۲۱ مه (۳۱ اردیبهشت) روز جهانی تنوع فرهنگی و گفتگو و توسعه

به گزارش مجله خبری نگار یونسکو، نوامبر سال ۲۰۰۱ میلادی بیانیه‏‌ای در زمینه تنوع فرهنگی صادر کرد و پس از آن، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ۲۱ ماه مه برابر با ۳۱ اردیبهشت را به عنوان روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتگو و توسعه نام‌گذاری کرد.

روز جهانی تنوع فرهنگی، گفتگو و توسعه فرصت آن را برای ما فراهم می‌آورد تا ارزش‌های تنوع فرهنگی را بیشتر درک کنیم و بهتر بشناسیم تا مهارت‌های خود را در زمینه «چگونه باهم زیستن» ارتقا ببخشیم. یونسکو از تمامی اعضای سازمان ملل متحد و تمامی جوامع متمدن درخواست کرده است تا این روز را با حضور هر تعداد از هنرمندان و شرکت‏ کنندگان که امکان‏پذیر است، جشن بگیرند.

تبادل برابر و گفتگو میان مردم، فرهنگ‌ها و تمدنها، مبتنی بر درک متقابل و احترام و کرامت تمام فرهنگها، پیشفرضی ضروری برای ایجاد انسجام اجتماعی، آشتی میان مردم و صلح میان ملتهاست.
توجه به فرهنگ به عنوان قلب سیاست‌های توسعه، سرمایهگذاری ضروری برای آینده جهان و پیش شرط اجرای موفق فرایند جهانی سازی است. همین امر اصل توجه به گفتگوی فرهنگی را روشن میکند.

توسعه نمیتواند جدا از فرهنگ تلقی شود. چالش اصلی در این حوزه توجیه تصمیمگیرندگان سیاسی و نقشآفرینان اجتماعی در سطح بینالمللی، ملی و محلی است تا اصول تنوع فرهنگی و ارزش‌های تکثر فرهنگی را در تمام سیاست‌های عمومی، سازوکار‌ها و فعالیت‌ها مد نظر قرار دهند.

توجه به این مسئله هشدار دهنده است که سه چهارم از درگیری‌های اصلی در جهان امروز دارای ریشه یا جنب‌های فرهنگی است. ایجاد پیوند و کاهش شکاف میان فرهنگ‌ها برای صلح، ثبات و توسعه مهم و ضروری است.

ماده ۵ از بیانیه جهانی یونسکو در زمینه تنوع فرهنگی (سال ۲۰۰۱)

«حقوق فرهنگی بخشی مهم از حقوق بشرند. این حقوق جهانی است و از حقوق بشر جدایی‌ناپذیر و در ارتباطی تنگاتنگ با آن می‌باشد. لازمه شکوفاشدن تنوع خلاق؛ تحقق بی‌چون و چرای حقوق فرهنگی است، همانگونه که در ماده ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر و در ماده‌های ۱۳ و ۱۵ معاهده بین‌المللی حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز به این مطلب اشاره شده است؛ بنابراین همه افراد حق دارند خود و افکار و ایده‌هایشان را بیان کنند و آثار خود را به زبان مورد علاقه‌شان و به‌خصوص به زبان مادری‌شان خلق و منتشر کنند.

آموزش کیفی حق همه است. همه حق استفاده از آموزش‌هایی را دارند که در آن هویت‌های فرهنگی آنان به رسمیت شناخته شده است و به آن احترام گذاشته می‌شود. همه افراد حق دارند زندگی فرهنگی خود را به گونه‌ای که مایلند بسازند و فعالیت‌های فرهنگی‌ای متناسب با آن و به سلیقه خود اختیار کنند، تا جایی که به حقوق و آزادی‌های بنیادین بشر لطمه‌ای وارد نشود».

یونسکو برای جشن گرفتن روز جهانی تنوع فرهنگی چند فعالیت پیشنهاد کرده است:

• در شهرهایتان جشنواره‌های فرهنگی راه بیندازید و فرهنگ اقلیت‌ها را به نمایش بگذارید.
• از آموزشگاه‌های موسیقی دعوت کنید که کنسرت‌های موسیقی چندفرهنگی برگزار کنند.
• از هنرمندان کشورتان که در کشور‌های دیگر زندگی کرده‌اند دعوت کنید تا درباره تاثیر مثبت فرهنگ کشور میزبان بر روی آثارشان صحبت کند.

• دانش‌آموزانتان را تشویق کنید که دوستان مکاتبه‌یی از کشور‌های دیگر با پیشینه جغرافیایی و مذهبی پیدا کنند و با آن‌ها درباره تجربه‌ها و تفاوت‌ها و شباهت‌های فرهنگی‌شان گفتگو کنند.
• کودکتان را با قصه‌های سنتی فرهنگ خودتان آشنا کنید و آن‌ها را در هنگام خواب برای فرزندانتان روایت کنید.

• زبانی جدید را از کسانی که به آن زبان صحبت می‌کنند یاد بگیرید و به طور مرتب با او تمرین کنید.
• هنگامی که به کشور جدید سفر می‌کنید، با مردم محلی هم‌صحبت شوید و اطلاعاتی را درباره فرهنگ منطقه به دست بیاورید که شاید راهنمای تورتان به آن‌ها توجه نکند.