بیماری‌های خودایمنی کدامند؟

به گزارش مجله خبری نگار، بیماری خودایمنی به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که در آن سیستم ایمنی به طور اشتباه به خود بدن حمله می‌کند. سیستم ایمنی به طور طبیعی در برابر پاتوژن‌ها مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها از بدن دفاع می‌کند. در حالت عادی سیستم ایمنی می‌تواند تفاوت بین سلول‌های بیگانه و سلول‌های خودی را تشخیص دهد، اما زمانی که یک بیماری خودایمنی رخ می‌دهد، سیستم ایمنی قسمتی از بدن را بیگانه تشخیص می‌دهد و پروتئین‌هایی به نام آنتی‌بادی را برای حمله به سلول‌های سالم آزاد می‌کند. در ادامه به بررسی تعدادی از بیماری‌های خودایمنی می‌پردازیم که سلامت انسان را تهدید می‌کنند:

سندرم شوگرن
سندرم شوگرن نوعی اختلال سیستم ایمنی بدن است که با دو نشانه رایج مانند خشکی چشم و خشکی دهان تشخیص داده می‌شود. این وضعیت معمولاً با دیگر اختلالات سیستم ایمنی بدن مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس همراه است. در این سندرم، ابتدا غشای مخاطی و غدد ترشح‌کننده رطوبت چشم و دهان فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در نتیجه، تولید اشک و بزاق به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند. البته این بیماری به دیگر اعضای بدن مانند مفاصل، غده تیروئید، کلیه‌ها، کبد، ریه‌ها، پوست و اعصاب نیز آسیب وارد می‌کند.

بیماری سلیاک
بیماری سلیاک نوعی بیماری خودایمنی است که به پوشش روده کوچک آسیب وارد می‌کند. گلوتن که پروتئین موجود در گندم و جو است باعث وخیم‌تر شدن علائم این بیماری می‏‌شود. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، بنابراین افراد مبتلا به آن باید از رژیم غذایی پیروی کنند که گلوتن موجود در آن کاملاً محدود شده باشد. علائم بیماری سلیاک شامل دل درد، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، نفخ شکم، درد استخوان و مفصل، افسردگی، ضعف بدن، خستگی، احتباس مایعات، ناباروری، گرسنگی دائمی، کم‌خونی و فقر آهن، ایجاد زخم دهان و تغییر رنگ دندان‌ها، تحلیل رفتن ماهیچه‌ها، وجود خون در ادرار و مدفوع و سوء تغذیه و فقر مواد مغذی مانند ویتامین K، ویتامین D و ویتامین B۱۲ می‎‌شود.

دیابت نوع اول
هورمون انسولین در لوزالمعده تولید می‌شود و به تنظیم قند خون کمک می‌کند. در بیماری دیابت نوع اول، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سازنده انسولین در لوزالمعده حمله می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند. بالا بودن قند خون باعث بروز آسیب به رگ‌های خونی و همچنین اندام‌هایی مانند قلب، کلیه‏‌ها، چشم و اعصاب می‌شود. بیماری دیابت نوع اول معمولاً با تشنگی، تکرر ادرار و کاهش وزن شدید خود را نشان می‌دهد. بهترین روش کنترل دیابت نوع اول، پیروی از سبک زندگی سالم و رژیم غذایی متعادل است.

بیماری MS
مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین که نورون‌های سیستم عصبی مرکزی را می‌پوشاند، حمله می‌‎کند، این وضعیت باعث بروز التهاب مزمن و آسیب عصبی می‌شود. علائم رایج بیماری ام‌اس شامل اختلال عملکرد مثانه، بی‌حسی، سرگیجه، مشکلات روده، اختلالات شناختی، افسردگی، اختلالات عاطفی، خستگی، از دست دادن شنوایی، انقباض عضلانی، مشکلات تنفسی، تشنج، تغییر گفتار، مشکل در راه رفتن، اختلالات بینایی، لرزش و ضعف می‎‌شود. با توجه به اینکه ژنتیک در ابتلا به این بیماری اهمیت زیادی دارد، اما لازم است به خاطر داشته باشید که با ترک کردن سیگار، مصرف مکمل ویتامین D، پیروی کردن از رژیم غذایی سالم، کاهش استرس و ورزش منظم می‌توان خطر ابتلا به بیماری ام‌اس را کاهش داد.

روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند و باعث بروز علائمی مانند درد در مفصل، التهاب و قرمزی مفصل، خستگی، کمبود انرژی، کم اشتهایی، کاهش وزن، دمای بالای بدن، تعریق بالا و درد قفسه سینه ناشی از التهاب می‌شود. عواملی مانند سن افراد، جنسیت، ژنتیک، وزن، سیگار کشیدن و رژیم غذایی بر این بیماری تاثیر می‌گذارد. لازم است به منظور پیشگیری از بروز روماتیسم مفصلی سیگار کشیدن را ترک کنید، ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید، از رژیم غذایی سالم پیروی کنید، مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند را کاهش دهید، از مصرف زیاد نمک پرهیز کنید و مواد غذایی حاوی امگا -۳ را در رژیم غذایی خود بگنجانید.