مهم‌ترین وظایف همسر خوب در شرایط بحرانی و اوضاع نابسامان زندگی

به گزارش مجله خبری نگار، کاهش ارتباط عاطفی و گفت‌وگوی مؤثر از مهم‌ترین نشانه‌های بحران در رابطه است. وقتی زوجین کمتر احساسات و مشکلات خود را به اشتراک می‌گذارند، زمینه سوءتفاهم و تردید فراهم می‌شود و محبت و نزدیکی کم‌کم کمرنگ می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که هر دو طرف احساس تنهایی و سردی کنند و از یکدیگر فاصله بگیرند، به‌خصوص هنگامی که صحبت کردن به یک عمل دشوار و پرچالش تبدیل شود.

دکتر منیر بیگلربیگی روانشناس و مشاور خانواده در ادامه آورده است افزایش مشاجرات و تنش‌های بی‌مورد یکی از اثرات مستقیم بحران است که فضای خانه را به محیطی پرتنش و ناامن تبدیل می‌کند. این درگیری‌ها نه تنها مشکل را حل نمی‌کنند، بلکه باعث افزایش رنجش و کدورت می‌شوند، بطوری‌که زوجین نسبت به حضور هم در زندگی بی‌علاقه یا کلافه می‌شوند.

یکی دیگر از ابعاد بحران، ناپایداری عاطفی و رفتاری در رابطه است. شریکی که از ثبات رفتاری برخوردار نباشد، نه تنها قابل پیش‌بینی نیست، بلکه در مواقع نیاز و سختی نیز در کنار طرف مقابل حضور ندارد یا به وعده‌های خود عمل نمی‌کند. این بی‌ثباتی باعث از بین رفتن اعتماد و حس امنیت در رابطه می‌شود و اکنون، محبت و تکیه‌گاه به جای خود به منبع نگرانی و استرس تبدیل می‌گردد.

عوامل فردی و بیرونی نیز نقش مهمی در ایجاد و تعمیق بحران‌ها دارند. از جمله مشکلات روانشناختی، ضعف مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض، فشار‌های مالی، تفاوت‌های شخصیتی، و فشار‌های محیطی که بر زندگی زناشویی اثرگذارند. این عوامل باعث می‌شوند که زوجین واکنش‌های هیجانی، عصبی شدن و پرخاشگری نشان دهند که به رابطه آسیب می‌رساند.

از طرفی، نداشتن مهارت‌های مناسب مدیریت بحران می‌تواند بحران‌ها را عمیق کرده و به فروپاشی رابطه منجر شود. زوجینی که نتوانند از طریق گفت‌و‌گو‌های صادقانه، مشاوره و تکنیک‌های آرام‌بخش بحران را مدیریت کنند، عموماً به سکوت، فاصله گرفتن عاطفی یا حتی جدایی متوسل می‌شوند. مشاوره و حمایت روانشناختی در این مواقع اهمیت زیادی دارد تا زوجین مشکلات ریشه‌ای را شناسایی و برطرف کنند.

ناپایداری و بحران در روابط زناشویی علاوه بر آسیب به زندگی عاطفی، بر ساختار خانواده و ثبات آن نیز تأثیر منفی دارد. افزایش ناپایداری ازدواج، کاهش محبت، و عدم وجود معیار‌های منطقی در رابطه، به شدت آینده خانواده‌ها را تهدید می‌کند و مشکلات روانشناختی و اجتماعی را تشدید می‌کند. بنابراین، شناخت بحران و مدیریت علمی و عاطفی آن برای حفظ و بهبود روابط زناشویی ضروری است.

ناپایداری و بحران بر روابط همسران اثرات منفی‌ای، چون کاهش ارتباط عاطفی، افزایش تنش‌ها، بی‌اعتمادی، کاهش امنیت روانی، بروز رفتار‌های ناسازگار، و تهدید ساختار خانواده دارند. با این حال، استفاده از مهارت‌های ارتباطی، مشاوره تخصصی و مدیریت خویشتن می‌تواند به بازیابی و تحکیم این روابط کمک کند.

همسران در شرایط ناپایداری و بحران، نقش بسیار مهمی در حفظ و ارتقای کیفیت زندگی مشترک ایفا می‌کنند. این نقش‌ها علاوه بر تعهدات روزمره، مسئولیت‌های خاصی برای مدیریت استرس‌ها، ایجاد امنیت روانی و تقویت ارتباطات سالم میان زوجین دارد. از مهم‌ترین وظایف همسران در این شرایط می‌توان موارد زیر را برشمرد:

۱. حفظ آرامش و ایجاد فضای حمایتگرانه

یکی از وظایف مهم همسران در بحران‌ها، حفظ آرامش روانی و عاطفی در فضای خانواده است. این کار با تقویت مهارت‌هایی همچون انتقاد سازنده، قدردانی از یکدیگر و پرهیز از خشم و پرخاشگری انجام می‌شود. به جای انتقاد مخرب، تشویق به رفتار‌های مثبت و ابراز احساسات حمایتگرانه، تاب‌آوری زوجین را ارتقاء می‌دهد و محیطی امن و آرامش‌بخش برای عبور از بحران فراهم می‌آورد.

۲. تعامل و همکاری برای حل بحران

زوجین باید در هنگام مواجهه با مشکلات، به جای انزوا و سکوت، ارتباط و تعامل مؤثر داشته باشند. مشورت کردن با همسر، به‌اشتراک گذاشتن مسئولیت‌ها و تلاش مشترک برای حل مشکلات، از کلید‌های موفقیت در مدیریت بحران‌های زندگی مشترک است. تلاش برای حفظ اتحاد و مقابله شانه به شانه می‌تواند از بروز اختلافات جدی و فروپاشی رابطه جلوگیری کند.

۳. کنترل هیجان‌ها و مدیریت واکنش‌ها

در شرایط بحرانی کنترل هیجانات و پرهیز از واکنش‌های عصبی و پرخاشگرانه بسیار حیاتی است. همسران باید توانایی حفظ خونسردی و برخورد با مسائل با عقلانیت را داشته باشند؛ زیرا واکنش‌هایی مانند عصبانیت و داد و فریاد، فضای خانواده را متشنج کرده و بحران را تشدید می‌کند. ایجاد مهارت‌های ارتباطی سالم و حل مسئله، از دیگر وظایف حیاتی همسران برای گذر از بحران است.

۴. حمایت عاطفی و روانی متقابل

یکی دیگر از وظایف اساسی همسران در شرایط بحران، پشتیبانی عاطفی از یکدیگر است. همدلی، گوش دادن به دغدغه‌ها، درک نیاز‌های عاطفی و حضور همدلانه، زوجین را به هم نزدیک‌تر کرده و احساس امنیت روانی را تقویت می‌کند. این حمایت‌ها موجب کاهش فشار‌های روانی شده و روند طی بحران را آسان‌تر می‌کند.

۵. حفظ احترام، اعتماد و امنیت روانی در خانواده

در شرایط ناپایداری، همسران باید بیشتر از همیشه به حفظ احترام متقابل، اعتماد و امنیت روانی تأکید کنند. سپردن مسائل بحران‌زا به فضای بیرون از خانواده، انتقاد و تخریب شخصیت یکدیگر و انتقال نگرانی‌های زیاد به همسرتان، می‌تواند به شدت به زندگی مشترک آسیب برساند. لازم است همسران از حفظ آبرو و تسهیل فضای امن و محبت‌آمیز در خانواده غفلت نکنند.

وظایف همسران در شرایط ناامنی و بحران شامل حفظ سکون و آرامش، همکاری در حل بحران، کنترل هیجان‌ها، حمایت عاطفی و مراقبت از اعتماد و امنیت روانی است. تمامی این موارد به تقویت تاب‌آوری زوجین در برابر مشکلات کمک کرده و از فروپاشی رابطه پیشگیری می‌کند. همسران باید با نگاهی مثبت، مهارت‌های مدیریت بحران را فراگرفته و در هنگام دشواری‌ها، سیمای حمایتی و همراه یکدیگر باشند تا زندگی مشترک در مسیر سلامت و پایداری باقی بماند.

منبع: عصر ایران