شگفتی علمی: میکروب‌های مادران، مغز نوزادان را در رحم می‌سازند

به گزارش مجله خبری نگار، محققان دانشگاه ایالتی جورجیا موش‌های تازه متولد شده‌ای را که از نظر ژنتیکی اصلاح شده بودند تا در محیطی استریل و کاملاً عاری از میکروب رشد کنند، مورد مطالعه قرار دادند. برخی از این موش‌ها بلافاصله پس از تولد به مادرانی با میکروبیوم طبیعی منتقل شدند که امکان انتقال سریع میکروبیوتا را فراهم می‌کرد.

این روش به محققان اجازه داد تا لحظه دقیقی را که میکروب‌ها شروع به تأثیرگذاری بر رشد مغز می‌کنند، مشخص کنند.

این مطالعه بر روی هسته پاراونتریکولار (PVN) در هیپوتالاموس متمرکز بود، ناحیه‌ای که با پاسخ‌های استرس و رفتار‌های اجتماعی مرتبط است و قبلاً مشخص شده بود که تحت تأثیر فعالیت میکروبی در مراحل بعدی زندگی موش‌ها قرار می‌گیرد.

الکساندرا کاستیلو-رویز، متخصص علوم اعصاب رفتاری، توضیح می‌دهد: «در بدو تولد، میکروب‌ها با عبور نوزاد از کانال زایمان، شروع به تجمع در بدن او می‌کنند. تولد با رویداد‌های حیاتی رشدی که مغز را شکل می‌دهند، همزمان است. ما می‌خواستیم عمیقاً بررسی کنیم که ورود این میکروب‌ها چگونه بر رشد مغز تأثیر می‌گذارد.»

وقتی موش‌های عقیم‌شده تنها چند روز سن داشتند، محققان نورون‌های کمتری را در هسته پاراونتریکولار آنها مشاهده کردند، حتی پس از اینکه میکروب‌ها پس از تولد به آنها منتقل شدند. این نشان می‌دهد که تغییرات ایجاد شده توسط این میکروارگانیسم‌ها در واقع در رحم و در طول رشد جنینی رخ می‌دهد.

این تغییرات عصبی همچنین اثرات طولانی‌مدتی دارند: محققان دریافتند که ناحیه هسته پاراونتریکولار در موش‌های بالغی که در یک محیط استریل پرورش یافته‌اند، همچنان حاوی نورون‌های کمتری است، حتی اگر تجربه انتقال متقابل (انتقال میکروب) تا بزرگسالی (حدود ۸ هفته) ادامه نداشته باشد.

جزئیات دقیق این رابطه هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر دارد، اما نتیجه‌گیری اصلی این است که میکروب‌ها، به ویژه ترکیب میکروبی روده مادر، می‌توانند نقش مهمی در رشد مغز فرزندانش داشته باشند.

کاستیلو-رویز اضافه می‌کند: «به جای دوری گزیدن از میکروب‌هایمان، باید آنها را به عنوان شرکای ضروری در رشد اولیه زندگی بشناسیم. آنها از همان ابتدا به ساخت مغز ما کمک می‌کنند.»

اگرچه این موضوع تاکنون فقط در مدل‌های موش نشان داده شده است، اما شباهت‌های بیولوژیکی کافی بین موش‌ها و انسان‌ها وجود دارد که نشان می‌دهد میکروب‌های مادر نیز مغز ما را قبل از تولد شکل می‌دهند.

یکی از دلایل اهمیت این موضوع این است که شیوه‌های رایجی مانند سزارین و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در حوالی زمان تولد، انواع خاصی از فعالیت میکروبی را مختل می‌کنند که به نوبه خود می‌تواند بر سلامت نوزادان تأثیر بگذارد.

به طور خاص، این ممکن است منجر به تغییراتی در پاسخ به استرس و رفتار اجتماعی شود، همانطور که توسط ناحیه هسته پاراونتریکولار مغز کنترل می‌شود، اگرچه برای نتیجه‌گیری قطعی خیلی زود است. به گفته محققان، این موضوع "سزاوار تحقیقات بیشتر است".

گام بعدی بدیهی، بررسی چگونگی تغییر میکروبیوم مادران باردار است. تحقیقات قبلی، این میکروب‌های روده را به عنوان مثال به تغییرات در رژیم غذایی، الگو‌های خواب، مصرف الکل و سلامت کلی مرتبط دانسته‌اند.

کاستیلو-رویز نتیجه می‌گیرد: «مطالعه ما نشان می‌دهد که میکروب‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی ناحیه‌ای از مغز دارند که برای عملکرد فیزیکی و رفتار اجتماعی مهم است. علاوه بر این، مطالعه ما نشان می‌دهد که تأثیرات میکروبی از طریق سیگنال‌های میکروبیوم مادر در رحم آغاز می‌شود.»

این مطالعه در مجله «هورمون‌ها و رفتار» منتشر شده است.

منبع: ساینس آلرت