ویولا دیویس در یک «شجاع دل» زنانه

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: یکی از فیلم‌های مطرح در گزینش‌های امسال اسکار اثری است به نام «پادشاه زن» (The Woman king) که مضمونی واقعی و تاریخی دارد و راوی یک جنگ دیرپا درغرب آفریقا برای حفظ آب و خاک خودی درقبال اشغالگران است.

این فیلم با بازی درخشان ویولا دیویس درنقش اصلی، قومی جنگاور به نام آگوجی را درمقابل دیدگان سینمادوستان قرار می‌دهد که تمامی رزمنده‌های آن زن بودند و از قلمرویی به نام پادشاهی داهومی واقع در غرب آفریقا طی قرون هفدهم تا نوزدهم مراقبت و بااشرار و متجاوزانی که می‌خواستند این منطقه را تسخیر کنند، مبارزه می‌کردند. دیویس در این فیلم نقش یک ژنرال را در ارتش زنانه مورد بحث ایفا می‌کند و به نسل‌های جوان و بعدی زنان داهومی آموزش‌های لازم را در زمینه‌های رزمی و در راه تقابل با دشمنان می‌دهد. کارگردانی این فیلم با جینا پرینس بیت وود است و سناریو را ماریا بلو و دانا استیونس نوشته‌اند.

از آغاز تا کرونا

نقطه آغاز تهیه فیلم در سال ۲۰۱۵ توسط ماریا بلو ترسیم شد. در آن تاریخ و طی سفر او به کشور آفریقایی بنین که مأمن و محل استقرار نظام آگوجی و لشکر مبارز آن‌ها در سال‌ها پیش بوده، از فرهنگ زیستی این قوم و سوابق مبارزاتی طولانی آن‌ها مطلع و به این سوژه علاقه‌مند شد. بلو در قدم اول از کتی شولمن که دستی در تدوین و تهیه فیلم‌های سینمایی از این دست دارد، خواست که طرح‌های نخستین آن را برای نشستن روی پرده‌های نقره‌ای جهان بریزد، ولی به هر استودیویی که سر زد تا بودجه تولید آن را بگیرد، جواب «نه» شنید، زیرا این باور وجود داشت که چنین فیلمی نمی‌فروشد. رجوع بلو به کمپانی تری‌استار در سال ۲۰۱۷، اما پاسخی متفاوت را درپی داشت و سران این استودیو موافقت نسبی خود را برای حمایت مالی از این پروژه ابراز داشتند. با این حال سه سال طول کشید تا عملیات اجرایی تولید فیلم شروع شود و این کار از نوامبر ۲۰۲۱ در خاک کشور آفریقایی جنوبی آغاز شد. چه سود که بروز پاندمی کرونا روند تولید این فیلم را هم مثل هزاران اثر هنری دیگر در سطح جهان متوقف ساخت و کار تهیه فیلم زودتر از ماه چهارم سال ۲۰۲۲ بازگشایی نشد.

دیویس عالی است، سناریو بی‌توازن

درنهایت اثر تولید شده اولین اکران جهانی خود را در جشنواره معتبر تورونتوی کانادا در اواسط سپتامبر ۲۰۲۲ (اواخر شهریور ۱۴۰۱) پشت سرگذاشت و از ۲۸ مهرماه این سال در سطح امریکا هم به نمایش عمومی درآمد و اکران آن در اروپای غربی و آسیای شرقی از اواخر آبان ماه صورت پذیرفته است. این درحالی است که با‌وجود کار خوب «پولی مورگان» در سمت مدیر فیلمبرداری و ترنس بلنشارد در سرودن موسیقی متن فیلم، این بازی سرشار از احساس و قاطعیت دیولا دیویس است که نقطه قوت اصلی فیلم تلقی شده و او را یقیناً یک بار دیگر نامزد جایزه اسکار برترین بازیگر زن نقش اول امسال می‌کند. این در حالی است که منتقدان برخی ایرادات را متوجه سناریوی فیلم دانسته و آن را بی‌توازن توصیف کرده‌اند.

درصد‌های تأیید و تفسیر

سایت سینمایی روتن توماتوز با رجوع به آرای ۲۴۲ منتقد شناخته شده سینما متذکر شده که درجه تأیید این فیلم به رقم ستودنی ۸۴ درصد رسیده و سایت متاکریتیک هم از نمره حداکثری ۱۰۰ به این فیلم نمره ۷۷ را داده است.

لوویا گیارکی یکی از سینمایی‌نویسان ارشد روزنامه قدیمی و پراعتبار هالیوود ریپورتر، درباره «پادشاه زن» در توصیفی کوتاه نوشته است: «این یک کار حماسی (اپیک) از تبار «شجاع دل» فیلم حماسی سال ۱۹۹۵ مل گیبسون، ولی با تمرکز روی جنگاوران زن و به تصویر کشیده سیاهپوستانی هدفمند و مبارز است.»

کیت اربلند از سایت ایندی وایر هم آورده است: «پادشاه زن، سرشار از صحنه‌های پرشکوه جنگ زنان مبارز در راه حفظ قلمرو خود و منادی غنای فرهنگی و ارزش‌های اجتماعی در سینما در زمانه‌ای است که فیلم‌های احمقانه و خیالی و ابرقهرمانی‌های دروغ‌پردازانه، سطحی‌گرایی را به اوج خود رسانده‌اند.»

در نقد مارتین تسایی در سایت هنری The Wrap هم آمده است: «هنر ویولا دیویس را در حرفه بازیگری از این نکته دریابید که او ستاره مسلم فیلمی است که اصولاً فردگرا و مبتنی بر اشخاص نیست و راوی یک واقعیت تاریخی و مملو از صحنه‌های جنگی و اکشن است و در این گونه فیلم‌ها معمولاً هنر فردی بازیگران هیچ جلوه و محل بروزی نمی‌یابد.»

تیم گریسون منتقد نشریه پرتیراژ «اسکرین اینترنشنال» هم نوشت است: «بازیگران نقش‌های مکمل فیلم هم خوب‌اند، اما این دیویس است که با نمایش خیره‌کننده‌اش هر چیزی را که در این عرصه وجود دارد، به سود خود می‌رباید.»

صبر برای روز‌های سرنوشت

با دیدگاه‌های مثبت فوق و محسناتی که برشمردیم «پادشاه زن» اضافه بر نامزدی اسکار بهترین بازیگر زن نقش اول برای دیویس، شانس کاندیداشدن در چند شاخه دیگر اسکار را هم دارد. این شاخه‌ها عبارتند از: بهترین فیلم سال، برترین کارگردانی برای جینا پرینس بیت وون، بهترین طراحی صحنه، برترین طراحی لباس، بهترین تدوین، برترین گریم و چهره آرایی، بهترین صداگذاری و برترین موسیقی متن. اسامی رسمی و نهایی کاندیدا‌های اسکار ۲۰۲۳ در چهارم بهمن ماه امسال که شامل پنج نام در هر یک از شاخه‌های بیست‌وچهارگانه این جوایز است، اعلام می‌شود و برندگان این جوایز هم مجسمه‌های طلایی خود را در آیین نهایی این مراسم در صبح روز دوشنبه ۲۲ اسفند در شهر لس‌آنجلس امریکا دریافت می‌کنند. درنتیجه باید تا تاریخ‌های مذکور صبر کرد و دید سرنوشت چه چیزی را برای خالقان «پادشاه زن» شامل ویولا دیویس و جینا پرینس بیت وود رقم خواهد زد.