چرخه تورم - رکود در اروپا

به گزارش مجله خبری نگار/وطن امروز: همزمان با تعطیلی قریب‌الوقوع صنایع گازبر اروپایی، افزایش نرخ بهره ضربه مهلک دیگری بر اقتصاد اروپا خواهد بود. به طور کلی رشد بهره شاید بتواند باعث مهار تورم شود، اما آسیبی جدی به بدنه تولید و اشتغال اروپا خواهد زد.

به گزارش «وطن‌امروز»، کشور‌های عضو اتحادیه اروپایی در حال سپری کردن سخت‌ترین روز‌های خود از جنبه اقتصادی با تجربه تورم افسارگسیخته هستند. خبرگزاری دویچه‌و‌له هفته گذشته در گزارشی در این باره نوشت: «آخرین داده‌ها نشان می‌دهد تورم در ماه سپتامبر (شهریور- مهر) در سراسر اتحادیه اروپایی به طور متوسط به ۱۰.۹ درصد افزایش یافته و در انگلستان به بالاترین حد خود در ۴۰ سال گذشته رسیده است». این خبرگزاری در تحلیل دلایل اتفاقات اخیر در اروپا آورده بود: «جنگ روسیه با اوکراین به تورم بالا و بحران انرژی در اتحادیه اروپایی و بریتانیا دامن زده و اقتصاد‌های ملی را ویران کرده است».

حالا بانک مرکزی اروپا اعلام کرده برای دومین بار برنامه افزایش نرخ بهره را در دستور کار خود قرار داده است. این سیاست شاید بتواند در کوتاه‌مدت باعث مهار مقطعی تورم در این منطقه شود، اما در بلندمدت می‌تواند غبار رکود را بر صنایع و تولید این قاره بپاشد. راشاتودی در این باره نوشته است: «این دومین بار است که این اتحادیه در پی مهار تورم بی‌سابقه در این منطقه نرخ بهره را ۷۵ صدم واحد دیگر افزایش می‌دهد. بر اساس آمار‌های منتشر شده در وب‌سایت بانک مرکزی، این بانک روز پنجشنبه نرخ بهره را ۲ برابر کرده است؛ افزایش جدید نرخ بهره قرار است از دوم نوامبر اجرایی شود».

راشاتودی در گزارش خود آورده است: «نرخ بهره به ۲ درصد افزایش یافته است. بر اساس این آمار‌ها آخرین بار ۱۰ سال پیش این میزان نرخ بهره در این منطقه برقرار بوده است. افزایش اولیه نرخ بهره در منطقه اتحادیه اروپایی ماه سپتامبر اجرا می‌شود. بانک مرکزی اتحادیه اروپایی تلاش می‌کند نرخ تورم را در این منطقه که اکنون ۱۰ درصد است، مهار کند. این میزان نرخ بهره ۵ برابر بیشتر از رقمی است که هدف‌گذاری شده بود. از سوی دیگر افزایش نرخ بهره روی هزینه‌های مصرف‌کننده و مشاغل اقتصادی تاثیر می‌گذارد. نرخ بهره بالا به این معنی است که تسهیلات بانکی کاهش می‌یابد و میزان مصرف هم افت خواهد کرد و از این طریق قیمت‌ها احتمالا افت می‌کند. از این رو چنین سیاستی می‌تواند منجر به رکود شود که از این منظر کارشناسان اقتصادی و نهاد‌های بین‌المللی مرتب سیاست افزایش نرخ بهره را به باد انتقاد گرفته‌اند».

پیش از این بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول از نهاد‌هایی بودند که افزایش نرخ بهره از سوی برخی کشور‌ها از جمله آمریکا را مورد انتقاد قرار داده بودند. برخی رهبران اتحادیه اروپایی از جمله نخست‌وزیر جدید ایتالیا و نیز نخست‌وزیر فرانسه درباره افزایش نرخ بهره انتقاداتی مطرح کرده بودند.

*تحلیل بلومبرگ؛ تشدید گرانی سفره مردم اروپا را هر روز کوچک‌تر می‌کند

بلومبرگ با استناد به نظرسنجی اخیر شرکت تحقیقات بازار (IRI) در ایالات متحده گزارش داد حدود ۷۱ درصد مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپایی عادات خرید خود را تغییر داده‌اند تا بتوانند همچنان غذا را تأمین کنند.
بلومبرگ روز دوشنبه با استناد به نظرسنجی اخیر شرکت تحقیقات بازار (IRI) در ایالات متحده گزارش داد حدود ۷۱ درصد مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپایی عادات خرید خود را تغییر داده‌اند تا بتوانند همچنان غذا را تأمین کنند.

بر اساس این گزارش، «خستگی تورمی» در این منطقه «رفتار‌های مقابله‌ای» را در پی داشته که از دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مشاهده نشده است؛ رفتار‌هایی مانند حذف برخی وعده‌های غذایی، کاهش هزینه‌ها برای خرید مواد غذایی، خرید کالا‌های تاریخ گذشته یا اقلام با قیمت‌های پایین. حدود ۵۸ درصد افراد در این نظرسنجی مجبور به کاهش خرید اقلام ضروری شده‌اند و ۳۵ درصد از پس‌انداز شخصی خود استفاده کرده‌اند یا برای پرداخت قبوض وام گرفته‌اند.

«آناندا روی» معاون ارشد شرکت تحقیقات بازار در توضیح این موضوع گفت: بدیهی است که تمایل مصرف‌کنندگان برای هزینه کردن کاهش یافته... و احتمال جهش شدید قیمت‌ها با توجه به هزینه‌های بالای مواد اولیه و قیمت‌های پرنوسان انرژی افزایش یافته است. بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان نیز اعلام کردند قصد دارند سفارش غذا از بیرون را کاهش دهند، در حالی که ۴۷ درصد نیز گفتند رفت و آمد به رستوران‌ها و کافه‌ها را کاهش خواهند داد. آناندا روی پیشنهاد کرد از آنجا که احتمال کاهش تورم در آینده نزدیک وجود ندارد، هم مصرف‌کنندگان و هم خرده‌فروشان خود را با واقعیت‌های جدید وفق دهند.

وی اظهار داشت: تصمیم‌های دشواری برای خریداران درباره کارت‌ها وجود دارد و خرده‌فروشان و برند‌ها بهتر است نگاهی طولانی و سخت به نحوه پاسخگویی به نیاز‌های خریداران داشته باشند. آژانس آمار یورواستات هفته گذشته گزارش داد رشد قیمت‌ها در اتحادیه اروپایی در ماه سپتامبر نسبت به مدت مشابه سال قبل به بالاترین حد خود یعنی ۱۰.۹ درصد رسید. این افزایش همچنان ناشی از هزینه‌های غذا، سوخت و انرژی است.

*صنایع گازبر اروپایی در صف اول ضرر از جنگ اوکراین

فایننشال‌تایمز نیز هفته گذشته در گزارشی در این باره نوشت: «در این میان صنایع مختلف اروپایی، از فولاد گرفته تا مواد شیمیایی، سرامیک تا کاغذسازی، کود و خودرو‌سازی در حال رقابت برای کاهش مصرف هستند تا هم هزینه‌های فلج‌کننده انرژی را کاهش دهند و هم برای کمبود گاز در زمستان، در صورت جیره‌بندی انرژی توسط دولت‌ها آماده شوند. همچنین بسیاری در حال یافتن راه‌های مبتکرانه برای کاهش مصرف انرژی هستند. به عنوان مثال، خودروساز فرانسوی رنو، زمان گرم نگه داشتن رنگ - فرآیندی که تا ۴۰ درصد از تقاضای گاز این شرکت را تشکیل می‌دهد- را کاهش داده است».

«گاز» مهم‌ترین منبع انرژی برای شرکت‌های صنعتی اروپاست، همچنین یک ماده اولیه مهم است که در صنایع شیمیایی و کود استفاده می‌شود. به گفته «انوک اونوره» معاون مدیر برنامه تحقیقات گاز در موسسه مطالعات انرژی آکسفورد، در مجموع این صنعت ۲۸ درصد کل گاز اروپا را مصرف می‌کند. اما مشکل اینجاست: حذف گاز از بسیاری از فرآیند‌های صنعتی به این راحتی نیست. تقریبا ۶۰ درصد مصرف گاز صنعتی برای فرآیند‌های با دمای بالای ۵۰۰ درجه سانتیگراد و بالاتر است که در صنایعی همچون شیشه‌سازی، سیمان یا سرامیک استفاده می‌شود. حتی برای فرآیند‌های صنعتی با دمای پایین‌تر، جایگزین‌ها در حال حاضر به طور غیرعادی کمیاب هستند. خشکسالی تابستان ظرفیت نیروگاه‌های برقابی را کاهش داده است و رآکتور‌های فرسوده هسته‌ای فرانسه به دلیل تعطیلی طولانی‌مدت و مشکلات تعمیر و نگهداری قادر به پاسخگویی به تقاضا‌ها نیستند.