گرانی سوخت رشد اقتصاد جهانی را فلج می‌کند؟

به گزارش مجله خبری نگار، بانک جهانی در جدیدترین گزارش "دورنمای کالاهای" نیم سالانه خود اعلام کرد: جنگ در اوکراین به شدیدترین افزایش قیمت‌های انرژی در ۵۰ سال گذشته و بزرگترین افزایش قیمت‌های مواد غذایی در ۱۴ سال گذشته منجر شده و بزرگترین شوک را برای بازار‌های کالا از سال ۱۹۷۳ به این طرف ایجاد کرده است.

افزایش قیمت‌های انرژی و مواد غذایی باعث تشدید رشد تورم در سطح جهانی شده و ماموریت بانک‌های مرکزی برای مهار تورم را در مقایسه با دو ماه پیش پیچیده‌تر کرده است. انتظار می‌رود بانک مرکزی آمریکا و بانک‌های مرکزی دیگر جهان، نرخ بهره را امسال چندین دور افزایش دهند. تحلیلگران و سازمان‌های بین‌المللی معتبر هشدار داده‌اند که این اقدام به همراه قیمت‌های بالای انرژی و مواد غذایی، رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۲ را آهسته خواهد کرد و به نوبه خود، رشد تقاضای جهانی برای نفت را متاثر می‌کند.

در گزارش دورنمای بازار‌های کالای بانک جهانی آمده است: انتظار می‌رود بزرگترین شوک انرژی از دهه ۱۹۷۰، قیمت‌های نفت و سایر محصولات انرژی را سال‌ها بالا نگه دارد، زیرا حمله روسیه به اوکراین، جریان تجارت و مصرف و تولید انرژی را تغییر داده است. اگرچه پیش بینی می‌شود قیمت‌ها در سال ۲۰۲۲ به اوج خود برسند، اما بسیار بالاتر از پیش‌بینی قبلی خواهند بود. دورنمای بازار‌های کالا به مدت جنگ در اوکراین و شدت اختلالات جریان کالا بستگی خواهد داشت و ریسک اصلی این است که قیمت‌های کالا برای مدت طولانی‌تر، بالا بمانند.

پس از حمله روسیه به اوکراین، قیمت‌های انرژی در مارس سال ۲۰۲۲ دو برابر سطح مارس سال ۲۰۲۱ شد و بزرگترین افزایش قیمت برای گاز طبیعی و زغال سنگ اتفاق افتاد.

انتظار می‌رود میانگین قیمت نفت برنت امسال به ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد که ۴۲ درصد افزایش در مقایسه با سال ۲۰۲۱ خواهد داشت و بالاترین سطح از سال ۲۰۱۳ خواهد بود. همچنین انتظار می‌رود قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ ملایم شده و میانگین آن ۹۲ دلار در هر بشکه باشد، اما همچنان بسیار بالاتر از میانگین پنج ساله ۶۰ دلار در هر بشکه خواهد بود.

بانک جهانی اعلام کرد قیمت‌های غذا به بالاترین رکورد همه زمان‌ها صعود کرده‌اند. بعلاوه از زمان آغاز جنگ در اوکراین، افزایش قیمت‌های کالا‌های غذایی که روسیه و اوکراین بزرگترین تولیدکنندگان آن هستند و کود که برای تولید به گاز طبیعی نیاز دارد، بزرگترین افزایش از سال ۲۰۰۸ بوده است.

سازمان غذا و خواربار ملل متحد (فائو) اوایل آوریل اعلام کرد شاخص قیمت غذای فائو در مارس به رکورد بالایی افزایش پیدا کرد و به ۱۵۹.۳ واحد رسید که ۱۲.۶ درصد بالاتر از فوریه بود که این شاخص به بالاترین رکورد از سال ۱۹۹۰ صعود کرده بود.

با توجه به تقاضا برای قرارداد‌های معاملات محصولات مهم، بازار انتظار دارد افزایش قیمت مواد غذایی ادامه پیدا کند. اوله هانسن، مدیر استراتژی کالای ساکسو بانک هفته گذشته اظهار کرد: ریسک بحران غذایی جهانی که ناشی از نگرانی‌های اقلیمی بوده و ریسک کاهش شدید تولید اوکراین در سال میلادی جاری، از قیمت‌ها در بخش غلات و سویا پشتیبانی کرده است. قرارداد‌های خرید در معاملات محصولات کشاورزی به بالاترین میزان در ۱۰ سال گذشته صعود کرده‌اند. خوش بینی به افزایش قیمت‌ها در نسبت معاملات خرید به معاملات فروش دیده می‌شود. در برابر هر ۴۳ معامله خرید سویا، تنها یک معامله فروش و در برابر هر ۳۳ معامله خرید ذرت، تنها یک معامله فروش وجود دارد که نشان می‌دهد در این بخش معاملات فروشی باقی نمانده است. 

افزایش فشار تورمی، پاسخ را پیچیده می‌کند 

افزایش قیمت‌های انرژی و مواد غذایی، فشار‌های صعودی روی قیمت‌های مصرف کننده را افزایش می‌دهد و سیاستگذاران با افزایش چالش‌ها برای مهار تورم مواجه هستند که موقتی نبوده است.

بانک جهانی می‌گوید جنگ در اوکراین به الگو‌های تجارت پرهزینه‌تر منتهی شده که می‌تواند به تورم ادامه‌دار منجر شود. انتظار می‌رود این وضعیت باعث تغییر عمده در تجارت انرژی شود. رشد سریع قیمت‌های انرژی و غذا، روی رشد اقتصادی تاثیر گذاشته و باعث افزایش تورم می‌شود و تصمیمات سیاست پولی که بر دوش بانک‌های مرکزی افتاده است را پیچیده‌تر می‌کند.

صندوق بین المللی پول هم دو هفته پیش هشدار داد جنگ در اوکراین، روند احیای اقتصادی جهانی را عقب رانده و آسیب‌های اقتصادی ناشی از این جنگ، عامل موثری در کندی قابل توجه رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۲ خواهد بود و به تورم می‌افزاید.

بر اساس گزارش اویل پرایس، صندوق بین المللی پول انتظار دارد رشد اقتصاد جهانی از ۶.۱ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۳.۶ درصد در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ آهسته شود. این رقم به میزان ۰.۸ و ۰.۲ درصد پایین‌تر از نرخ رشد پیش بینی شده برای سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ در ژانویه است. طبق گزارش صندوق بین المللی پول، به دلیل افزایش قیمت‌های کالا‌ها تحت تاثیر جنگ، پیش بینی می‌شود تورم برای مدت طولانی‌تری از آنچه پیش از این پیش بینی شده بود بالا بماند.