درد شدید در پهلو از جمله نشانه‌های سنگ کلیه!

به گزارش مجله خبری نگار/برنا، سنگ کلیه به دلیل رسوب نمک و مواد معدنی در کلیه ایجاد می‌شود که اغلب در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی و به صورت سنگ‌های کلسیمی، اسید اوریکی، استروویتی یا سیستینی دیده می‌شود و در این بین سنگ‌های کلسیمی، به ویژه کلسیم اگزالات شیوع بیشتری دارد.

از عوامل ایجاد کننده سنگ کلیه می‌توان به مصرف ناکافی مایعات، رژیم غذایی، سابقه خانوادگی سنگ کلیه، چاقی و برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، پرکاری پاراتیروئید یا عفونت‌های مزمن ادراری اشاره کرد. اما با پیروی از رژیم غذایی مناسب، می‌توان از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری کرد یا احتمال عود آن را کاهش داد.

مصرف فراوان مایعات:

نوشیدن آب به رقیق شدن مواد سنگ ساز کمک می‌کند و احتمال تشکیل سنگ را کاهش می‌دهد.

روزانه دست کم دو تا دو و نیم لیتر یا ۱۰ فنجان مایعات بنوشید تا رنگ ادرار کم رنگ یا سفید رنگ شود؛ که لازم است نیمی از این مایعات شامل آب باشد.

برای نوشیدن مقدار کافی مایعات، باید در هر وعده غذایی، در فواصل وعده‌های غذایی، در زمان خواب و نصف شب زمانی که برای دفع ادار از خواب بیدار می‌شوید، یک لیوان مایعات بنوشید که بهتر است آب باشد.

مصرف مایعات بیشتر، به میزان ۳ لیتر در روز، برای جبران تعریق زیاد ناشی از ورزش شدید یا محیط بیش از حد گرم یا خشک ضروری است.

محدود نمودن مصرف نمک:

نمک با افزایش میزان کلسیم ادرار، موجب افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود به نکات زیر توجه کنیم:

پرهیز از مصرف غذا‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس، غذا‌های کنسروی، تنقلات شور و پر نمک مانند چیبس و پفک

خودداری از گذاشتن نمکدان در سفره یا میز غذا

بهبود طعم غذا با استفاده از سبزی‌های تازه و معطر، لیموترش و سایر ادویه‌ها مانند زنجبیل و پودر سیر به جای نمک

محدود کردن مصرف غذا‌های شور مثل آجیل شور، خیارشور و کلم شور

توجه به برچسب مواد غذایی در هنگام خرید و انتخاب مواد غذایی با کمترین میزان نمک

پرهیز از مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات زیاد:

برخی از میوه‌ها و سبزی‌ها حاوی مقادیر زیادی اگزالات است که از طریق افزایش اگزالات ادرار می‌تواند سبب تشکیل سنگ‌های کلسیم اگزالات شود. از جمله مواد عذایی حاوی اگزالات بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سنجد، اسفناج، چغندر، بادمجان، سیب زمینی، کرفس و تره فرنگی

آجیل و کره بادام زمینی

چای سیاه غلیظ

شکلات و کاکائو

سبوس گندم و جوانه گندم

توت‌ها (به عنوان مثال توت فرنگی، شاه توت) و انجیر خشک

سویا سس

مصرف کافی کلسیم در رژیم غذایی:

برخلاف تصور عموم، حذف کامل کلسیم از رژیم غذایی تنها مفید نیست، بلکه ریسک تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد. کلسیم به اگزالات موجود در وعده‌های غذایی متصل می‌شود و از تشکیل سنگ‌های اگزالاتی جلوگیری می‌کند؛ بنابراین توصیه می‌شود در کنار همه وعده‌های غذایی از منابع حاوی کلسیم مانند لبنیات کم چرب و کم نمک مانند شیر، ماست و پنیر استفاده شود. اما باید توجه داشته باشیم که از مصرف مکمل‌های کلسیم بدون تجویز پزشک یا متخصص تغذیه خودداری کنیم.

محدود کردن مصرف پروتئین حیوانی:

رژیم‌های غذایی غنی از گوشت قرمز، مرغ و ماهی با افزایش میزان اسید اوریک ادرار و کاهش PH ادرار، احتمال تشکیل سنگ کلیه، به ویژه سنگ‌های اسید اوریکی را افزایش می‌دهد. مصرف متعادل پروتئین حیوانی و جایگزینی بخشی از آن با پروتئین گیاهی (مانند حبوبات) توصیه می‌شود.

مصرف کافی میوه و سبزی:

میوه‌ها و سبزی‌ها به عنوان منابع خوبی از پتاسیم، سیترات، منیزیم و فیبر، می‌توانند به کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه کمک کنند. به ویژه مرکبات و لیموترش به دلیل داشتن مقادیر بالای سیترات مانع از تشکیل سنگ‌های کلسیمی می‌شود.

پرهیز از مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین C با دوز بالا:

دوز‌های بالای ویتامین C می‌تواند باعث افزایش اگزالات ادرار شود.