افزایش ۱۰ درصدی صادرات صنعتی که رنجور است

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: صادرات فرش دستباف در سال گذشته نسبت به سال ۹۹ با کاهش ۱۰ درصدی روبرو بود به طوری که بسیاری از فعالان این صنعت به دلیل کاهشی بودن روند صادرات به شدت نامید و سرخورده شده بودند، ولی با این حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم و حمایت از رفوگران شاهد افزایش تولید این محصول بوده ایم بلکه صادرات نیز رشد ۱۰ درصدی را تجربه کرده است.

ارزش اشتغال موجود در صنعت فرش دستباف چقدر است؟

عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، قطع بیمه قالیبافان از سوی مجلس و مشکلات مربوط به تمدید کارت‌های بازرگانی را از جمله دیگر مشکلات این صنعت عنوان کرد و گفت: کارت‌های بازرگانی فعالان بازار که سرقفلی دارند، یعنی سند ملکی ندارند و نمی‌توانند کد رهگیری اجاره هم دریافت کنند، تمدید نمی‌شود که بار‌ها در این رابطه با وزارت صمت مذاکره کردیم و به نتیجه نرسیدیم. وی همچنین با بیان اینکه ماده ۱۲۱ قانون امور گمرکی اجازه نمی‌دهد فرش‌هایی که بازار‌های مختلف انباشته شده یا برای تعمیر نیاز به بازگشت به کشور دارد وارد شود، تصریح کرد: این مسئله حدود شش سال است که حل نشده و نیاز به اصلاح قانون در مجلس دارد. میری با اشاره به اشتغال دو میلیون نفر در صنعت فرش، تصریح کرد: هر شغل حدود ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه دارد، بنابراین ارزش اشتغال فعلی در صنعت فرش دستباف حداقل یک میلیون میلیارد تومان است. از طرف دیگر اگر این افراد، به عنوان یک روستایی مولد، شغل خود را از دست بدهند و جامعه مصرف کننده شهری و بیکار اضافه شوند، علاوه بر هزینه اشتغالی که دولت باید پرداخت کند، تبعات اجتماعی و امنیتی فراوان خواهد داشت که بار‌ها در این زمینه هشدار دادیم.

مقاصد صادراتی فرش ایرانی کجاست؟

عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران درباره مقاصد صادراتی فرش دستباف گفت: آمریکا یکی از مقاصد اصلی صادرات فرش ایرانی در دهه‌های گذشته بوده، اما بعد از خروج این کشور از برجام و بازگشت مجدد تحریم ها، می‌توان گفت ۲۵درصد بازار صادرات فرش دستباف از دست رفته است. کشور‌های دیگری مانند آلمان، امارات متحد عربی، ژاپن، لبنان و گاهی انگلستان سایر مقاصد فرش دستباف محسوب می‌شوند که در ۴ ماهه نخست سال ۹۹ بیشترین میزان صادرات فرش را به آن‌ها داشته‌ایم. وی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه نرمش و انعطافی در بانک مرکزی و ریاست آن مشاهده نمی‌شود، فکر نمی‌کنم اتفاق مثبتی در حوزه صادرات ایران به ویژه صادرات فرش بیافتد.

چشم انداز صادراتی فرش دستباف

میری بیان کرد: بنده چشم انداز روشنی از صادرات را برای سال‌جاری نمی‌توانم ترسیم کنم، زیرا هم سیاست‌های داخلی و هم خارجی به نفع صادرات و به ویژه صادرات فرش ایرانی نیست. این تاجر حوزه درباره میزان افزایش هزینه تولید فرش دستباف گفت: شاهد افزایش هزینه در تمام بخش‌ها و زنجیره تولید فرش بوده‌ایم که می‌توان قیمت مواد اولیه در بعضی موارد بیش از ۱۰۰درصد افزایش یافته، برخی موارد کمتر. محمدمهدی برادران نیز در این باره گفت: برای احیای جایگاه فرش دستباف در عرصه بین‌المللی جشنواره‌های مختلف، مسابقات متنوع وکار‌های مقدماتی در راستای جایگاه و اصالت فرش دستباف و برند و شناسنامه آن برگزار شده است. وی با بیان اینکه اکنون مجموع صادرات فرش دستباف عدد قابل توجهی نیست، ادامه داد: هنوز به نسبت سایر اقلام صادراتی عدد پایین است و با ایده‌آل فاصله دارد و برای دو برابر شدن نرخ صادرات هدف‌گذاری کرده ایم. معاون صنایع عمومی وزارت صمت افزود: در قالب جشنواره قالی فاخر تلاش داریم که ضمن سنجش اصالت فرش قیمت واقعی آن را از جهان مطالبه کرد و سرمایه در گردش تولیدات و صادرات فرش را با همکاری دستگاه‌هایی، چون میراث فرهنگی، کمیته امداد و بنیان علوی و سایر نهاد‌ها تسهیلات و منابع مالی که امسال به صورت ویژه از سوی دولت و با همکاری خوب مجلس شورای اسلامی افزایش دهیم.

فعالیت ۱۱۷ هنرستان فرش در کشور

فرحناز رافع، رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان اینکه ۱۱۷ هنرستان فرش در کشور به آموزش این هنر می‌پردازند، گفت: به جز انتخاب قالی‌های فاخر، فرهنگ‌سازی و ترویج این هنر-صنعت در میان جوانان را نیز به‌عنوان یکی از اهداف برگزاری این جشنواره دنبال کردیم. وی ضمن برشمردن اقدامات و برنامه‌های مرکز ملی فرش ایران اضافه کرد: نمایشگاه بین‌المللی فرش تهران در سال جاری متفاوت‌تر از سال‌های گذشته برگزار خواهد شد و از تمام فعالان این حوزه درخواست می‌کنم برای حضور در آن ثبت‌نام کنند؛ در آینده نزدیک دبیر خانه دائمی و بین‌المللی فرش فاخر در استان اصفهان با همکاری اتحادیه صادر کنندگان، اتاق بازرگانی و سازمان صمت راه اندازی خواهد شد. رئیس اولین دوره جشنواره ملی قالی فاخر ایران با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور برای حمایت از فرش دستباف گفت: در این راستا مقامات عالی‌رتبه کشور‌های قطر، ترکمنستان، تاجیکستان، ترکیه، ونزوئلا و روسیه را در زمان حضور در ایران به بازدید از نمایشگاه فرش دستباف بردیم. فرحناز رافع با بیان اینکه در جشنواره آتی از فرش تاجیکستان، ازبکستان و آذربایجان و دیگر کشور‌ها در صورت کسب رسته تجلیل خواهد شد، افزود: مدیریت دانش فرش در جهان با ایران است و با اعطای جایزه به فرش دستباف دیگر کشورها، ارزش افزوده برای فرش دستبافت ایجاد خواهد شد.

وی همچنین به راه‌اندازی نظام ارزیابان فرش دستباف اشاره کرد و افزود: این نظام برای ارزشیابی و مشاوره فرش دستباف راه‌اندازی و همچون نظام مهندسی، پزشکان و پرستاری، انجمن فرش دست‌باف و دانش اموختگان آن نظامی خواهند داشت و در شناسنامه فرش گواهی اصالت آن قید شود رئیس مرکز ملی فرش با اشاره به اینکه یکسال و نیم تلاش شد که فرش دستباف را شناسنامه‌دار و ارزش افزوده برای فرش ایجاد کنیم و این در حالی است که امروزه با ربات و بدون گره فرش را می‌بافند و تولید می‌کنند که برای حمایت از مشتری و مصرف کننده شناسنامه برای فرش تعریف شده است؛ تخصیص تسهیلات ارزان قیمت برای تولید کننده به عنوان پیشران و پشتیبانی از فرش‌دستباف به صورت مجتمع‌ها و کارگاه‌های قالی‌بافی و سری‌بافی، توسعه بازار و بازار سازی و راه‌اندازی نمایشگاه فرش دستباف در حاشیه بازی‌های جام جهانی قطر از دیگر اقدامات و اهداف جشنواره قالی فاخر است. وی با بیان اینکه هر کشور با یک نام و نشان تجاری شناخته شده است که سفیر فرهنگی ایران در جهان فرش دستباف است، اضافه کرد: فرش دستبافت در عرصه دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی می‌تواند نقش‌آفرین باشد.

صنعت فرش دستباف رنجور است

مرتضوی با بیان اینکه فرش هم یکی از گنجینه‌هایی است که از آن غفلت می‌کنیم، تصریح کرد: صادرات فرش دستباف کشورمان طی دو دهه اخیر از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار به رقم ناچیز ۶۰ میلیون دلار در سال کاهش یافته که نشان می‌دهد این صنعت مهم در کشورمان رنجور و بیمار است؛ بنابراین باید ضمن پایش زنجیره تولید و فروش، برای پشتیبانی از آن فکری کرده و حاکمیت و فعالان حوزه فرش در حوزه‌های فنی، دانشی، قوانین و پشتیبانی به یاری آن بیایند. استاندار اصفهان با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته در مرکز ملی فرش ایران برای بهبود این وضعیت گفت: در این زمینه باید به اراده جمعی و حاکمیتی برسیم. اگر به چنین جشنواره‌هایی بها دهیم و جایگاه فرش در هنر این سزمین را درست معرفی کنیم، حمایت جمعی به یاری فرش می‌آید و متفاوت از امروز رفتار می‌کنیم. چنین جشنواره‌هایی باید محملی برای برقراری چنین گفتگو‌هایی باشد و تمام کسانی که در این حوزه احساس مسئولیت می‌کنند به میدان بیایند. وی با بیان اینکه مسئولان حوزه فرش و صنایع‌دستی کشور باید برای این صنعت در برنامه‌های خود جایگاه ویژه‌تری در نظر بگیرید، خاطرنشان کرد: اگر به این حوزه کمک کنیم جای‌جای این سرزمین می‌تواند محملی برای تولید فرش فاخر ایرانی باشد.

کم‌کاری ایران در بازاریابی و مارکتینگ فرش دستباف

علی کرباسی‌زاده، مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی اصفهان نیز ارزش فرش دستباف را به انرژی نیروی انسانی و هنری که صرف آن می‌شود دانست و گفت: متأسفانه این محصول ملی و کاملاً ایرانی است، اما هم‌اکنون بیشتر حجم تجارت فرش دستباف دنیا در دست چین و هند است که این هنر را از ایران کپی کرده و با انجام برندینگ و بازاریابی به این موفقیت دست یافته‌اند؛ بنابراین لازمه فتح بازار‌های جهانی استفاده از تکنولوژی روز و تلاش بیشتر در حوزه بازاریابی و مارکتینگ است. وی با اشاره به اینکه بازار اصلی زعفران و پسته دنیا نیز هم‌اکنون در دست اسپانیا و ایالت کالیفرنیا آمریکا است، افزود: این امر ناشی از کم‌کاری ما در حوزه قابلیت‌ها و مزیت‌های منحصربفرد کشورمان است؛ بنابراین برگزاری جشنواره قالی فاخر را به فال نیک می‌گیریم و برای برگزاری هرچه بهتر آن در آینده از کمک فعالان، صنعت‌گران، صاحب‌نظران و بازرگانان این حوزه بهره خواهیم برد. کرباسی‌زاده ادامه داد: حوزه مارکتینگ و بازاریابی در دنیا به‌شدت در حال دگرگونی است و دیگر نمی‌توان از روش‌های سنتی بازاریابی بهره برد. در اتاق بازرگانی اصفهان با آینده‌پژوهی و بررسی چگونگی تحولات تجارت فرش در خدمت فعالان این حوزه هستیم تا این هنر در جایگاه واقعی خود در دنیا قرار گیرد.

ایجاد خانه‌های خلاق فرش دستباف در اماکن تاریخی

هادی میرزایی، مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی اظهار داشت: این صندوق از سال ۱۳۸۴ و بر اساس منویات مقام معظم رهبری برای بهره‌برداری مناسب و خردمندانه از اماکن تاریخی و فرهنگی کشور با استفاده از سرمایه‌گذاری خصوصی داخلی و خارجی ایجاد شد. تا سال ۹۶ تلاش می‌شد این بنا‌ها صرفاً با کارکرد‌های اقامتی و پذیرایی احیا شود که استان اصفهان در این زمینه پیشگام است. استفاده از این کالبد و اتصال آن‌ها با صنایع‌دستی، فرش دستباف و هنر‌های سنتی حلقه مفقود این عرصه بود که در این راستا وظایف حمایت، توسعه و ترویج صنایع‌دستی و فرش دستباف و تشویق و تکریم پیشکسوتان، هنرمندان و استادکاران این حوزه به وظایف این صندوق الحاق شد. وی با بیان اینکه تلاش می‌کنیم استان اصفهان را برای اجرای این وظایف جدید در اولویت قرار دهیم، ادامه داد: ایجاد خانه‌های خلاق فرش دستباف و خانه‌های فرش یکی از این اقدامات است که امیدواریم سیر تغییر کاربری اماکنی که می‌تواند به این حوزه کمک کند سرعت گیرد تا مکان‌های تاریخی متمرکز برای معرفی و بازاریابی فرش دستباف و آثار فاخر هنرمندان این حوزه فراهم شود.

برگزاری دومین دوره جشنواره ملی قالی فاخر به‌صورت بین‌المللی

امیرحسین کمیلی، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان و رئیس ستاد اجرایی اولین جشنواره قالی فاخر ایران اظهار داشت: خوشبختانه این جشنواره ظرف مدت کوتاه حدود چهار ماهه و در سطح کیفی خوبی برگزار شد که شاهد همراهی مطلوب اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی مرتبط بودیم. وی با اشاره به برگزاری چند جلسه کمیته فرش در مدت اخیر افزود: در این جلسات مواردی که چندین سال بر زمین مانده بود مطرح و تصویب شد که اجرای آن پیگیری می‌شود. همچنین قرار است دومین دوره قالی فاخر ایران سال آینده به‌صورت بین‌المللی برگزار شود.