از ضد و نقیض گویی‌ها تا ورود دستگاه‌های VAR به ایران

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: از زمانی که فناوری کمک داور ویدئویی وارد فوتبال شده و در مسابقات مهم ملی و باشگاهی، چون جام جهانی و لیگ قهرمانان اروپا و جام ملت‌های قاره‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، فوتبال‎دوستان ایرانی و اهالی فوتبال خواستار ورود این فناوری به فوتبال کشور شده اند. در تاثیرگذاری VAR همین بس که در جام ملت‌های ۲۰۲۳ آسیا در ۲۵ دیدار این مسابقات از فناوری VAR استفاده شد؛ یعنی حدود نیمی از بازی‌های انجام شده در جام هجدهم. در ۲۵ مسابقه این دوره، VAR ورود کرد که ۴۱ مرتبه در تصمیمات داوران تأثیر گذاشت.

تفکیک تصمیمات بعد از بازبینی VAR هم به این شرح است: تأیید یا رد گل ۱۲ مرتبه، تأیید یا رد پنالتی ۲۲ مرتبه، تغییر کارت زرد به قرمز ۶ مرتبه، تغییر کارت قرمز به کارت زرد یک مرتبه و عدم تغییر تصمیم بعد از بازبینی صحنه یک مرتبه. در واقع در بهترین و بی نقص‌ترین دوره جام ملت‌های آسیا که به میزبانی قطر برگزار شد فوتبال دوستان قاره کهن و البته جهان شاهد معجزه VAR بودند و این مسئله باعث شد فوتبال دوستان ایرانی بیش از گذشته حسرت نداشتن این فناوری را در ورزشگاه‌های کشور بخورند و برای چندمین بار خواستار ورود آن به ایران شوند.

از وعده وزیر تا تاج و لیگ بدون VAR

وعده تجهیز ورزشگاه‌های کشور یا حداقل ورزشگاه‌هایی که میزبان بازی‌های لیگ برتر هستند، از تابستان امسال وارد مرحله تازه‌ای شد؛ به طوری که ۱۸ تیر ماه حمید سجادی وزیر سابق ورزش و جوانان از برگزاری لیگ بیست و سوم با استفاده از VAR خبر داد و گفت: «نصب VAR در ورزشگاه‌ها را به تاج و فدراسیون فوتبال واگذار کردم و اقدامات خوبی انجام دادند و به نتایجی نیز رسیده‌اند و به من قول‌هایی نیز داده‌اند. ظاهرا در فصلی که پیش رو داریم قرار است از VAR نیز استفاده کنند. البته اگر مجدد با مشکل مواجه نشویم.» با وجود این اظهارنظر صریح وزیر ورزش هیچ نشانی در ورزشگاه‌های کشور برای نصب VAR دیده نمی‌شد و این در حالی بود که با توجه به حضور پرسپولیس و سپاهان و نساجی در لیگ قهرمانان آسیا، کنفدراسیون فوتبال آسیا آن‌ها را به تجهیز ورزشگاه‌های شان به VAR ملزم کرده بود و زمزمه‌هایی مبنی بر اجاره این فناوری از AFC به گوش می‌رسید. واکنش‌ها به اظهارنظر وزیر زیاد و متفاوت بود و حتی یکی از اعضای کمیته داوران به صراحت اعلام کرد که عملا امکان تجهیز ورزشگاه‌های ایران به VAR برای لیگ بیست و سوم وجود ندارد و این‌ها همه وعده است!

تا این که مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال در تاریخ ۸ مرداد خبر‌های جدیدی از VAR برای رسانه‌ها و اهالی فوتبال داشت و گفت: «VAR یک ضرورت و قانون است. قانون امسال الزامی نیست، ولی ضرورتش صددرصد وجود دارد. با شرکت چشم انداز پیش می‌رفتیم. شرکتی که با آن‌ها کار می‌کرد EBS بود. اواخر کار نامه‌ای نوشت که، چون بیش از ۱۲ درصد تجهیزات من آمریکایی است نمی‌توانم این را بدهم. به فیفا متوسل شدیم و خود من در حال مذاکره هستم. خوشبختانه فیفا دنبال این است که کل دستگاه‌ها را از EBS تحویل بگیرد و یک‎جا تحویل ایران بدهد. این یک کار قانونی است و می‌شود انجام داد. فیفا نامه بسیار خوبی داده است که این مشمول تحریم نیست و باید این اتفاق برای کشور بیفتد.»

صحبت‌های تاج فوتبال‎دوستان را به تجهیز ورزشگاه آزادی و نقش جهان برای میزبانی در لیگ قهرمانان امیدوار کرد، با این حال خبری از ورود VAR خریداری شده نبود. دوباره در تاریخ ۲۰ شهریور تاج از امضای قرارداد خرید VAR و کمک ۲.۷ میلیون دلاری دولت برای خرید این فناوری خبر داد منتها این بار او بر خلاف صحبت‌های قبلی اش اعلام کرد که تجهیزات شامل تحریم می‌شد و فیفا نتوانست از محل پول‌های فدراسیون کل هزینه شرکت نصب‌کننده VAR را بدهد. البته لزوم وجود VAR در مسابقات لیگ اگر چه به شدت احساس می‌شد، اما مشخص بود که وعده‌ها عملی نشده و حتی تا پایان لیگ هم نباید امیدی به برگزاری لیگ با استفاده از این فناوری داشت.

برگزاری نیم فصل دوم لیگ با VAR؟

یک نیم فصل تمام شد و حالا در آستانه آغاز دور برگشت لیگ برتر، رئیس فدراسیون فوتبال پس از ناکامی بزرگ تیم ملی در جام ملت‌های آسیا، با خبر و وعده جدیدی برگشته است. رئیس فدراسیون فوتبال دیروز درباره زمان بهره برداری از کمک داور ویدئویی گفت: ما ۶ دستگاه VAR را وارد کشور کرده‌ایم و یک مرتبه نیز با داوران خودمان در شهرآورد آن را امتحان کرده‌ایم. به سرعت این کار در حال انجام است و شاید در همین مدت صورت بگیرد. چهار تیم داوری ما لایسنس AFC را گرفته‌اند و برای داوری با VAR مجوز دارند. دو مجموعه دیگر نیز هست که آموزش‌هایشان در تاجیکستان تمام می‌شود. این‎که استفاده از VAR چه زمانی شروع می‌شود، به کمیته داوران بستگی دارد، اما همه چیز برای انجام یک حرکت مثبت آماده است.»