دانشمندان دلیل اینکه قله اورست بلندترین قله دنیاست را توضیح دادند!

به گزارش مجله خبری نگار، رکورد ارتفاع قله اورست ۸,۸۴۹ متر (۲۹,۰۳۲ فوت) بود که حدود ۲۵۰ متر (۸۲۰ فوت) بالاتر از دومین قله مرتفع در رشته کوه هیمالیا نپال بود.

کوه اورست با سرعت حدود ۲ میلی متر در سال رشد می‌کند و در ۸۵,۰۰۰ سال گذشته تا ۵۰ متر (۱۶۰ فوت) افزایش یافته است.

رشد کوه قبلا به حرکت صفحات تکتونیکی نسبت داده می‌شد، اگرچه این نظریه توضیح نداد که چرا قله اورست در مقایسه با سایرین بسیار بالا است.

سه قله بعدی از بلندترین قله‌های جهان - K۲، Kangchenjunga و Lhotse - از نظر ارتفاع تنها حدود ۱۲۰ متر با یکدیگر متفاوت هستند.

اکنون دانشمندان دانشگاه لندن دریافته اند که فرسایش ناشی از یک شبکه رودخانه در حدود ۷۵ کیلومتری (۴۷ مایل) از بلندترین کوه جهان ممکن است به رشد اورست کمک کند، زیرا رودخانه یک تنگه بزرگ را ایجاد می‌کند.

این فرسایش پدیده‌ای به ظاهر متناقض به نام "بلندشدگی" ایجاد می‌کند که زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از پوسته زمین جرم خود را از دست می‌دهد و سپس به دلیل فشار شدید گوشته مایع داغ زیر، به سمت بالا "شناور" می‌شود.

دانشمندان تخمین می‌زنند که اورست در ۸۹,۰۰۰ سال گذشته ۱۵ تا ۵۰ متر رشد کرده است.

متیو فاکس، یکی از نویسندگان این مطالعه، از دانشگاه لندن، گفت: "ما می‌توانیم با استفاده از ابزار‌های GPS شاهد رشد آن در حدود ۲ میلی متر در سال باشیم و اکنون درک بهتری از آنچه باعث آن می‌شود، داریم.

در حالی که این روند تدریجی منجر به رشد تنها چند میلی متر در سال می‌شود، می‌تواند تفاوت زیادی در بازه‌های زمانی زمین شناسی ایجاد کند.

در مورد اورست، به نظر می‌رسد این روند در طول ۸۹,۰۰۰ سال گذشته از زمانی که رودخانه آرون در نزدیکی آن با رودخانه  کوسی ادغام شد، شتاب گرفته است.

دانشمندان می‌گویند ادغام این دو رودخانه منجر به جریان آب بیشتر از رودخانه کوسی و افزایش قدرت فرسایش آن شد. همانطور که زمین‌های بیشتری شروع به جارو شدن کردند، این به تدریج نرخ "بلند شدن" اورست را افزایش داد و قله‌های کوه را به سمت بالا هل داد.

آدام اسمیت، یکی از نویسندگان این مطالعه، از دانشگاه کالج لندن، گفت: "تحقیقات ما نشان داده است که با عمیق‌تر شدن سیستم رودخانه مجاور، از دست دادن مواد باعث می‌شود که کوه بالاتر برود.

رودخانه آرون در حال حاضر در شرق کوه اورست جریان دارد و در پایین دست با سیستم بزرگتر رودخانه کوسی ادغام می‌شود. در طول هزاران سال، تنگه‌ای را ایجاد کرده است که میلیارد‌ها تن زمین و رسوب را شسته است.

جین جین دای، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: رودخانه آرون در بالادست در ارتفاع بالا با دره‌ای مسطح به سمت شرق جریان دارد. سپس ناگهان به سمت جنوب می‌چرخد و ارتفاع آن کاهش می‌یابد و تندتر می‌شود. این زمین منحصر به فرد، که نشان دهنده وضعیت ناپایدار است، احتمالا با ارتفاع شدید قله اورست مرتبط است.

دانشمندان می‌گویند که این پدیده همچنین قله‌های مجاور Lhotse و Makalu - چهارمین و پنجمین قله مرتفع جهان - را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

مطالعه جدید در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.

منبع: ایندیپندنت