به گزارش مجله خبری نگار، قلب شما پمپ سیستم قلبی عروقی است که شامل شریان ها، وریدها و رگهای خونی ریز میشود که خون، اکسیژن و مواد مغذی را به بدن شما میرسانند. شرایطی که به رگهای خونی آسیب میرساند، مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت، به کل بدن از جمله چشمها آسیب میرساند.
کلیه ها، کبد و سایر اندامهای حیاتی برای حفظ سلامتی نیز تحت تأثیر عوامل خطر مانند دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا قرار میگیرند. بنابراین، آسیب در سیستم قلبی عروقی ما میتواند منجر به مجموعهای از بیماریها از بیماری قلبی تا بیماری چشم شود.
یک چارچوب مفید برای درک روشی که بیماری قلبی بر سلامت چشم تأثیر میگذارد، این است که چگونه برخی از عوامل خطر به رگهای خونی آسیب میرسانند که منجر به رتینوپاتی دیابتی، دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) و گلوکوم میشود.
عوامل خطری که باعث بیماری قلبی و بیماری چشم میشوند
۱. دیابت مرتبط با بیماری قلبی
دیابت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و همچنین بیماریهای چشمی را افزایش میدهد. به گفته CDC، دیابت و بیماری قلبی اغلب دست به دست هم میدهند. دیابت همچنین علت شماره ۱ نابینایی در بزرگسالان ۲۰ تا ۷۴ ساله است.
دیابت به عروق خونی آسیب میرساند که قلب را با مواد مغذی و اکسیژن تامین میکند؛ همچنین به اعصاب کنترل کننده قلب آسیب میرساند.
آسیب به سیستم قلبی عروقی ناشی از دیابت میتواند در ایجاد بیماریهای چشمی نقش داشته باشد. در چشم، قند خون بالا به دلیل دیابت باعث تورم و نشت رگهای خونی و منجر به افزایش خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی میشود.
در اوایل بیماری، معمولاً هیچ علامتی وجود ندارد (به همین دلیل است که انجام معاینات جامع سالانه چشم بسیار مهم است). نوسان و تاری دید، مشاهده شناور و درد چشم میتواند در مراحل بعدی بیماری رخ دهد. رتینوپاتی دیابتی میتواند منجر به از دست دادن بینایی برگشت ناپذیر شود.
۲. فشار خون بالا
فشار خون بالا به پوشش داخلی رگها آسیب میرساند. این شریانهای آسیبدیده با جمعآوری چربیهای غذایی که در جریان خون در گردش هستند، نشت میکنند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهند؛ در نتیجه، جریان خون محدود و متلاطم میشود که منجر به افزایش خطر بیماری چشمی و بیماری قلبی میشود.
این شریانهای ضعیف گاهی اوقات میتوانند در برخی مناطق برآمده شوند (این برآمدگی به عنوان آنوریسم شناخته میشود) اگر برآمدگی پاره شود، میتواند باعث خونریزی تهدید کننده زندگی در قلب یا خونریزی تهدید کننده بینایی در چشم شود.
فشار خون بالا همچنین بر اندامهایی از بدن که با فشار بسیار بالا، جریان خون را دریافت میکنند، استرس وارد میکند. با گذشت زمان، این استرس اضافی میتواند منجر به آسیب مستقیم به کلیهها و سایر اندامها شود.
۳. کلسترول بالا
کلسترول کم چگالی تمایل دارد در دیواره رگها جمع شود. با افزایش سن، داخل این شریانها با وجود "پلاک" کلسترول باریک میشود. این بیماری به عنوان تصلب شرایین شناخته میشود و منجر به آسیب به قلب و چشم میشود.
در قلب، سطوح بالای کلسترول با چگالی کم میتواند خطر حمله قلبی را با کاهش یا مسدود کردن جریان خون افزایش دهد.
در چشم، کلسترول میتواند باعث انسداد رگهای خونی شود که مواد مغذی شبکیه را تامین میکنند. این انسداد سلولها را از اکسیژن و گلوکز محروم میکند و در نتیجه باعث آسیب به شبکیه میشود.
۴. سیگار کشیدن
سیگار به تمام سیستمهای بدن آسیب میرساند، ساختار رگهای خونی را فرسایش میدهد و هنگامی که با سایر عوامل خطر ترکیب میشود، خطر بیماری قلبی و همچنین بیماریهای چشمی را افزایش میدهد.
سیگار خطر ابتلا به آب مروارید، AMD، رتینوپاتی دیابتی، یووئیت، آسیب عصب بینایی، بیماری گریوز و خشکی چشم را افزایش میدهد.
۵. چاقی
چاقی با عوامل خطر متعددی مرتبط است که منجر به بیماری قلبی و بیماریهای چشمی میشود:
افزایش خطر ابتلا به دیابت
چاق بودن خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد. دیابت و بیماری قلبی ارتباط تنگاتنگی دارند. طبق گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA) تقریباً سه چهارم افرادی که دیابت دارند و بالای ۶۵ سال سن دارند نیز به بیماری قلبی مبتلا هستند.
افزایش فشار خون
افراد چاق نیاز بیشتری به اکسیژن و مواد مغذی دارند که با افزایش مقدار خون تامین میشود که منجر به افزایش فشار خون میشود تا سطح خون افزایش یابد.
تغییرات در سطح کلسترول
چاقی در واقع سطح کلسترول را در بدن تغییر میدهد: سطح کلسترول نوع خوب (با چگالی بالا) را کاهش میدهد و سطح نوع بد (چگالی کم) را افزایش میدهد.
کلسترول بالا، فشار خون بالا و افزایش خطر ابتلا به دیابت دلایل مهمی هستند که چاقی یک عامل خطر برای بیماریهای قلبی و بیماریهای چشمی است. به این ترتیب، خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی، گلوکوم، آب مروارید مرتبط با سن و ماکولوپاتی مرتبط با سن در افراد چاق بیشتر است.
۶. سن بالا
با افزایش سن، شریانها سفتتر میشوند. با گذشت سالها، رسوبات کلسترول (پلاک) نیز در دیواره رگها ایجاد میشود که باعث تنگ شدن بیشتر رگها میشود. در نتیجه این دو فرآیند، خطر ابتلا به فشار خون بالا با افزایش سن افزایش مییابد.
پس از ۶۵ سالگی، افراد در معرض خطر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماریهای قلبی و نارسایی قلبی هستند. آنها همچنین خطر ابتلا به آب مروارید، گلوکوم، AMD، رتینوپاتی دیابتی و جداشدگی شبکیه را دارند.
بیماریهای چشمی مرتبط با بیماری قلبی
۱. آموروسیس فوگاکس
Amaurosis fugax یک نوع از دست دادن موقت بینایی کامل یا جزئی در یک یا هر دو چشم است که ممکن است از ثانیه تا ۳۰ دقیقه یا حتی بیشتر طول بکشد. دلایل احتمالی زیادی برای از دست دادن بینایی گذرا وجود دارد، از جمله فشار خون پایین، میگرن، فشرده شدن یا التهاب عصب بینایی و غیره.
یکی از نگران کنندهترین دلایل انسداد در شریانهای کاروتید داخلی یا شریانهای ورتبروبازیلار است که میتواند منجر به سکته شود. افراد بالای ۵۰ سال در معرض خطر سکته مغزی، فشار خون بالا، کلسترول بالا یا سیگاری هستند.
فردی که از دست دادن بینایی گذرا را تجربه میکند باید به دنبال مراقبت و ارزیابی پزشکی باشد.
۲. سکته لوب اکسیپیتال
لوب اکسیپیتال در قسمت پشتی مغز بینایی را پردازش میکند. سکته مغزی در این ناحیه از مغز کمتر از سایر قسمتهای مغز است؛ هنگامی که رخ میدهد، علائم از دست دادن بینایی و تغییر در بینایی بسته به محل متفاوت است. عوامل خطر سکته مغزی عبارتند از:
بیماری قلبی
فشار خون بالا
کلسترول بالا
سیگار کشیدن
دیابت
۳. انسداد شریان شبکیه
پلاک آترواسکلروتیک (انباشته شدن کلسترول در امتداد داخلی شریان) میتواند شریانها را باریک کند و جریان خون را کاهش دهد. در چشم، لخته یا تکهای از پلاک پر از کلسترول میتواند شکسته شود و منجر به انسداد شریان شود. این وضعیت سکته چشمی نیز نامیده میشود و میتواند منجر به از دست دادن ناگهانی و بدون درد بینایی و مشکل در بینایی شود. نوع و میزان کاهش بینایی به محل انسداد و انسداد شریان مرکزی یا شاخهای شبکیه بستگی دارد.
شایعترین علت انسداد شریان مرکزی شبکیه آمبولی است که نوعی انسداد شریان است. شایعترین انواع انسداد به دلیل کلسترول و کلسیم (از شریانهای کاروتید که خون را از قلب به مغز میفرستند) و لخته شدن خون از دریچههای قلب است.
۴. انسداد ورید شبکیه
انسداد ورید شبکیه شاخهای (BRVO) میتواند از یک لخته خون ایجاد شود.
فشار خون بالا میتواند باعث انسداد ورید مرکزی یا شاخهای شبکیه شود که نوعی سکته چشم هستند. آنها نتیجه لخته شدن خون، رگهای خونی باریک یا سرخرگهای سفت شده هستند که وریدها را در محل اتصال آنها به یکدیگر فشرده میکنند. از دست دادن ناگهانی یا تدریجی بینایی و تاری دید در قسمتی یا تمام یک چشم میتواند منجر شود.
پزشکان در مرکز چشم دانشگاه میشیگان Kellogg در Ann Arbor گزارش میدهند که خطر انسداد ورید در افرادی که سایر عوارض ناشی از فشار خون بالا را نیز دارند، تقریباً ۳ برابر بیشتر است.
علاوه بر این، مطالعه برجسته چشم Beaver Dam نشان داد که اگر فشار خون بین اولین معاینه تا معاینه بعدی در پنج سال افزایش یابد، خطر پیشرفت AMD در معاینه ۱۰ ساله نیز افزایش مییابد.
۵. نوروپاتی بینایی با فشار خون بالا
فشار خون بالا میتواند منجر به نوروپاتی بینایی یا آسیب به عصب بینایی شود. اگر جریان خون به عصب بینایی (که سیگنالها را از شبکیه به مغز منتقل میکند) مسدود شود، آسیب به رشتههای عصبی میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
۶. رتینوپاتی فشار خون بالا
فشار خون بالا میتواند به رگهای خونی آسیب برساند و منجر به تصلب شرایین شود. در شبکیه، میتواند منجر به رتینوپاتی (شبکیه آسیب دیده) شود و باعث:
خونریزی در چشم
تاری دید
از دست دادن بینایی
اگر دیابت نیز وجود داشته باشد، خطر ابتلا به رتینوپاتی فشار خون بالا حتی بیشتر نیز میشود.
۷. کوریورتینوپاتی / کوروئیدوپاتی فشار خون بالا
فشار خون بالا میتواند به رگهای خونی چشم آسیب برساند و میتواند باعث نشت این رگهای خونی شود که میتواند منجر به تجمع مایع در زیر شبکیه شود. این وضعیت به عنوان کوروئیدوپاتی (همچنین به عنوان رتینوپاتی سروزی مرکزی شناخته میشود) شناخته میشود و میتواند باعث موارد زیر شود:
تحریف دید
اسکار شبکیه
۸. رتینوپاتی دیابتی
دیابت نوع ۲ به شدت با بیماری قلبی مرتبط است. رتینوپاتی دیابتی بر عروق خونی شبکیه تاثیر میگذارد. محدود شدن جریان خون، خونریزی در چشم و نشت رگهای خونی میتواند منجر به آسیب به شبکیه شود.
۹. ادم ماکولا دیابتی (DME)
رتینوپاتی دیابتی میتواند منجر به DME شود. از هر ۱۵ فرد مبتلا به دیابت، ۱ نفر به این بیماری مبتلا میشود که به دلیل نشت مایع از رگهای خونی به ماکولا (بخشی از شبکیه که شفافترین دید را میدهد) ایجاد میشود و تاری دید را ایجاد میکند.
۱۰. گلوکوم نئوواسکولار
رتینوپاتی دیابتی همچنین میتواند باعث رشد رگهای خونی در ناحیهای شود که مایع را از چشم خارج میکند. این رگهای خونی غیرطبیعی مانع از تخلیه مایعات میشوند و میتوانند منجر به گلوکوم ثانویه شوند.
۱۱. گلوکوم
مطالعهای که در سال ۲۰۲۱ در Ophthalmology منتشر شد، نشان داد که داشتن بیماری قلبی یک عامل خطر مهم برای گلوکوم است. این مطالعه بیش از ۲۵۰۰ چشم را تجزیه و تحلیل کرد و ارتباط بین فشار خون بالا و فشار داخل چشمی بالا (IOP) را نشان داد.
۱۲. دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD)
ارتباط بین AMD و بیماری قلبی به طور گسترده ثبت شده است، زیرا آنها علل زمینهای مشترک دارند. به گفته محققان مرکز ملی چشم سنگاپور، اگر تصلب شرایین در رگهای خونی قلب یافت شود، احتمال ابتلا به AMD (و رتینوپاتی دیابتی) در فرد بیشتر میشود.
محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس پیشنهاد کردهاند که تصلب شرایین ممکن است منجر به تجمع کلسترول به طور مستقیم در شبکیه شود و بیماران را مستعد ابتلا به AMD کند.
مطالعهای که در سال ۲۰۲۱ توسط انجمن قلب آمریکا منتشر شد نشان داد که AMD با افزایش خطر نارسایی قلبی مرتبط است.
۱۳. آب مروارید
شواهد زیادی در مورد ارتباط بین آب مروارید و بیماری قلبی وجود دارد.
محققان اخیراً خطر مرگ و میر ناشی از بیماریهای مرتبط با رگهای خونی را در بین افرادی که قبلاً جراحی آب مروارید انجام داده بودند در مقایسه با افرادی که سابقه جراحی آب مروارید نداشتند، نشان دادند.
۱۴. زانتلاسما
زانتلاسما نواحی برجسته زرد رنگ در اطراف چشم و نزدیک بینی است. این وضعیت نتیجه کلسترولی است که در زیر پوست جمع شده است. در حالی که روی دید شما تاثیری ندارند. تقریبا نیمی از افرادی که زانتلاسما دارند، کلسترول بالایی دارند. گزانتلاسما گاهی اوقات ممکن است نشان دهنده بیماری قلبی باشد.
۱۵. آرکوس سنلیس
با بالا رفتن سن افراد، مواد چرب و کلسترول میتوانند یک حلقه خاکستری یا آبی روشن در اطراف لبه قرنیه یا آرکوس سنیلیس ایجاد کنند. این وضعیت شایع است و در سنین میانسالی یا بالاتر دیده میشود و جای نگرانی ایجاد نمیکند، اما اگر در کودکی یا اوایل بزرگسالی ظاهر شود، ممکن است نشان دهنده کلسترول بالا یا سایر مشکلات سلامتی باشد.
درمانهای بیماری قلبی که سلامت چشم را بهبود میبخشد
داروهایی که فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماریهای قلبی را درمان میکنند در حال حاضر برای درمان بیماریهای چشمی مرتبط با بیماریهای قلبی در حال بررسی هستند.
کنترل فشار خون برای کاهش خطر بیماری چشم مفید است. در واقع، انجمن دیابت آمریکا در بیانیه موضع فعلی خود آورده است که کاهش فشار خون پیشرفت رتینوپاتی را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش میدهد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که به ازای هر ۲۰ امتیاز افزایش کلسترول تام، خطر گلوکوم ۷ درصد افزایش مییابد. همین مطالعه گزارش داد که استفاده از استاتین ها، دسته رایجی از داروهای مورد استفاده برای کاهش کلسترول بالا، خطر ابتلا به گلوکوم با زاویه باز را کاهش میدهد. این یافتهها نشان میدهد که کنترل سطح کلسترول خطر ابتلا به گلوکوم را کاهش میدهد.
تغییر سبک زندگی برای سلامت چشم و قلب
این تغییرات ساده، اما موثر در شیوه زندگی میتواند خطر ابتلا به بیماریهای چشمی و قلبی را کاهش دهد:
سیگار نکشید: یا اگر در حال حاضر سیگار میکشید، برنامهای برای ترک سیگار ارائه کنید.
ورزش کنید: برای ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز، در مجموع حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش کنید.
یک رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید: رژیم غذایی شما باید سرشار از سبزیجات و میوهها و با چربی کم باشد.
مراقب وزن خود باشید: چاقی خطر ابتلا به بیماریهای چشمی و قلبی را تا حد زیادی افزایش میدهد.
عادات خواب خوب را حفظ کنید: بیشتر بزرگسالان باید حداقل هفت ساعت در شب بخوابند.
سطح استرس را کاهش دهید: استرس میتواند منجر به مشکلات سلامتی اضافی و عادات مقابلهای ناسالم شود.
برای بررسی عوامل خطری که باعث بیماری قلبی و چشمی میشوند، از جمله فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت، غربالگری را با پزشک خود برنامه ریزی کنید.
ارتباط واضحی بین سلامت چشم و سلامت قلب وجود دارد. معاینات جامع سالانه چشم کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که نه تنها چشمان شما، بلکه قلب شما نیز سالم میمانند.