به گزارش مجله خبری نگار/عصر ایران، هزاران نوع از انواع کپکها وجود دارد که ممکن است در داخل منزل با آنها مواجه شویم. این نوع از قارچهای میکروبی چگونه ظاهر میشوند و چرا سلامت انسان را تهدید میکنند؟ کپک یک مشکل بزرگ در اغلب خانهها محسوب میشود، اما بسیاری از مردم از این مشکل بی اطلاع هستند.
اگر به پرده حمام، زیر سینک و یا زیرزمین نگاه کنید، میتوانید ببینید و در هر جایی رشد میکنند. کپک را میتوان در دیوار کاذب، در نشتی سقف و حتی در درخت کریسمس یافت. یک مطالعه نشان داد که درختان کریسمس میتوانند کپک تولید کنند و به آرامی میلیونها قارچ را به اتاق بیاورند که باعث آلرژی در زمستان و حملات آسم میشوند.
۱۰۰۰ نوع کپک وجود دارد که میتوان آنها را حتی در خانههای مدرن یافت. دانشمندان این کپکها را براساس تاثیری که بر انسان و چیزهای زنده دیگر میگذارند، طبقه بندی میکنند.
بیماری کپک و انواع کپک
کپکهای آلرژنیک:
کپکهای آلرژنیک در انتهای خط خطر قرار دارند. آنها فقط موجب مشکلاتی برای افراد مبتلا به آسم و آلرژی نسبت به کپکهای خاص میشوند. به احتمال زیاد کودکان حساسیت بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند.
کپک پاتوژنیک:
کپک پاتوژنیک منجر به عفونت میشود. این یک مشکل بزرگ برای کسانی است که سیستم ایمنی سرکوب شدهای دارند. واکنش شدید شبیه به ذات الریه باکتریایی معمولاً با آنهایی که در معرض این نوع از کپک قرار دارند، یافت میشود.
کپکهای توکسین:
همان طور که نامش نشان میدهد، این کپکها میکوتوکسین تولید میکنند که میتوانند موجب اثرات جدی سلامتی شوند. آنها به سرکوب ایمنی و سرطان بسته شدهاند. مواد شیمیایی سمی یافت شده در این نوع کپکها را میتوان با تنفس، خوردن، یا حتی لمس کردن جذب کرد.
بیماری کپک و پنج مورد از رایجترین کپکهای داخلی:
آلترناریا:
معمولاً در بینی، دهان و دستگاه تنفسی فوقانی یافت میشود؛ میتواند باعث واکنشهای آلرژیک شود.
آسپرژیلوس:
معمولاً در هوای گرم، بی نهایت مرطوب، و خاک خانه پیدا میشود؛ میکوتوکسین تولید میکنند و باعث عفونتهای قارچی میشوند.
کلادوسپوریوم:
این قارچ در فضای باز بسیار رایج هستند و میتوانند راه خود را به داخل خانه پیدا کنند تا بر روی منسوجات، چوب، و دیگر مواد مرطوب و جاهای متخلخل رشد کنند و باعث ایجاد تب یونجه و آسم میشوند.
پنیسیلیوم:
گونههای بسیار معمول در کاغذدیواری، پارچههای کهنه، فرش و عایق بندی لولهای فایبرگلاس؛ شناخته شده برای ایجاد آلرژی و آسم، برخی گونهها میکوتوکسینها را تولید میکنند که یکی از آنها آنتی بیوتیک رایج پنی سیلین است.
بیماری و انواع کپکهای خانه
استچیبوتریس:
"کپک سیاه بسیار سمی" که میکوتوکسین تولید میکنند، میتواند باعث مشکلات تنفسی جدی و خونریزی ریوی و دیگر مشکلات سلامتی شوند. خوشبختانه، در خانهها کمتر از چهار مورد بالایی رایج است، اما نادر هم نیست؛ در چوب یا کاغذ (محصولات سلولزی) یافت میشود، اما نه بر روی بتن، لینولئوم یا کاشی.
بیماری کپک، انواعی از مشکلات سلامتی است که میتواند از هر نوع کپکی ایجاد شود.
اگرچه آلرژی به کپک شایعترین مشکل ناشی از قرار گرفتن در قالب است، اما این کپکها میتوانند باعث ایجاد بیماری بدون واکنش آلرژیک شوند. کپک هم چنین میتواند باعث عفونت و یا محرکها و واکنشهای سمی شود. عفونت ناشی از کپک میتواند منجر به انواع مشکلات ناشی از آنفولانزا مانند علائم عفونت پوستی و حتی ذات الریه شود.
واکنش التهابی حاد و مزمن و سیستمیک پس از قرار گرفتن در محیط داخلی یک ساختمان آسیب دیده با آلودگی با موجودات سمی ساکن، شامل، اما نه محدود به قارچ ها، باکتری ها، آتیونومیزتها و میکروب ها، به عنوان التهابهای مضر به دست میآید!
۱۱ مورد از نشانههای بیماریهای کپک:
_مبهم و گیج بودن مغز، مشکلات حافظه، مشکلات تمرکز، سردرد
_خستگی و ضعف
_ماهیچههایی که به طرز غیرقابل توضیحی گرفتهاند
_ درد در مفاصل
_فشار روانی پایدار
_بی حسی
_مشکلات چشمی مانند قرمزی چشمان و یا حساسیت به نور
_مشکلات آسمی و بیماریهایی مانند سرفه یا تنگی نفس
_لرز و سرگیجه
_مشکلات هاضمهای مانند تغییر در میل، اسهال، حالت تهوع، درد شکمی
علائمی از بیماری کپک
_مزه فلزی در دهان
_تب یا عرق شبانه
_تشنگی بیش از حد و افزایش ادرار
شما میتوانید علائم مختلفی را ببینید که میتوانند با مشکلات دیگر هم تداخل داشته باشند.
اگر مشکلی اساسی دارید که ممکن است با کپک و سموم کپکها همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید. این، همیشه غذایی نیست که میخوریم، بلکه میتواند هوایی باشد که تنفس میکنیم و باعث میشود که بیمار شویم.
واکنشهای کپک:چه کسی در معرض خطر بیماری است؟
برای افراد حساس به کپک، تنفس یا لمس کردن کپک میتواند موجب واکنشهای آلرژیک از جمله عطسه کردن، آبریزش بینی، قرمزی چشم و خارش پوست شود. افراد با آلرژیهای جدی کپک، ممکن است واکنشهای شدید تری از جمله تنگی تنفس داشته باشند.
در افراد مبتلا به آسم که به کپک حساسیت دارند، تنفس هاگها نیز میتواند باعث حملات آسمشان شود. همانطورعلاوه بر افراد مبتلا به آلرژی و آسم، افراد دیگری که ممکن است نسبت به تاثیرات کپک حساسیت بیشتری داشته باشند، عبارتند از:
_کودکان و نوزادان
_سالمندان
_افرادی که سیستم ایمنی آنها به دلیل بیماریهای ایدز، سرطان، کبد یا شیمی درمانی به خطر افتاده است
_افرادی که مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی هستند
بیماری کپک و محل رشد کپکها
دیوارها، کف، وسایل، فرش و یا مبل - آنها میتوانند در همه مواد غذایی رشد کنند. اما چیزی که همه کپکها به آن خیلی نیاز دارند رطوبت است، بنابراین به احتمال زیاد در مکانهای مرطوب مانند حمام، آشپزخانه، اتاقهای رخت شویی، زیرزمین خیلی بیشتر هستند.
اگر کپک در خانه تان دارید، باید آنها را تمیز کنید و مشکل رطوبت خانه را تعمیر کنید. رشد کپک را میتوان از سطوح سخت با محصولات تجاری، صابون و آب، و یا یک محلول سفید کننده حذف کرد.
رشد کپک که اغلب شبیه لکهها به نظر میرسد، میتواند رنگهای مختلف زیادی داشته باشند و بوی بدی را حس میکنید. اگر بتوانید کپک را ببینید و یا بویشان را حس کنید، برای شما این مورد بسیار خطرناک خواهد بود.
شما نیازی به دانستن نوع کپکها در منزل ندارید و CDC به شما توصیه نمیکند که نمونه برداری روتین را برای قالب انجام دهید. مهم نیست که چه نوع کپکی وجود دارد، شما باید آن را حذف کنید.
بهترین توصیهها برای کنترل کپک ها:
خلاص شدن از وجود کپک در خانه غیر ممکن است، اما به دلیل رشد نکردن قارچها بدون رطوبت، کاهش رطوبت در منزل بهترین راه برای جلوگیری یا حذف رشد کپک است.
اگر هم اکنون در خانه شما کپکها رشد میکنند، بسیار مهم است که کپک را تمیز کنید و مشکلی که باعث رطوبت میشود را اصلاح کنید.
در متن زیر توصیههایی برای کاهش رطوبت در سراسر خانه با نکات خاص برای مناطقی که بیشتر در معرض رطوبت و رشد کپک قرار دارند آورده شده است:
اطراف خانه:
استفاده از دستگاههای تهویه هوا، به خصوص در آب و هوای مرطوب و غیر از گرم. در صورت امکان، رطوبت داخلی را زیر ۶۰ درصد نگه دارید. شما میتوانید رطوبت نسبی را با رطوبت سنج اندازه گیری کنید که یک ابزار ارزان قیمت و در دسترس است.
پرههای تهویه هوا را تمیز نگه دارید. مطمئن شوید که خطوط تخلیه خالی از موانع و کثیفیهایی هستند. هوای خانه را معتدل نگه دارید. با پایین رفتن دما، هوا کمتر قادر به حفظ رطوبت است، که میتواند رشد کپک را متوقف کند.
عایق کردن سطوح سرد مثل دیوارهای خارجی، کف و پنجرهها را برای کاهش چگالش اضافه کنید. مناطق مرطوب خشک در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت از رشد کپک جلوگیری میکنند. نشتیها را تعمیر کنید.
چگونه از بیماری کپک جلوگیری کنیم؟
زمین نباید به خانه شما راه داشته باشد. اگر آب از بیرون وارد خانه میشود، این مشکل را فوری حل کنید.
یک پیمان کار سیستم گرمایش و سرمایش را برای بررسی حاضر کنید تا سیستم گرمایش و سرمایش را چک کند و مطمئن شوید که سایز و میزان جریان هوا به اندازه کافی مناسب است و به خوبی برای از بین بردن رطوبت عمل میکند.
اگر سیستم شما بیش از حد بزرگ و یا جریان هوا نادرست باشد، کولر رطوبت را آنطور که باید از بین نخواهد برد. همچنین از پیمان کار بخواهید که سیستم لولهای تان را برای نشت هوا، و اندازه مناسب و جریان هوا به هر اتاق چک کند.
درهای باز بین اتاقها را به منظور افزایش جریان هوا در داخل خانه باز کنید. گردش هوا را با استفاده از پنکه و با جابه جا کردن مبلمان از گوشههای دیوار افزایش دهید.
راه پیشگیری از کپک در خانه و بیماریهای ناشی از آن
در آشپزخانه:
از فنهایی برای بیرون بردن رطوبت (نه به اتاق زیر شیروانی) هر وقت که شما در حال پخت و پز، شستن ظرفها و یا تمیز کردن هستید، استفاده بکنید. دستگاههای خاصی را غیرفعال کنید، اگر متوجه رطوبت روی پنجرهها و سطوح دیگر شدید.
دنبال نشت در اطراف سینک آشپزخانه، یخچال و دیگر منابع آبی باشید. در صورت لزوم تعمیرش کنید. در صورت لزوم قابلمهها و ماهیتابههای خالی را تمیز کنید.
بیماریهای کپکی خانه
در زیرزمین و فضاهای کوچک:
یک پوشش پلاستیکی بر روی خاک در فضاهای کوچک قرار دهید تا از ورود رطوبت از زمین به آن جلوگیری کنید. اگر آب ایستاده یا خاک مرطوب باشد، قبل از پوشش دادن کف زمین، آن را خشک کنید.
به جای فرشهای دیواری در زیرزمین، از نقاشی کردن کف و سیمان استفاده کنید. اگر میخواهید بر روی یک کف بتونی فرش نصب کنید، ممکن است لازم باشد از یک مانع بخار (ورقه ورقه پلاستیکی) بر روی بتون استفاده کنید و آن را با کفپوش چوب پوشش دهید تا از مشکل رطوبت جلوگیری شود.
کف زیرزمین تان را برای چکه و نشت داشتن بررسی کنید و اگر لازم بود تعمیرش کنید. آب میتواند با چکه کردن یا با نفوذ به کف زمین یا دیوارها به منزل شما وارد شود.
مطمئن شوید که آب از محوطه حیاط به داخل زیرزمین نشت نمیکند. دیوارهای زیرزمین را با عایق و تخته دیوار پوشش ندهید، مگر این که زیرزمین تان بسیار خشک باشد.
بیماری کپک در اتاقهای خانه
در اتاق لباس شویی:
خشک کن لباس هایتان را به بیرون وصل کنید. مطمئن شوید که تهویه، موانعی مانند نوار چسب رویش نیست و سوراخهایی ندارد که هوای نشتی داشته باشد.
از گذاشتن لباسهای مرطوب در سبد لباسها و یا در خشک کن خودداری کنید. آنها را فوراً بشویید و خشک کنید.
بیماری حاصل از کپکهای حمام
در حمام:
از فنها برای حذف رطوبت (نه به اتاق زیر شیروانی) استفاده کنید. از فرشی استفاده کنید که میتواند تندتند شسته شود. مراقب نشتی در لگنها و لولهها باشید و در صورت نیاز آنها را تعمیر کنید.
هنگام دوش گرفتن، حتما یک پنجره را باز کنید. از گذاشتن حولههای مرطوب روی زمین یا لباسهای شسته شده خودداری کنید.