برق آبی؛ محبوب‌ترین منبع نیروی تجدیدپذیر جهان

به گزارش مجله خبری نگار،با سرعت گرفتن گذار انرژی و جست و جوی کشور‌ها برای پروژه‌های زیرساخت در مقیاس گسترده و مطمئن به منظور تامین تقاضای آتی، برق آبی موقعیت خود به عنوان محبوب‌ترین منبع نیروی تجدیدپذیر در جهان را تحکیم می‌کند.

طبق گزارش "ریستاد انرژی"، برق آبی در یک ششم از تولید برق جهان سهم دارد و از این نظر پس از زغال سنگ و گاز طبیعی قرار می‌گیرد. مشارکت این صنعت در تولید نیرو حدود ۶۰ درصد بالاتر از نیروی هسته‌ای و بالاتر از انواع منابع نیروی تجدیدپذیر به صورت کلی است. تولید برق از منبع برق آبی در سال ۲۰۲۱ اندکی رشد کرد و به ۴۴۱۴ تراوات ساعت در مقایسه با ۴۳۶۰ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۰ رسید. در حالی که ظرفیت حدود ۱۷ گیگاوات در سال ۲۰۲۰ و ۱۴ گیگاوات در سال ۲۰۲۱ اضافه شد.

سرمایه گذاری‌ها در این بخش پیش از سال ۲۰۲۰ تا حدودی آهسته شد، زیرا منابع دیگر تجدیدپذیر مانند نیروی بادی و فوتوولتائیک خورشیدی توسعه پیدا کردند. این وضعیت با تاخیر‌ها در چندین پروژه برق آبی بزرگ و عدم تغییر سیاست در بعضی از مناطق که باعث توقف رشد شد، تشدید شد. با این حال همچنان که کشور‌ها انگیزه بیشتری برای یافتن گزینه‌های تجدیدپذیر مناسب برای کربن زدایی از تامین انرژی خود پیدا می‌کنند، صنعت برق آبی رنسانسی را تجربه می‌کند.

کاران ساتوانی، تحلیلگر شرکت "ریستاد انرژی" می‌گوید: برق آبی ستون فقرات تولید برق کم کربن است و از دهه ۱۹۷۰ رشد کرده است. طی دو دهه گذشته ظرفیت جهانی نصب شده برق آبی از ۶۸۰ گیگاوات در سال ۲۰۰۰ به ۱۲۰۰ گیگاوات در سال ۲۰۲۱ رسیده که رشد بیش از ۷۵ درصدی را نشان می‌دهد.

برق آبی در سراسر جهان

چین در مجموع با بیش از ۳۴۰ گیگاوات ظرفیت برق آبی نصب شده که بیش از سه بربر ظرفیت ۱۱۲ گیگاوات برزیل است، در سطح جهانی در رتبه اول قرار دارد. آمریکا (۸۴ گیگاوات)، کانادا (۸۱ گیگاوات) و روسیه (۵۰ گیگاوات) در رتبه‌های سوم، چهارم و پنجم قرار دارند و پس از آن‌ها کشور‌های هند (۴۷ گیگاوات)، نروژ (۳۳ گیگاوات)، ترکیه (۳۰ گیگاوات) و ژاپن (۲۳ گیگاوات) قرار می‌گیرند.

در سال‌های اخیر کشور‌های آسیایی و آمریکای جنوبی که در صدر آن‌ها چین و برزیل قرار دارند، پرچمدار افزودن ظرفیت جهانی برق آبی بوده اند در حالی که وضعیت قاره‌های دیگر نسبتا یکنواخت بوده است. پیش بینی می‌شود مجموع ظرفیت برق آبی نصب شده در آسیا از ۴۶۲ گیگاوات در سال ۲۰۱۷ به ۵۱۴ گیگاوات در سال ۲۰۲۲ رشد کند. مجموع ظرفیت در آمریکای جنوبی طی همین مدت از ۱۷۵ گیگاوات به ۱۹۲ گیگاوات رشد می‌کند.

پروژه برق آبی بایهتان چین که فعالیت دو واحد از ۱۶ واحد آن در ژوئن سال ۲۰۲۱ آغاز شد، بمحض این که تا پایان امسال به طور کامل عملیاتی شود، سالانه حداکثر ۱۶ گیگاوات نیرو تولید خواهد کرد و با کنار زدن پروژه سد "تری گورجس" در هوبی، به دومین پروژه برق آبی بزرگ جهانی تبدیل می‌شود. نیروگاه برق آبی وودانگ دی که یک پروژه چینی بلندپروازانه دیگر است با ظرفیت نصب شده ۱۰.۲ گیگاوات، در ژوئن سال گذشته فعالیت کامل را آغاز کرد وبه عنوان هفتمین پروژه برق آبی بزرگ در سراسر جهان شناخته شد.

انتظار می‌رود عمده رشد ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ مربوط به پروژه‌های عظیم در آسیا و آفریقا باشد. پیش بینی شده است ظرفیت نصب شده در آفریقا با نرخ رشد سالانه ۲.۵ درصد از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ رشد کند که این رشد عمدتا توسط اتیوپی، موزامبیک و اوگاندا هدایت می‌شود.

بر اساس گزارش اویل پرایس، عمده پروژه‌های بزرگ در آسیا و آفریقا توسط شرکت‌های دولتی مدیریت می‌شوند. انتظار می‌رود روند توسعه برق آبی در چین ظرف سال‌های آینده به دلیل نگرانی‌های رو به رشدی که نسبت به تاثیر محیط زیستی و کاهش پایگاه‌های جذاب از نظر اقتصادی برای پروژه‌های بزرگ وجود دارد، آهسته شود. با این حال پیش بینی می‌شود اهداف بلندمدت جدید هند و مشوق‌های مالی سیلی از پروژه‌های بزرگ را به دنبال داشته باشد. دولت هند قصد دارد ظرفیت برق آبی را در دهه جاری حدود ۵۵ درصد افزایش داده و تا سال ۲۰۳۰ به ۷۳ گیگاوات برساند. هیچ افزایش ظرفیت قابل توجهی در آمریکای شمالی و اروپا برای دو سال آینده پیش بینی نمی‌شود. با این حال مدرنیزه سازی اولویت اصلی هر دو منطقه در دهه جاری خواهد بود.