آغاز ۵۰ پر و ژه ملی برای امنیت غذایی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین‌المللی پول و برنامه جهانی غذا؛ همه و همه به خطر افتادن امنیت غذایی در جهان را هشدار داده‌اند و این یعنی اگر کشوری این تهدید را جدی نگیرد، در آینده نزدیک سفره‌های مردمش خالی خواهد بود و کلاهش پس معرکه! و چه امیدبخش است شنیدن این‌که، فناوران کشور ما با تعریف ۵۰ پروژه دانش‌بنیان، راهی را درپیش گرفته‌اند که هدفش دستیابی به امنیت غذایی و رفع این تهدید از سر زندگی مردم ایران است.

احتمال مواجهه با ۶۶۰ میلیون گرسنه تا سال ۲۰۳۰

ابتدا به پیش بینی‌های نگران‌کننده درباره وضعیت سال‌های پیش روی جهان از نظر امنیت غذایی نگاهی بیندازیم که رصدخانه مهاجرت ایران در گزارشی به آمار‌ها و تحلیل‌ها اشاره کرده است:

*بر اساس گزارش شبکه جهانی مقابله با بحران‌های غذایی، حدود ۱۶۱ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ سطح «بحرانی» ناامنی غذایی حاد را تجربه کرده اند که تقریباً ۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است.

*بنابر تخمین سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد، حدود ۶۶۰ میلیون نفر ممکن است تا سال ۲۰۳۰ با گرسنگی روبه‌رو شوند.

*طبق گزارش بانک جهانی، ناامنی غذایی در خاورمیانه و شمال آفریقا یک چالش رو به رشد است؛ به گونه‌ای که در سال ۲۰۲۰ سهم منا (کشور‌های منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا) از افراد در وضعیت ناامنی غذایی حاد در جهان، ۲۰ درصد بوده در حالی که سهم جمعیت این منطقه، ۶ درصد جمعیت جهان است.

*و یک واقعیت تلخ هم این‌که: کمبود آب که تعدادی از کشور‌ها از جمله ایران، عراق، یمن و الجزایر را در سال ۲۰۲۱ تحت تاثیر قرار داده است، به نوبه خود دسترسی به منابع مورد نیاز برای تولید را محدود می‌کند.
جایگاه ۷۶ ما در جهان.

اما بررسی وضعیت ما از نظر امنیت غذایی، طبق گزارش فائو (سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل) هم مهم است. گزارش این سازمان که اقتصادنیوز آن را بازنشر کرده است، جایگاه کشور ما در حوزه امنیت غذایی را در رتبه ۷۶ بین ۱۹۵ کشور نشان می‌دهد. این یعنی اگرچه ما از ۱۱۹ کشور جهان امنیت غذایی بهتری داریم، اما نسبت به ۷۵ کشور عقب‌تریم. شاخص این رتبه‌بندی هم، نسبت واردات مواد غذایی یک کشور، به کل صادرات آن کشور است؛ شاخصی که برای ما عدد ۱۱ بوده است. در این رده‌بندی بیشترین امنیت غذایی برای سوئیس، سنگاپور و چین‌تایپه، با شاخص ۳ و بدترین وضعیت برای سومالی و افغانستان با شاخص‌های بالای ۳۰۰ بوده است.

نگاه ویژه برنامه هفتم به امنیت غذایی

این نگرانی‌های بجا و ضرورت حساس بودن به آن، سبب شده است تا موضوع «امنیت غذایی» به عنوان یکی از سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه هم مدنظر قرار بگیرد و بر «تأمین امنیت غذایی و تولید حداقل ۹۰ درصد کالا‌های اساسی و اقلام غذایی در داخل، همراه با حفظ و ارتقای ذخایر ژنتیکی و منابع آبی و افزایش سطح سلامت و ایمنی مواد غذایی» تاکید شود. از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی هم سند دانش بنیان امنیت غذایی پایدار کشور را برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده است؛ سندی که گفته شده مسیر تامین امنیت غذایی کشور را ریل‌گذاری خواهد کرد.

کار بزرگ دانش بنیان‌ها

در کنار جدی شدن مسئله امنیت غذایی در سیاست‌های کلان کشور، شرکت‌های دانش بنیان هم پروژه‌های متعددی در این زمینه تعریف کرده‌اند. هم‌اکنون از ۷۷۳۵ شرکت دانش بنیان، ۳۴۱ شرکت در رسته «کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی» فعال است و آن‌طور که ستاد زیست فناوری گزارش داده، پروژه‌های ملی هم در این موضوعات تعریف شده است.

۵۰ پروژه در ۳ حوزه اولویت دار

طبق این گزارش، ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اتکا به همین نیروی توانمند، اقدام به اجرای ۵۰ پروژه ملی در سه حوزه زراعت و باغبانی، دام، طیور و آبزیان و صنایع غذایی کرده است تا با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان بتواند به نیاز‌های جامعه پاسخ دهد؛ هفت پروژه در حوزه زراعت و باغبانی، ۳۸ پروژه در زمینه دام، طیور و آبزیان و پنج پروژه در عرصه صنایع غذایی.

رئیس گروه تولید و تجاری‌سازی ستاد زیست فناوری خبر داد:
ایجاد صندوق‌های بورسی برای مشارکت مردم در اجرای پروژه‌ها

رئیس گروه تولید و تجاری‌سازی ستاد زیست فناوری می‌گوید: از حدود سه سال قبل، ستاد زیست فناوری روی موضوع امنیت غذایی تمرکز داشته و کاهش سه میلیارد دلار ارزبری در این حوزه را هدف‌گذاری کرده است.

مرتضی گلیزاده می‌افزاید: تمرکز ستاد روی سه حوزه «زراعت و باغبانی»، «دام، طیور و آبزیان» و «صنایع غذایی» است و پروژه‌هایی همچون بومی‌سازی تولید بذرها، استفاده از سرشاخه نیشکر به عنوان خوراک دام، تولید واکسن‌های دام و طیور و همچنین احیای باغ‌ها با فناوری‌های نوین اجرایی شده است. گلیزاده می‌افزاید: برای تامین مالی این پروژه‌ها نیز به تازگی طرح ایجاد صندوق‌های بورسی سرمایه‌گذاری را در دستور کار داریم تا از ظرفیت مردم برای تامین امنیت غذایی خود مردم استفاده کنیم و همه بتوانند در این پروژه‌ها مشارکت داشته باشند.