اختلال پانیک(اختلال هراس) چست و چه علائمی دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار، آیا گاهی اوقات احساس اضطراب و ترس شدیدی دارید که گویی به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود؟ در چنین شرایطی ممکن است احساس کنید که تپش قلب دارید، نفس‌تان به‌سختی بالا می‌آید، خیس عرق شده‌اید و دستان‌تان می‌لرزند.

اگر ندانید ماجرا از چه قرار است و خبر نداشته باشید که این علائم که به «حمله‌ی پانیک» مربوط است، می‌تواند برایتان ترسناک باشد. برخی از افراد، هنگامی که برای اولین بار دچار «حمله‌ی پانیک» می‌شوند، گمان می‌کنند که دچار حمله‌ی قلبی شده‌اند. درست به همین خاطر است که بسیاری از افراد، هنگام حمله‌ی پانیک به اورژانس مراجعه می‌کنند.

اگر حملات پانیک، به‌کرات و بدون هیچ‌گونه پیش‌آگاهی رخ دهند و برای چند دقیقه طول بکشند، شما ممکن است به اختلال پانیک (اختلال هراس) مبتلا شده باشید.

اختلال پانیک

اختلال پانیک (اختلال هراس) چیست؟

اختلال پانیک یا اختلال هراس زمانی رخ می‌دهد که شما تحت آماج یک ترس شدید قرار دارید که به‌طور ناگهانی، به‌دفعات و بدون پیش‌آگاهی به شما حمله می‌کند. این احساس شدیدِ اضطراب و استرس غالبا به‌عنوان «حملات پانیک» شناخته می‌شوند. علائم اختلال پانیک بیشتر حول محور حملات پانیک است. علائم حمله‌ی پانیک، عمدتا شامل تپش قلب، تعریق و سرگیجه است. ممکن است دستان شما مورمور یا کِرخت شوند. این علائم باعث می‌شوند که بدون هیچ شک‌و‌شبهه‌ای باور کنید که به حمله‌ی قلبی یا سکته دچار شده‌اید.

حملات پانیک، خطری برای فرد ایجاد نمی‌کنند، اما می‌توانند ترسناک باشند. این حملات می‌توانند باعث شوند که احساس کنید کنترل خود را از دست داده‌اید. اما بدانید تنها شما نیستید که این حملات را تجربه کرده‌اید. اختلال پانیک، سالانه شش میلیون بزرگسالِ آمریکایی یا دو تا سه درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

تعداد دفعات حملات پانیک و شدت علائم آن تنها منحصر به خودِ شما خواهد بود. به این معنا که همه‌ی افراد، علائم مشابه یا تعداد حملات یکسانی ندارند. بیایید به این علائم نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم.

علائم اختلال پانیک

با وجود اینکه اغلب حملات پانیک به‌طور میانگین تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد، زمانی که شما یک حمله را تجربه می‌کنید، ممکن است بسیار طولانی‌تر شود. حملات پانیک بعضا می‌توانند تا ده دقیقه ادامه داشته باشند و به‌ندرت ممکن است تا یک ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد.

اگر شما نیز به اختلال پانیک مبتلا هستید، به احتمال فراوان تنها زمان حمله‌ی پانیک، علائم را تجربه خواهید کرد. علائم شما می‌تواند هم فیزیکی و هم روانی (یا احساسی) باشد.

علائم فیزیکی

از جمله علائم فیزیکی رایج در حمله‌ی پانیک، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* تپش قلب

* درد یا ناراحتی قفسه‌ی سینه

* لرزیدن

* تعریق

* لرز یا گُرگرفتگی

* تنگی نفس

* سرگیجه، احساس سبکی سر یا سیاهی رفتن چشم‌ها

* غش کردن

* حالت تهوع یا ناراحتی معده

* احساس خفگی

* خواب‌رفتگی اعضای بدن یا احساس سوزن‌سوزن شدن

علائم روانی

علائم روانی (یا احساسی) در حملات پانیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

* احساس هپروتی (گسست از واقعیت) یا سِیر کردن در خیالات (مسخ شخصیت)

* ترس از مردن یا واهمه از اتفاق بدِ احتمالی

* احساس خفقان‌آور

* ترسِ از دست دادن کنترل یا دیوانه شدن

حملات پانیک می‌تواند ترسناک باشد. اگر اکثر این علائم را دارید، شاید در کنار این حملات، اضطراب نیز داشته باشید. زیرا ممکن است نگران باشید و به این فکر کنید که حمله‌ی پانیک بعدی، کِی و کجا رخ خواهد داد؟

انتظار کشیدن برای حمله‌ی پانیک بعدی، می‌تواند به‌اندازه‌ی خودِ حمله‌ی پانیک قدرتمند باشد. برخی مواقع، چنین انتظاری می‌تواند مانع حضور شما در فعالیت‌هایی شود که ممکن است با احتمال پدید آمدنِ حملات پانیک همراه باشد.

برای برخی افراد، «اختلال پانیک» یا «اختلال هراس» می‌تواند شرایط زیستیِ آن‌ها را محدود سازد. آن‌ها ممکن است از فعالیت‌های معمول و روزمره، مانند خرید مواد غذایی، رانندگی، یا حتی در برخی موارد بیرون آمدن از خانه، اجتناب کنند. این اجتناب تا حدی پیش می‌رود که این افراد، در نهایت از هر موقعیتی دوری می‌کنند؛ زیرا از بروز حمله‌ی پانیک واهمه دارند و از این بابت احساس درماندگی می‌کنند.

اما برای کمک به این نوع افراد، روش‌های متعددی وجود دارد. چنین علائمی قابل‌درمان هستند و افراد از طریق درمان مناسب می‌توانند بیاموزند که چگونه علائم خود را مدیریت کنند.

علائم روانی اختلال پانیک

چگونه اختلال پانیک را تشخیص دهیم؟

پرسش: فرض کنید شما یک حمله‌ی پانیک را تجربه کرده اید. آیا این بدان معناست که شما به «اختلال پانیک» مبتلا هستید؟

پاسخ: نه لزوما!

اگرچه «حملات پانیک» یکی از مشخصه‌های تعیین‌کننده‌ی «اختلال پانیک» محسوب می‌شود، اما تمام کسانی که این حملات را تجربه می‌کنند، دچار «اختلال پانیک» نمی‌شوند. بر اساس راهنمای آماری-تشخیصیِ اختلالات روانی (DSM-۵) ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتیِ شما، ممکن است سوالاتی را مطرح کند؛ سوالاتی از قبیل اینکه چند مرتبه به این حملات دچار می‌شوید؟ او از طریق پاسخ شما می‌تواند تشخیص دهد که آیا واقعا به «اختلال پانیک» مبتلا هستید یا خیر؟

میزان شیوع

یک نظرسنجی گسترده در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بیش از ۱۳ درصد از مردم سراسر جهان، در مقطعی از زندگی خود «حمله‌ی پانیک» را تجربه کرده‌اند. از بین این افراد، تنها حدود ۲ تا ۳ درصد از آن‌ها به «اختلال پانیک» مبتلا می‌شوند. بخش عمده‌ای از افراد یک «حمله‌ی پانیک» را تجربه می‌کنند و دیگر هرگز حمله‌ی دیگری را تجربه نمی‌کنند.

«حملات پانیک» به‌جز «اختلال پانیک» می‌تواند در اختلالات دیگری، مانند آگورافوبیا، نیز رخ دهد. یک متخصص مراقبت‌های روانی می‌تواند به شما کمک کند تا دریابید آیا علت حملات پانیکِ شما «اختلال پانیک» است یا دیگر اختلالات؟

درمان

چه به یک درمانگر دسترسی داشته باشید چه نداشته باشید، سازوکار‌ها و تکنیک‌هایی وجود دارد که می‌توانید در راستای مدیریت علائم خود از آن‌ها استفاده کنید. این کاملا امکان‌پذیر است که با وجود یک اختلال اضطرابی، همچنان از زندگی خوبی بهره‌مند باشید. اما خبر خوب این است که «اختلال پانیک» یا «اختلال هراس» یکی از قابل‌درمان‌ترین بیماری‌های سلامت روان محسوب می‌شود. نکته کلیدی این است که درمان مناسب را بیابید و به انجام و پیگیریِ آن پایبند باشید. درمان این نوع اختلال می‌تواند ترکیبی از روان‌درمانی (گفتار درمانی)، دارو‌درمانی و برخی از سازوکار‌های خودمراقبتی، مانند مدیتیشن و ورزش، باشد.

هنگام به‌کارگیریِ هر راهکاری برای مدیریت علائم خود، حتما اطمینان کسب کنید که آن راهکار برای شما و سبک زندگی‌تان مناسب است یا خیر؟ اگر راهکاری جواب نمی‌دهد، هرگز از تغییر دادن آن واهمه نداشته باشید. توجه داشته باشید که کسب حمایت از خانواده و دوستانی که شما به پشتیبانیِ آن‌ها اعتماد دارید، به مدیریت علائم و فراگیری نحوه‌ی زیستنِ با اختلال پانیک، کمک فراوانی می‌کند.

منبع: نیک‌آرام