمیم آژانس به ارجاع به شورای امنیت اشاره دارد.

تداوم سیاست فشار حداکثری در آژانس

دکترهادی محمدی-در سردترین فضای مذاکراتی ماه‌های اخیر میان ایران و ۱+۴ برای احیای برجام، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که طی آن ضمن تکرار ادعا‌های خود مبنی بر نبود همکاری ایران با آژانس بر سر سه مکان ادعایی آن‌ها که ذرات اورانیوم غنی شده کشف شده شامل، آباده، تهران و تورقوزآباد، از ایران می‌خواهد به صورت «ضروری و فوری (Essential and urgent)» به همکاری با آژانس و پاسخ به سوالات این نهاد بین المللی بپردازد.

این درخواست و این قطعنامه تند در ادبیات حقوقی آژانس نشان می‌دهد طرف مقابل همچنان بر مدار فشار حداکثری علیه ایران می‌گردد و به جای حرکت به سمت رفع اختلافات و حل و فصل ابهامات، تصور می‌کند با قطعنامه‌ای محکم و با ادبیاتی تند می‌تواند ایران را پای میز مذاکرات بکشاند و از او امتیاز بگیرد به ویژه این که در دو ماه اخیر و با اعتراضات ایران این وسوسه در کشور‌های اروپایی ایجاد شده که ایران در موضع ضعف قرار دارد و حالا وقت امتیاز گیری از ایران است.

این تصور از آن نظر غلط است که جمهوری اسلامی زیر بار قطعنامه ضد ایرانی ژوئن (خرداد) گذشته نیز نرفت و نه تنها پس از آن حاضر به نرمشی در برابر خواسته‌های اروپا و آمریکا نشد بلکه در واکنش به این اقدام دوربین‌های فراپادمانی خود را به ویژه در حوزه اندازه گیری برخط غنی سازی خاموش کرد، اما خطرات این قطعنامه در کجاست؟ طبق بند سوم این قطعنامه ایران باید برای اطمینان از راستی آزمایی نبود انحراف هسته‌ای به صورت ضروری و فوری و بدون تاخیر، توضیحات فنی معتبر برای حضور ذرات اورانیوم منشأ انسان زایی در سه مکان اعلام نشده در ایران را به آژانس اعلام کند همچنین دسترسی به آژانس برای بررسی این سه مکان و نمونه برداری مناسب را فراهم کند و تمام اطلاعات، مستندات و پاسخ‌هایی را که آژانس به آن نیاز دارد، ارائه کند. برخی کارشناسان معتقدند زمانی که شورای حکام قطعنامه‌ای مبتنی بر دو اصل ضروری و فوری (Essential and urgent) برای کشوری تصویب می‌کند این مقدمه ارجاع به شورای امنیت و یک نوع ضرب الاجل برای آن کشور است کما این که در بند سه بر تاخیر نداشتن در همکاری با آژانس تاکید شده است.

در بند ۵ نیز از مدیرکل می‌خواهد در اجلاس فصلی بعدی آژانس در ماه مارس و حتی اگر زودتر هم شد گزارش عملکرد ایران را بدهد و این یعنی ممکن است تصمیم گیری درباره ایران زودتر از سه ماه آینده انجام شود. همه این‌ها می‌تواند یک تهدید علیه کشورمان برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و فصل هفتی شدن دوباره ایران باشد. به نظر می‌رسد این روز‌ها اروپایی‌ها بیش از گذشته در مسیری که آمریکا برایشان ترسیم کرده حرکت می‌کنند. در حالی که همه بر این واقعیت اذعان دارند که آمریکا با خروج غیرقانونی اش از برجام و اروپا با عمل نکردن به تعهداتش در برجام باعث این وضعیت شده اند، اما علاقه و نوعی اعتیاد به تحریم و فشار حداکثری نه تنها باعث شده تا آمریکای جو بایدن هم میراث ترامپ را حفظ کند بلکه طعم آن زیر زبان اروپایی‌ها نیز مزه کند و آن‌ها هم این ابزار را مناسب برای برخورد با ایران دیده اند، در چنین بزنگاهی پاسخ ایران باید بسیار هوشمندانه و با آینده بینی دقیق انجام شود تا ضمن بهانه ندادن به طرف مقابل، کشورمان را دور سازد از این دامی که تدارک دیده اند.