حشرات، متحدانی کلیدی برای انسان‌ها در مبارزه با ویروس‌ها

تبدیل پشه به واکسن پرنده

به گفته پروفسور ژنگ آیهاو که هدایت این پژوهش را بر عهده داشته است، مطالعه ما مسیری در آینده برای توسعه واکسنی به منظور از بین بردن ویروس‌های مشترک بین انسان و دام فراهم می‌کند که توسط پشه‌ها تحویل می‌شود.

به گفته پژوهشگران چینی، یافته‌های آن‌ها نه تنها می‌تواند به کاهش گسترش ویروس‌ها در جمعیت میزبان‌هایی با دسترسی دشوار در حیات وحش منجر شود، بلکه از گونه‌های در معرض خطر نیز در برابر بیماری‌های ویروسی محافظت می‌کند.

پژوهشگران دریافتند که نیش پشه‌های اصلاح ژنتیکی شده موجب یک پاسخ ایمنی قوی و طولانی مدت می‌شود. پس از ایمن‌سازی، حیوانات در برابر عفونت‌ها مقاومت کردند، از این رو، به پیشگیری از گسترش زودهنگام بسیاری از ویروس‌ها از جمله ویروس زیکا که زمانی شایع بود، کمک کرد.

زیکا متعلق به جنس فلاوی‌ویروس (Flavivirus) است و عمدتا توسط پشه آئدس (Aedes) منتقل می‌شود. افراد مبتلا به این ویروس می‌توانند علائمی از جمله راش‌های پوستی و تب تا تب و درد‌های عضلانی و مفصلی را تجربه کنند.

عفونت‌های ویروس زیکا طی دوران بارداری می‌تواند موجب تولد نوزدان مبتلا به میکروسفالی و سایر ناهنجاری‌های مادرزادی شود. این عفونت همچنین می‌تواند به زایمان زودرس یا سقط جنین منجر شود.

در دوران اوج خود در سال ۲۰۱۵، برزیل حدود ۱.۳ میلیون مورد زیکا را گزارش گزارش کرد. اگرچه نرخ ابتلا پس از سال ۲۰۱۷ در سطح جهان کاهش یافت، اما زیکا در بسیاری از کشور‌های گرمسیری آفریقا و آسیا همچنان ادامه دارد. به گفته کارشناسان، بهترین روش برای مهار این ویروس، توقف گردش آن بین حیوانات است.

پشه چین

پروفسور ژنگ آیهاو و تیم وی از مطالعه قبلی روی ویروس دیگری در جنس فلاوی‌ویروس – ویروس چائویانگ – که نخستین بار در سال ۲۰۰۹ در شهر چائویانگ در استان لیائونینگ، چین کشف شد، الهام گرفتند. آن مطالعه نشان داد که ویروس می‌تواند در پشه‌های تکثیر شود، اما در مهره‌داران خیر.

پژوهشگران از ویروس چائویانگ (Chaoyang virus) به عنوان یک حامل واکسن برای ساخت یک واکسن کایمریک (واکسن‌های کایمریک با جایگزینی ژن‌های پاتوژن هدف به جای ژن‌های مشابه در یک ارگانیسم ایمن و در عین حال نزدیک از نظر ژنتیکی تولید می‌شوند) استفاده کردند که حاوی پروتئین‌هایی از یک ویروس متفاوت است. آن‌ها چندین پروتئین از ویروس چائویانگ گرفته و آن‌ها را در سلول‌های ویروس زیکا وارد کردند تا ویروس چائویانگ-زیکا ایجاد شود که عفونی نبود. ویروس چائویانگ-زیکا می‌تواند به طور موثر در پشه‌ها تکثیر شده و در بزاق ترشح شود.

با تغذیه پشه‌ها از خون حاوی ویروس چائویانگ-زیکا، این حشرات به یک حامل واکسن تبدیل شدند. سپس، تیم پژوهشی اثربخشی واکسن جدید خود را روی موش‌ها آزمایش کردند.

با استفاده از پشه‌های آئدس آلوده به ویروس جدید چائویانگ-زیکا، هر موش تا سه بار توسط ۳۰ پشه مختلف گزیده شد تا شرایط طبیعی شبیه‌سازی شود.

پژوهشگران دریافتند که موش‌ها پس از نیش پشه‌های ناقل ویروس چائویانگ-زیکا یک واکنش ایمنی محافظتی نشان داده و در نتیجه پادتن‌هایی ایجاد شد که بیش از پنج ماه دوام آوردند. پس از تزریق دوز‌های کشنده ویروس زیکا، این موش‌های به تازگی ایمن‌سازی شده همگی زنده ماندند.

افزون بر این، پژوهشگران دریافتند که ایمن‌سازی در موش‌ها همچنین از انتقال ویروس زیکا از موش به پشه‌ها جلوگیری می‌کند، از این رو، چرخه انتقال آن در طبیعت را مسدود می‌کند.

برای حذف احتمال گسترش ویروس آزمایشگاهی چائویانگ-زیکا به جمعیت پشه‌های وحشی، تمام پشه‌های مورد استفاده در این آزمایش در معرض پرتو اکس قرار گرفته و نابارور شدند.

به گفته پروفسور ژنگ، ایمن‌سازی هدفمند حیوانات وحشی یک رویکرد امیدوارکننده نه تنها برای کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، بلکه برای محافظت از حیوانات در معرض خطر انقراض است.

منبع: عصر ایران