مواد غذایی فوق فرآوری شده، قاتل روح و جسم شما!

به گزارش مجله خبری نگار، همشهری آنلاین پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، اسکن‌ام‌آرآی ران‌های ۶۶۶ شرکت‌کننده در «ابتکار عمل آرتروز» موسسه ملی بهداشت را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که دریافتند افرادی که میزان بیشتری از غذا‌های فوق فرآوری شده مصرف می‌کنند – مانند نان‌های تولید انبوه، غلات، وعده‌های غذایی از پیش بسته‌بندی‌شده؛ و نوشیدنی‌های شیرین‌شده - احتمالاً چربی بیشتری در عضلات ران خود دارند.

به گفته این پژوهشگران، چربی بیشتر داخل‌عضلانی در ران می‌تواند خطر ابتلا به آرتروز در زانو را افزایش دهد، که یک نگرانی عمده برای سلامتی است.

این بیماران هنوز دچار آرتروز یا استئوآرتریت نشده بودند، اما این پژوهشگران دریافتند که هرچه افراد به گفته خودشان غذا‌های فوق فرآوری شده بیشتری خورده بودند، چربی درون عضلانی که درون عضلات رانشان داشتند، بدون توجه به اینکه چه مقدار کالری از طریق غذا‌ها دریافت کرده بودند، میزان چربی داخل‌عضلانی زان‌هایشان بیشتر بود.

پژوهشگران آمریکایی در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو (UCSF) که این بررسی را انجام داده‌اند می‌گویند در جمعیت‌های بزرگسالی که در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو یا لگن هستند، اما هنوز دچار این بیماری نشده‌اند، مصرف غذا‌های فوق فرآوری شده با افزایش چربی در عضلات ران مرتبط است. یافته‌های این بررسی در اوایل ماه جاری در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی ارائه شد.

شرکت‌کنندگان در این مطالعه به طور متوسط ۶۰ سال سن داشتند و دارای اضافه‌وزن با شاخص توده بدنی (BMI) ۲۷ بودند. حدود ۴۰ درصد از غذا‌هایی که این افراد در سال گذشته مصرف کرده بودند، غذا‌های فوق فرآوری شده بود.

یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که چگونه مصرف مواد غذایی فوق فرآوری شده بر عضلات بدن تأثیر می‌گذارد. پژوهشگران دریافتند که غذا‌های فوق فرآوری شده بدون توجه به برنامه ورزشی یا کالری دریافتی فرد منجر به افزایش چربی در ران‌ها می‌شود.

به گفته این پژوهشگران یافته‌هایشان صرف‌نظر از محتوای انرژی رژیم غذایی، شاخص توده بدنی یا BMI، عوامل اجتماعی-جمعیت‌شناخت یا میزان فعالیت بدنی صادق بود.

بررسی پژوهشگران در UCSF نسبتاً کوچک است، اما اولین موردی است که از تصویربرداری با تشدید مغناطیسی یا‌ام‌آرآی برای بررسی رابطه بین وضعیت ماهیچه‌های اسکلتی و رژیم غذایی استفاده می‌کند.

اما بررسی‌های قبلی نیز خطرات سلامتی غذا‌های فوق فرآوری شده را نشان داده‌اند. تحقیقی که یافته‌های آن در ژوئن ۲۰۲۴ در ژورنال Neurology منتشر شد، داده‌های سلامتی بیش از ۱۴۰۰۰ شرکت‌کننده را بررسی کرد و نشان داد که افزایش مصرف غذا‌های فوق فرآوری شده تنها به میزان ۱۰ درصد با خطر بیشتر اختلالات شناختی و سکته مغزی مرتبط است.

یک تحقیق دیگر در سال ۲۰۲۳ نشان داد زنانی که مقدار زیادی مواد غذایی و نوشیدنی‌های فوق فرآوری شده مصرف می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند.

غذا‌های فوق فرآوری شده چیست؟

غذا‌های فوق فرآوری شده اغلب غذا‌های آماده‌ای هستند که با شکل‌دهی با فشار بالا یا تغییرات شیمیایی تولید می‌شوند تا به شکل خاصی دربیایند یا ماندگاری بیشتری داشته باشند. فیبر، پروتئین و ویتامین کم، و معمولاً قند، چربی و نمک بالایی دارند و اغلب حاوی رنگ‌های مصنوعی و مواد افزودنی هستند.

نمونه‌هایی از غذا‌های فوق فرآوری شده شامل تنقلاتی مانند چیپس سیب‌زمینی، نان‌ها و شیرینی‌های صنعتی، شیرینی‌ها و آب‌نبات‌های بسته‌بندی‌شده با آب‌نبات، نوشابه‌های قندی و رژیمی، غلات صبحانه، مارگارین و اسپری، نودل و سوپ فوری، پیتزای منجمد، غذا‌های آماده و گوشت‌های فرآوری شده مانند هات‌داگ هستند.

این غذا‌های راحت معمولاً حاوی قند، چربی، نمک و کربوهیدرات هستند که بر سیستم پاداش مغز تأثیر می‌گذارد و دست کشیدن از غذا خوردن را دشوار می‌کند.

به گفته کاهش مصرف مواد غذایی فوق فرآوری شده می‌تواند به مبارزه با چاقی کمک کند و این امر به نوبه خود به جلوگیری از آرتروز زانو کمک می‌کند.

آرتروز یک مسئله بهداشت جهانی به طور فزاینده‌ای شایع و پرهزینه است. در آمریکا بزرگ‌ترین سهم هزینه‌های مراقبتی بهداشتی غیر مرتبط با سرطان به آرتروز اختصاص دارد.