نشانه‌های مثبت و منفی درباره مذاکرات احیای برجام

به گزارش مجله خبری نگار، رضا ذبیحی درباره دورنمای مذاکرات احیای برجام گفت: هر چه زمان می‌گذرد برخی نشانه‌های ناخوشایند نیز پیدا می‌شود، ولی می‌توان گفت همچنان نشانه‌های مثبت و امیدوار کننده در این خصوص وزن بیشتری دارند.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: نخستین نشانه مثبت و امیدوارکننده درباره مذاکرات احیای برجام آن قسمت از اظهارات طرفین است که همواره بر ادامه گفتگو‌ها تصریح کرده اند. اینکه طرفین علی رغم مواضع هشدار آمیز، کماکان حالت محتاطانه را حفظ کرده اند و از تعیین هر گونه ضرب الاجل زمانی پرهیز نموده اند، نکته مهمی می‌باشد که بیانگر آن است که همچنان صبر و تحمل در دو طرف برای حل مساله وجود دارد.

این استاد دانشگاه افزود: حصول توافق میان ایران و آژانس در زمینه تداوم نحوه بازرسی‌ها و راستی آزمایی که اواخر شهریور ماه و یک ماه پس از روی کار آمدن دولت جدید رخ داد، نشانه دوم و البته مهمی است که ضرورت و اهمیت مذاکرات احیای برجام را در نزد طرفین همچنان زنده نگه داشته است.

وی خاطر نشان کرد: ادامه نیافتن برخی تنش‌های مقطعی میان ایران و آژانس در سطح رسانه‌ای و سعی در کنترل این تنش‌ها و پرهیز ار مواضع تنش زا نیز در این زمینه حائر اهمیت است.

ذبیحی ادامه داد: شروع و تداوم مذاکرات منطقه‌ای میان دو قدرت منطقه یعنی ایران و عربستان که از هفته‌های پایانی دولت قبل آغاز گردید و در دولت جدید نیز تداوم یافت، بگونه‌ای که طبق برخی اخبار منتشره حداقل چهار دور از این مذاکرات در بغداد برگزار شده است، نکته سوم مثبتی است که امید‌ها در خصوص مذاکرات احیای برجام را پر رنگ‌تر می‌کند.

این پژوهشگر روابط بین الملل تصریح کرد: مذاکرات منطقه‌ای از این جهت حائر اهمیت است که طرف غربی سعی دارد که مذاکرات احیای برجام را به مسائل منطقه‌ای گره بزند، اما برگزاری مذاکره میان خود قدرت‌ها در سطح منطقه‌ای و سعی در حل و فصل مسائل میان خود، می‌تواند نشانه مثبتی باشد که کمک کننده به مذاکرات احیای برجام باشد، بگونه‌ای که از فشار‌های غیر منطقی طرف‌های مذاکره کننده در مورد مسائل منطقه‌ای بکاهد.

این کارشناس مسائل بین الملل درباره چهارمین نشانه مثبت در خصوص مذاکرات احیای برجام گفت: عضویت ایران در سازمان شانگ‌های پس از یک دوره انتظار طولانی نشانه مثبت دیگری است که می‌تواند به روند حل و فصل مسائل در مذاکرات احیای برجام کمک کند.

ذبیحی تصریح کرد: دلیل غیر رسمی، اما احتمالا اصلی عدم قبول عضویت ایران در این سازمان تا پیش از این، تداوم بحران میان ایران و جامعه جهانی بود و اکنون این عضویت می‌تواند این معنا را داشته باشد که روسیه و چین به این جمع بندی رسیده اند که این بحران در مسیر فروکش کردن است و لذا با عضویت ایران در سازمان شانگ‌های موافقت کرده اند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: مجموعه این نشانه‌های مثبت، شرایط امیدوار کننده‌ای را در خصوص مذاکرات احیای برجام ایجاد کرده است، اما نباید از نظر دور داشت که در کنار این نشانه‌های مثبت، نشانه‌های ناخوشایند نیز وجود دارد و هر چه زمان می‌گذرد وزن این نشانه‌های منفی بیشتر می‌شود و احتمال معکوس شدن شرایط افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: نزدیک شدن مواضع آمریکا و اروپا و کاهش اختلافات میان آن‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران، اولین نشانه منفی و نگران کننده‌ای است که در خصوص مذاکرات احیای برجام وجود دارد و یکی از مهمترین برگ‌های برنده ایران را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: دومین نشانه ناخوشایند، برخی اظهارات طرف‌های غربی است که در آن بر بسته شدن پنجره و فرصت مذاکره تاکید می‌شود. اخیرا این اظهارات به خصوص در نزد مقام‌های آمریکایی و آلمانی زیاد دیده می‌شود، اگر چه هنوز با پرهیز از تعیین هر گونه ضرب الاجلی است و با لحن ملایم و مسالمت جویی بیان می‌شود.

ذبیحی افزود: از دست دادن زمان یک نشانه ناامید کننده سوم و دیگر است که هر چه می‌گذرد موجب اظهارات تحریک آمیز بیشتری به خصوص از سوی طرف غربی می‌شود. این موضوع همچنین ممکن است سبب ایجاد چالش‌های پیش بینی نشده جدیدی در روند مذاکرات شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: برخی گزارش‌های منتشره، ولی تایید نشده مبنی بر اینکه نیاز هست مذاکرات از نقطه صفر آغاز شود و یا اینکه شش دور مذاکره قبلی مورد توجه قرار نگیرد، چهارمین نشانه منفی است که البته ممکن است اظهاراتی رسانه‌ای باشد و شاید کمتری محل از اعراب داشته باشد.

وی تصریح کرد: تداوم زیاده خواهی غرب در خصوص مسائل منطقه‌ای و مباحث موشکی ایران که همچنان از گوشه و کنار شنیده می‌شود و سعی آن‌ها برای گره زدن موضوع هسته‌ای و برجام به این موارد، پنجمین نشانه منفی و ناخوشایندی است که باید در حین انجام مذاکرات با تداوم یک فرآیند اقناعی در زمینه آن نیز چاره اندیشی کرد.

ذبیحی در پایان خاطر نشان کرد: مجموعه این شرایط تداوم فضای امید دهنده در خصوص مذاکرات احیای برجام را نوید می‌دهد، اما هشدار‌های صریح و واقعی درباره نافرجام ماندن مذاکرات را نیز گوشزد می‌کند که لازم است با تدبیر و چاره اندیشی به منظور حداکثر سازی تامین منافع ملی را در این زمینه اقدام گردد.