اولویت‌سنجی در سیاست خارجی؛ از پکن تا بغداد

هرچند این روزها رسانه‌های غربی و معاند همچنان به انتشار اخبار کذب و شایعه‌سازی پیرامون سند همکاری ایران و چین ادامه می‌دهند اما سیاست‌های خارجی اعلامی و اجرا شده مسئولان کشور بیانگر آن است که هدفگذاری معطوف به یک منطقه نبوده و توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای مختلف از شرق تا خاورمیانه بویژه همسایگان از اولویت‌هاست.

به گزارش مجله خبری نگار، این روزها با انتشار خبرهایی درباره سند همکاری ایران و چین، تلاش شد اینگونه القا شود که نگاه سیاست خارجی کشور یک بعدی بوده و از همه ظرفیت‌ها برای توسعه مناسبات تجاری و سیاسی با دیگر کشورها استفاده نمی‌شود. اما همانطوری که مسئولان کشور در دولت و وزارت امور خارجه بر آن تاکید کرده‌اند، ایران به دنبال گسترش روابط سیاسی و تجاری و همکاری بلندمدت با کشورهایی است که سیاست برد- برد را دنبال می‌کنند؛ بویژه همسایگانی که سال‌هاست مناسبات سیاسی و اقتصادی خوبی با آنها داریم.

در همین رابطه حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی دیروز (دوشنبه ۳۰ تیرماه) در جلسه رفع موانع و تسهیل صادرات، تقویت صادرات غیرنفتی برای تامین ارز مورد نیاز کشور را از سیاست‌های اصلی در عرصه اقتصاد عنوان کرد و افزود: در این راه کشورهای همسایه در اولویت اول روابط اقتصادی قرار دارند و سیاست دولت توسعه بیش از پیش روابط بویژه مراودات اقتصادی و تجاری با همسایگان است.
وی خاطرنشان کرد: صادرات خدمات فنی و مهندسی و ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک موجب گسترش روابط با همسایگان خواهد شد.
رییس جمهوری با تاکید بر ضرورت فعال‌تر شدن کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشورها بویژه همسایگان، اظهارداشت: باید از همه ابزارها و ظرفیت‌ها برای رشد اقتصادی و توسعه صادرات استفاده کنیم.

سفرهای فشرده با رویکردهای اقتصادی و سیاسی
براساس همین اهداف ترسیم شده در چارچوب سیاست خارجی کشور، امروز (سه‌شنبه ۳۱ تیرماه) مصطفی الکاظمی رئیس جمهوری عراق در حالی نخستین سفر خود به ایران را تجربه کرد که در دو روز اخیر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه یکشنبه ۲۹ تیرماه در چهارمین سفر رسمی خود به بغداد با مقام‌های این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
ظریف هدف از این سفر را پیگیری توافق‌های انجام شده در سفر اسفندماه ۹۷ رییس جمهوری اسلامی ایران به عراق و بررسی اوضاع و تحولات منطقه عنوان کرد.

وی در بغداد با رییس جمهوری، نخست وزیر، رئیس پارلمان، وزیر امور خارجه، رییس شورای عالی قضایی، رییس الحشد الشعبی، رئیس ائتلاف الفتح و رهبر جریان حکمت ملی عراق درباره گسترش مناسبات و آخرین تحولات منطقه و جهان گفت‌وگو کرد.
وزیر امور خارجه در آخرین برنامه کاری خود، با سفر به اربیل با «مسرور بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان عراق دیدار کرد. در این دیدار دو طرف راه‌های گسترش روابط و توسعه مناسبات تهران - اربیل را در بخش‌های مختلف بویژه تقویت روابط اقتصادی و تجاری بررسی کردند. ظریف پیش از این دیدار با نچیروان بارزانی رئیس اقلیم و مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق نیز دیدار کرد.
وی در پایان این سفر در مطلبی در توئیتی نوشت: روابط قوی با همه عراقی‌ها یکی از محورهای سیاست خارجی ایران است و همسایگان، اولویت ما هستند.

دو روز بعد از سفر فشرده وزیر امور خارجه به بغداد، «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق بعدازظهر امروز (سه‌شنبه ۳۱ تیرماه) برای دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های عالی‌رتبه ایران در صدر یک هیات بلندپایه سیاسی-اقتصادی وارد تهران شد.
دیدار و گفت‌وگو با حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی، انجام مذاکرات دوجانبه هیات‌های رسمی دو کشور با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری و دیدار با رهبر معظم انقلاب و رییس مجلس شورای اسلامی از برنامه‌های سفر دو روزه نخست‌وزیر عراق به تهران است.

انتظارها برای امضای توافق‌های همکاری
با توجه به سفرهای چند ماهه اخیر مقام‌های دو کشور، حضور مقام‌های اقتصادی در هیات همراه نخست وزیر عراق در این سفر و برنامه ترسیم شده برای انجام مذاکرات کاری با حضور جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری، حاکی از امضای توافق‌های همکاری گسترده در بخش‌های مختلف تجاری و اقتصادی است.
همانطوری که ۲۸ خردادماه امسال عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در سفر به عراق پیگیر اجرای توافق‌نامه بانک مرکزی آن کشور بود که در سفر بهمن‌ماه خود به بغداد امضاء شده بود.
در سال ۹۷، بانک مرکزی ایران و عراق با امضای توافقنامه «سازوکار پرداخت مالی» بستر آزاد کردن مطالبات مالی ایران از عراق را فراهم کردند. در سفر خردادماه نیز، رئیسان بانک مرکزی دو کشور بر تامین بخشی از کالاهای اساسی از جمله دارو از طریق عراق و از منابع مالی ایران نزد دولت عراق توافق کردند. 
وزیران دارایی و بانک مرکزی عراق بارها در دیدار با مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند منابع مالی ایران محفوظ است و بغداد آمادگی دارد هر زمان طرف ایرانی بخواهد آنها را پرداخت کند.
۱۴ خردادماه نیز رضا اردکانیان، وزیر نیرو به عراق سفر کرد و ضمن دریافت نیمی از مطالبات برق ایران به میزان حدود ۴۰۰ میلیارد دلار، قرارداد تمدید فروش دوساله برق ایران به عراق را نیز امضاء کرد.

تهران و بغداد بی‌توجه به حاشیه‌سازان
سیامک کاکایی، کارشناس مسائل عراق نیز در همین رابطه اظهار کرد: اراده سیاسی درصدد افزایش روابط بین ایران و عراق و به‌خصوص همکاری در زمینه‌های مالی و اقتصادی است. به‌تازگی نیز دو هیأت ایرانی در راستای تعامل‌های اقتصادی به عراق سفر کرده‌اند و ایران نیز مدت‌هاست در زمینه‌های مختلف اقتصادی حمایت‌هایی را انجام می‌دهد.
کاکایی همچنین افزود: برخی اعتراض‌ها در رابطه با روابط دو کشور نمی‌تواند تفاوت چندانی بر مناسبات تهران و بغداد ایجاد کند، زیرا مسئولان و اراده حکام در راستای افزایش سطح مناسبات و پیشبرد مسائل اقتصادی است.

ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران نیز درباره رابطه ایران و عراق گفت: ورود مقام‌های عالی عراق به ایران اهمیت قابل توجهی دارد؛ در واقع این سفرها نشان می‌دهد مسئولان به‌دنبال تقویت روابط در زمینه‌های مختلف هستند.
او همچنین اضافه کرد: الکاظمی به‌دنبال این است که روابط خود با ایران را توسعه دهد. سفرهای متعدد مقام‌های دو کشور به تهران و بغداد، در راستای اهداف سیاسی و اقتصادی است و عراقی مصصم است رابطه خوب خود را ایران را تداوم بخشد.

منبع: ایرنا