چرا بعد از غذا خوردن حالت تهوع داریم؟ ۱۲ علت و راه درمان

به گزارش مجله خبری نگار، لذت بخش‌تر از غذا خوردن، آن هم در حالت گرسنگی نیست. اما هیچ کس نمی‌خواهد پس از غذا خوردن حالت تهوع داشته باشد. به خصوص بعد از یک وعده غذایی خوب. با این حال، اگر در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از صرف غذا احساس تهوع کردید، ممکن است برخی مشکلات اساسی وجود داشته باشد.

عوامل تهوع بعد از غذا خوردن چیست؟

تعیین علت واقعی تهوع، ممکن است دشوار باشد، زیرا ممکن است شرایط زیادی وجود داشته باشد که باعث تهوع شود. اما برخی علل شایع، مواردی مانند استرس، آلرژی‌های غذایی، عوارض جانبی ناخواسته داروها، مصرف بیش از حد مکمل‌ها یا ویتامین‌ها یا بارداری است. بیماری‌های کیسه صفرا، کبد یا لوزالمعده یا دیابت و اختلالات تیروئید نیز می‌توانند بعد از غذا خوردن، حالت تهوع را ایجاد کنند.

در این مطلب از سری مطالب بیماری‌ها بخش سلامت به بررسی مهترین عوامل تهوع بعد از غذا خوردن می‌پردازیم. این علائم عبارتند از:

عفونت ویروسی یا باکتریایی

آیا قبلا در مورد آنفولانزای معده چیزی شنیده اید؟ اگر عفونت ویروسی یا باکتریایی داشته باشید، کل بدن شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این حالت، ممکن است بلافاصله بعد از غذا احساس تهوع داشته باشید و به مدت ۲۴ تا ۴۸ روز به حالت تهوع ادامه دهید. اما در صورت سرماخوردگی معده علائمی مانند تب، درد عضلانی و درد مفاصل نیز مشاهده می‌شود. آنفولانزای معده، بیماری است که تمام بدن را درگیر می‌کند، به طور ناگهانی رخ می‌دهد و معمولاً خود به خود ناپدید می‌شود.

مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی از دیگر عوامل تهوع بعد از غذا خوردن است. ممکن است نسبت به غذا‌های فاسد واکنش فیزیکی داشته باشید. اگر موادی مانند گوشت و لبنیات را برای مدت طولانی کنار بگذارید، یا اگر دست شخصی که غذا را تهیه می‌کند کثیف باشد، ممکن است دچار مسمومیت غذایی شوید. شروع ناگهانی مسمومیت غذایی می‌تواند باعث تهوع شود، اما معمولاً یک وضعیت خود محدود شونده است. استفراغ و اسهال همیشه برای مسمومیت غذایی بد نیستند. با این روش‌ها، بدن از شر عفونت‌ها، سموم و موارد دیگر بدون جذب آن‌ها خلاص می‌شود.

حساسیت غذایی

آلرژی‌های غذایی به طرق مختلف روی همه افراد تاثیر می‌گذارد. هنگامی که برای اولین بار دچار آلرژی غذایی می‌شوید، علائم شما ممکن است خفیف باشد. با این حال، پس از آن، هر بار که با آن غذا روبرو می‌شوید، واکنش‌های سریع‌تر و شدیدتری نشان می‌دهید. با آلرژی غذایی، علاوه بر تورم در گلو، ممکن است علائمی مانند کهیر، احساس سرما، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب، تورم در یکی از چشمان خود و حالت تهوع را تجربه کنید.

دارو‌ها

مصرف برخی از دارو‌ها نیز از عوامل تهوع بعد از غذا خوردن است. برخی دارو‌ها مانند دارو‌های اعصاب، دارو‌های ضد تشنج و دارو‌های تغییر خلق و خو می‌توانند بر اشتها تأثیر بگذارند و باعث تهوع شوند. سایر دارو‌هایی که باعث تهوع می‌شوند ممکن است شامل مواد مخدر مبتنی بر مواد افیونی و سایر دارو‌های مسکن باشد.

استرس و اضطراب

استرس نیز از عوامل تهوع بعد از غذا خوردن است. حتی اگر استرس و اضطراب شما برای مدتی ادامه داشته باشد، بدن شما ممکن است از نظر فیزیکی به آن‌ها واکنش نشان دهد. دلیل اینکه علائم فیزیکی مانند حالت تهوع را تجربه می‌کنید این است که مغز شما پاسخ “جنگ یا گریز” را فعال می‌کند. با این پاسخ بدن شما شروع به ترشح هورمون‌های مختلف می‌کند.

آستانه استرس و اضطراب هر کس متفاوت است. مثلاً فرض کنید دو نفر در حال تماشای یک فیلم هستند. در حالی که یکی از آن‌ها فیلم‌های ترسناک را دوست دارد، دیگری می‌ترسد. هورمون استرس ترشح شده توسط این دو نفر با یکدیگر متفاوت خواهد بود. یکی شاهد افزایش ضربان قلب و سایر تغییرات فیزیکی خواهد بود، در حالی که دیگری از فیلم لذت خواهد برد.

رفلاکس

ممکن است سوزش سر دل را تجربه کنید، به خصوص مدت کوتاهی پس از خوردن غذا‌های تند، چرب و سنگین. این احساس سوزش می‌تواند به قفسه سینه و گلو نیز برسد و باعث تهوع شود. رفلاکس در نتیجه خروج اسید اضافی معده به گلو و ماندن در آن رخ می‌دهد. بیشتر اوقات این طبیعی است. اما به دلیل بیماری ریفلاکس معده، مری می‌تواند آسیب ببیند و منجر به تحریک مزمن، التهاب، زخم و ... شود.

سندرم روده تحریک‌پذیر

روده‌ها گاهی آنطور که باید حرکت نمی‌کنند. اگر سندرم روده تحریک پذیر دارید، ممکن است در حرکت مدفوع به داخل روده مشکل داشته باشید. حتی اگر روده شما از نظر ساختاری طبیعی است، مدفوع ممکن است خیلی آهسته یا خیلی سریع در روده حرکت کند.

سندرم روده تحریک پذیر می‌تواند باعث شود مدفوع در روده بماند و نتواند پایین بیاید و باعث بدتر شدن تدریجی حالت تهوع شود. برای اینکه بفهمید آیا سندرم روده تحریک پذیر دارید یا نه، باید بدانید که درد از کجا می‌آید. اگر درد به سینه یا گلو شما برسد، ممکن است رفلاکس داشته باشید. اما اگر به ناف شما برخورد کند، ممکن است مشکل در روده شما باشد.

پرخوری

هنگامی که معده شما بیش از حد پر است و در حالی که غذا هنوز در معده شما است به خوردن ادامه می‌دهید، ممکن است حالت تهوع را تجربه کنید. پرخوری زمانی رخ می‌دهد که حوصله تان سر می‌رود. ممکن است در هنگام گرسنگی به جای اینکه غذا بخورید، از روی عادت تنقلات بخورید و زمانی که مشغول کار‌های زیادی هستید یا حوصله دارید، یک میان وعده بخورید.

از آنجایی که حواس‌پرتی‌های زیادی در زندگی ما وجود دارد، ما بیشتر و بیشتر تنقلات می‌خوریم و از آنچه می‌خوریم یا چقدر می‌خوریم آگاه نیستیم. می‌توانید برای خود برنامه‌ای تنظیم کنید که پرخوری نکنید و سعی کنید تا حد امکان به طور منظم غذا بخورید. همچنین می‌توانید با بردن غذا در بشقاب به جای خوردن مستقیم از قابلمه، کنترل وعده‌ها را فراهم کنید.

دیابت

قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین نیز می‌تواند باعث تهوع شود. با این حال، اگر برای مدت طولانی دیابت داشته اید و آن را تحت کنترل نگه دارید، ممکن است گاستروپارزی مرتبط با دیابت را تجربه کنید. در این صورت معده شما آنطور که باید کار نمی‌کند و غذا دیرتر هضم می‌شود.

بیماری کیسه صفرا

شما می‌توانید از کیسه صفرا خود تشکر کنید که می‌توانید غذا‌های چربی را که دوست دارید بخورید. صفرای ایجاد شده توسط کبد شما در کیسه صفرا ذخیره می‌شود. سپس کیسه صفرا شما این صفرا را برای تجزیه غذا‌های چرب آزاد می‌کند. هنگامی که شما به بیماری کیسه صفرا مبتلا هستید، این فرآیند مهم می‌تواند مختل شود و باعث تهوع و سایر علائم شود.

در صورت ابتلا به بیماری کیسه صفرا، ممکن است ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پس از صرف غذا حالت تهوع داشته باشید. حالت تهوع ممکن است با درد شکم، اسهال، تغییر رنگ مدفوع و گاهی کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه باشد.

پانکراتیت

پانکراتیت می‌تواند به دلیل سنگ کیسه صفرا، مصرف الکل، اختلالات خودایمنی و علل دیگر رخ دهد. وقتی چیزی می‌خورید، لوزالمعده شروع به تولید آنزیم‌هایی برای تجزیه غذا می‌کند. با این حال، اگر پانکراس شما ملتهب یا آسیب دیده باشد، ممکن است آنزیم کافی تولید نکند.

اختلالات پانکراس می‌تواند باعث درد شکمی، حالت تهوع، اسهال و کاهش وزن غیرقابل توجیه شود.

ایسکمی مزمنتر

ایسکمی مزانتریک زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به اندام‌های گوارشی مختل شود. این می‌تواند ناشی از تشکیل پلاک یا سخت شدن شریان‌ها و همچنین فشار خون پایین طولانی مدت، تصلب شرایین و موارد دیگر باشد.

به طور کلی، افرادی که سیگار می‌کشند، کلسترول بالا دارند یا بیماری‌های عروقی مانند بیماری عروق کرونر یا بیماری عروق محیطی دارند در معرض خطر بیشتری هستند.

چگونه حالت تهوع بعد از غذا را درمان کنیم؟

چیز‌هایی مانند خوردن چوب شور، خوردن مقدار کمی زنجبیل و استراحت می‌تواند به رفع حالت تهوع کمک کند. اما برای درمان خود نباید زیاد تلاش کنید. با این حال، کار‌های کوچکی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا احساس بهتری داشته باشید.

مهمترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که هیدراته بمانید و استراحت کنید. همچنین می‌توانید علت تهوع، مدت زمان طولانی بودن آن و احساس بهتری را پیگیری کنید. به لطف این موارد، پزشک می‌تواند بعد از آن بهتر به شما کمک کند.

اگر حالت تهوع شما عود کند و خود به خود برطرف نشود، طبیعی نیست. حالت تهوع مکرر و مداوم ممکن است به دلایل زمینه‌ای باشد. بنابراین، اگر حالت تهوع شما برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید.