علائم و روش‌های تشخیص و درمان بیماری پاژه استخوان چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار،این بیماری می‌تواند به ضعف استخوان ها، درد استخوانی، آرتریت، تغییر شکل و شکستگی منجر شود، اما از آن جا که علائم اغلب خفیف یا غیر قابل تشخیص است بسیاری از افراد مبتلا از بیماری خود مطلع نیستند.

بیماری پاژه چیست؟

بیماری پاژه استخوان دومین بیماری شایع استخوانی بعد از پوکی استخوان است که در آن اشتباه یا اختلال در روند بازسازی استخوان‌ها به تولید استخوان‌های جدید غیر طبیعی منجر می‌شود.

گفته شده استخوان‌های لگن، جمجمه، ستون فقرات و پا‌ها بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند، همچنین به دلیل نقص در روند بازسازی استخوان ها، شکستگی استخوان به آهستگی بهبود پیدا می‌کند.

لازم به ذکر است خطر بیماری پاژه استخوان با افزایش سن و در صورت سابقه ابتلا به این اختلال در اعضای خانواده افزایش می‌یابد. با این حال به دلایلی که برای پزشکان نیز ناشناخته است میزان شیوع و شدت این عارضه طی چند سال گذشته کاهش یافته است.

از جمله عوارض بیماری پاژه می‌توان به شکستگی استخوان، کاهش شنوایی و فشار اعصاب در ستون فقرات اشاره کرد.

علائم بیماری پاژه

به طور کلی بسیاری از بیماران مبتلا به این بیماری علائمی تجربه نمی‌کنند و از بیماری خود مطلع نمی‌شوند. گاهی نیز علائم ظاهر شده با علائم سایر اختلالات استخوانی مانند آرتریت اشتباه گرفته می‌شود. برخی افراد تنها بعد از شکستگی استخوان ضعیف شده از بیماری خود اطلاع پیدا می‌کنند.

شایع‌ترین علائم ایجاد شده در بیماری پاژه شامل درد استخوان یا مفصل می‌باشد. از دیگر علائم نیز می‌توان به ورم مفاصل، حساسیت به لمس یا قرمزی پوست اشاره کرد که در مناطق تحت تاثیر رخ می‌دهد.

بیماری پاژه معمولا در استخوان‌های زیر رخ می‌دهد:

لگن

ستون فقرات

جمجمه

استخوان ران

استخوان درشت نی

از آن جا که بسیاری از اعصاب اصلی بدن از نزدیکی استخوان‌ها عبور می‌کنند، رشد غیر طبیعی استخوان می‌توان به فشردگی، سفت شدن یا آسیب عصب منجر شده و درد ایجاد کند.

علت بیماری پاژه

دانشمندان هنوز علت قطعی بیماری پاژه را کشف نکرده‌اند، اما به نظر می‌رسد این بیماری در افرادی که سابقه خانوادگی دارند بیشتر دیده می‌شود. گفته شده در ۳۰ درصد موارد ابتلا، بیش از یک نفر از اعضای یک خانواده به این بیماری مبتلا می‌باشد.

نظریه دیگر این است که این بیماری احتمالا به دلیل عفونت ویروس سرخک در دوران کودکی رخ می‌دهد. مطالعات اخیر نشان داده سرخک ممکن است فرایند تشکیل استخوان‌ها را تغییر داده و به این بیماری منجر شود، اگرچه دانشمندان هنوز ارتباط واضحی بین این دو نیافته‌اند.

لازم به ذکر است شواهد نشان می‌دهد تعداد موارد ابتلا به این بیماری طی ۲۵ سال گذشته کاهش یافته است. برخی دانشمندان علت این مسئله را افزایش واکسیناسیون در بسیاری از کشور‌ها و کاهش تعداد موارد ابتلا به سرخک می‌دانند.

بیماری پاژه در افراد مسن بیشتر دیده می‌شود، به علاوه به ازای هر ۳ مرد مبتلا ۲ زن به این بیماری مبتلا هستند.

تشخیص بیماری پاژه

پزشک معمولا طی معاینه فیزیکی و شناسایی ناهنجاری‌های اسکلتی یا استخوانی به این بیماری مشکوک می‌شود و از اسکن استخوان و آزمایش‌های خاص برای تعیین شدت آن استفاده می‌کند.

آزمایش فسفاتاز قلیایی خون از آزمایش‌های مشخص کننده بیماری پاژه است، زیرا افراد مبتلا به این اختلال دارای سطح بالای آنزیم فسفاتاز قلیایی در خون خود می‌باشند، اگرچه بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز ممکن است به بالا رفتن سطح این آنزیم در خون منجر شوند.

اسکن استخوان نیز می‌تواند ناهنجاری‌های موجود در بازسازی استخوان‌ها از جمله مناطق کاهش و افزایش رسوب استخوان را مشخص کند.

پزشک برای تایید تشخیص خود احتمالا از اشعه ایکس روی استخوان‌های درگیر استفاده می‌کند.

درمان بیماری پاژه

با کمک برخی تکنیک‌های درمانی می‌توان بیماری پاژه را کنترل کرده و علائم آن را کاهش داد، اما درمان کامل این بیماری امکان پذیر نیست.

در ضمن همه افراد مبتلا نیاز به درمان ندارند، با این حال در صورت بروز علائم یا زمانی که نتیجه آزمایش‌ها نشان دهنده ضرورت درمان باشد اولین خط درمان معمولا تجویز دارو‌های بیس فسفونات خواهد بود. همچنین ممکن است ویتامین D و کلسیم نیز به صورت مکمل تجویز شود.

بیس فسفونات‌ها دارو‌هایی هستند که به کاهش تجزیه استخوان‌های نا منظم کمک می‌کنند. افرادی که بیس فسفونات دریافت می‌کنند باید از نظر ویتامین D و کلسیم نیز در سطح مناسبی قرار داشته باشند.

بیس فسفونات‌ها و کلسیم می‌توانند از بخش‌های ضعیف استخوانی که باعث تغییر شکل شده و در معرض شکستگی قرار دارند محافظت کنند.

توصیه شده افراد ۵۱ تا ۷۰ سال روزانه حدود ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم و حداقل ۶۰۰ واحد IU ویتامین D مصرف کنند و افراد بالای ۷۰ سال مقدار ویتامین D مصرفی روزانه خود را به ۸۰۰ واحد IU در روز افزایش دهند.

علاوه بر این پزشکان معمولا به بیماران مبتلا به پاژه تاکید می‌کنند بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرند، زیرا این کار باعث افزایش توانایی بدن در تولید ویتامین D می‌شود.

لازم به ذکر است دارو‌های بیس فسفونات خوراکی و مکمل‌های کلسیم باید به فاصله حداقل ۲ ساعت مصرف شوند، زیرا کلسیم می‌تواند جذب بیس فسفونات را کاهش دهد.

همچنین در صورتی که فرد مبتلا به بیماری پاژه قبلا دچار سنگ کلیه بوده لازم است قبل از مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D با پزشک خود صحبت کند.

عمل جراحی

در صورتی که بیماری پاژه باعث تغییر شکل قابل توجه استخوان‌ها یا شکستگی استخوان شود ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. شکستگی معمولا در استخوان ران و استخوان درشت نی دیده می‌شود.

برای درمان این شکستگی‌ها معمولا از یک میله داخل مدولاری استفاده می‌شود که پزشک آن را از حفره مغز استخوان در مرکز استخوان عبور می‌دهد.

یکی دیگر از عمل‌های جراحی رایج برای این بیماری استئوتومی است که در آن پزشک با برداشتن تکه‌ای از استخوان مشکل دار آن را اصلاح می‌کند. این تکنیک زمانی انجام می‌شود که استخوان‌های پا در مراحل بعدی بیماری دچار بد شکلی شده باشند.

چشم انداز بیماری پاژه به طور کلی خوب است، به خصوص اگر افراد قبل از بروز تغییرات اساسی در استخوان‌های خود تحت درمان قرار بگیرند.

عوارض بیماری پاژه استخوان

بیماری پاژه گاهی به مشکلات و عوارضی منجر می‌شود که عبارتند از:

آرتریت

از دست دادن شنوایی

بیماری قلبی

مشکلات سیستم عصبی

سارکوم پاژه که نوعی سرطان است و در ۱ درصد افراد مبتلا به بیماری پاژه رخ می‌دهد

لق شدن دندان‌ها

مشکلات بینایی

پیشگیری از بیماری پاژه

بیماری پاژه در اکثر موارد اجتناب ناپذیر است، اما ورزش کردن می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از افزایش وزن جهت کاهش فشار روی مفاصل و استخوان‌ها و حفظ تحرک مفاصل کمک کند.

توصیه می‌شود افراد مبتلا به این بیماری قبل از شروع هر گونه برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنند، زیرا وارد کردن فشار بیش از حد روی استخوان‌های درگیر در بیماری پاژه می‌تواند به آسیب دیدگی منجر شود. 

منبع: سومیتا