به گزارش مجله خبری نگار/ایران: تا سال تحصیلی گذشته (۱۴۰۱ -۱۴۰۰) به طور متوسط حدود ۵۰۰ هزار دانشآموز افغان در مدارس ایران تحصیل میکردند که بالغ بر ۹۰ درصد جمعیت دانشآموزی اتباع خارجی در کشور ما را در برمیگرفت. به دلیل استقرار حاکمیت جدید در افغانستان، موج جدیدی از مهاجرت اتباع افغانستانی به ایران در مدت چند ماه اخیر رخ داده است که بر اساس پیشبینی معاون آموزش مرکز امور بینالملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی جدید، ۴۰ درصد به تعداد دانشآموزان افغانستانی در ایران اضافه میشود و جمعیت نیم میلیون نفری دانشآموزان افغانستانی به حدود ۸۰۰ هزار نفر میرسد که حتی برخی از آنان اطلاعات خود را در سامانه ثبت نکردهاند.
استانهای خراسانرضوی، تهران، قم، اصفهان، سیستانوبلوچستان، فارس و بوشهر بیشترین جمعیت دانشآموزی اتباع خارجی را در خود جای دادهاند، با این حال دانشآموزان اتباع خارجی در اغلب استانهای کشور پراکنده شدهاند. این در حالی است که در اغلب استانهای مهاجرپذیر اتباع خارجی، سرانه فضای آموزشی از متوسط کشوری پایینتر است، بنابراین افزایش ۴۰ درصدی دانشآموزان اتباع خارجی در سال تحصیلی جدید چالش مهمی برای این استانها ایجاد کرده است.
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت آموزش و پرورش، تعداد دانشآموزان غیرایرانی ثبتنام شده در مدارس کشور ایران از سال ۱۳۸۵ با روند ثابت روبه افزایش بوده است و در بیش از ۲۸ هزار مدرسه ایرانی مشغول به تحصیل شدهاند. موضوع چالشبرانگیزی که فاطمه اشرفی، عضو هیأت مدیره انجمن حامی «حمایت از زنان و کودکان پناهنده»، نگاه کلانتری به آن دارد و معتقد است فارغ از اقدامات کوتاهمدتی که باید برای ساماندهی امر آموزش کودکان اتباع خارجی در کشور انجام شود، نظام آموزشی کشور نمیتواند پاسخگوی این حجم از جمعیت دانشآموزی افزوده شده به علت افزایش مهاجرتها در کشور باشد.
به اعتقاد وی، در حال حاضر آموزش و پرورش نه تنها برای آموزش اتباع دچار مشکل است بلکه در فراهم کردن دسترسی به آموزش استاندارد برای دانشآموزان ایرانی نیز دچار چالش است. زیرساختهای آموزشی برای جمعیت مشخصی فراهم شده و وقتی به فاصله یک سال، سه میلیون به جمعیت کشور افزوده میشود که بخشی از آنها جمعیت در سن آموزش هستند و انتظار دارند وارد چرخه آموزشی شوند، طبیعی است با چالش مواجه میشود؛ موضوعی که مسئولان استانی نیز به آن اشاره دارند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه نزدیک به یک میلیون دانشآموز در مدارس استان اصفهان در حال تحصیل هستند، گفت: استان اصفهان دارای ۹۶۷ هزار دانشآموز و ۴۷ هزار نفر معلم است. همچنین۵۷ هزار دانشآموز اتباع در مدارس این استان در حال تحصیل هستند که ۹۰ درصد آنان، اتباع افغان هستند که با توجه به ورود شمار قابل توجهی از اتباع افغانستانی در ماههای گذشته به کشور، ۲۰ هزار دانشآموز اتباع به جمعیت دانشآموزان اتباع استان اصفهان اضافه شده است.
محمدرضا ابراهیمی با اشاره به اینکه طبق آمارهای موجود، برای جمعیت ۵۷ هزار نفری دانشآموزان اتباع استان اصفهان، ۱۹۶۰ کلاس به آنان اختصاص داده شده است که با احتساب افزایش جمعیت ۲۰ هزار نفری دانشآموزان اتباع، ۶۶۰ کلاس دیگر به این رقم اضافه خواهد شد.
مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با تأکید بر اینکه دفتر کمیساریای عالی در استان اصفهان تاکنون تنها ۴ مدرسه راهاندازی کرده است، اظهار داشت: با توجه به آمار بالای دانشآموزان اتباع، این تعداد مدرسه بسیار رقم پایینی است و انتظار میرود از سوی این دفتر کمک بیشتری برای این دانشآموزان در نظر گرفته شود. وی با بیان اینکه با توجه به میزان مهاجرتی که در این استان انجام شده، نیاز به فضای آموزشی بیشتر ضروری است، بیان کرد: خوشبختانه تاکنون هیچ دانشآموزی در استان اصفهان به دلیل کمبود فضای آموزشی از ادامه تحصیل بازنمانده است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان نیز در این خصوص گفت: با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر ثبتنام دانشآموزان تبعه خارجی بدون مجوز، خوشبختانه مشکل خاصی در زمینه تحصیل این دانشآموزان وجود ندارد و آمار دانشآموزان تبعه خارجی در استان رشد قابل توجهی داشته است.
رضا رضایی با اشاره به کمبود شدید فضای آموزشی در شهر کرمان بویژه روستای شرفآباد بر پیگیری احداث مدارسی استاندارد برای دانشآموزان تبعه خارجی در استان افزود: بیش از ۳۴ هزار دانشآموز اتباع خارجی و پناهنده در کنار دانشآموزان در استان کرمان، شهرستانهای کرمان، بردسیر، زرند، رفسنجان و سیرجان مشغول به تحصیل هستند و با توجه به طرح شناسایی اتباع، طبق برآوردها ۱۰ هزار نفر به این عدد در سالجاری افزوده شده است. در حال حاضر در استان کرمان سرانه فضای آموزشی از متوسط کشور پایینتر و شهر کرمان پایینتر از استان است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان یزد نیز با بیان اینکه در سال تحصیلی جدید حدود ۳۰۵ هزار و ۲۲۴ دانشآموز در دو هزار و ۲۱۵ مدرسه در قالب ۱۱ هزار و ۸۵۵ کلاس درس مشغول به تحصیل شدهاند، گفت: از این تعداد ۲۶ هزار و ۷۳۵ نفر پیشدبستانی، ۱۶۴ هزار و ۱۳۱ دانشآموز در مقطع ابتدایی، ۶۳ هزار و ۸۰۹ نفر متوسطه اول و ۵۰ هزار و ۵۴۹ دانشآموز هم در مقطع متوسطه دوم تحصیل میکنند.
رحیمینژاد تعداد دانشآموزان اتباع خارجی در استان یزد را ۱۷ هزار نفر عنوان کرد: تفکیک خاصی در زمینه دانشآموزان اتباع در استان وجود ندارد و این دانشآموزان در مدارس عادی در کنار دیگر دانشآموزان تحصیل میکنند. وی همچنین تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل استان را یکهزار و ۵۰۰ نفر بیان کرد و گفت: اکثریت این دانشآموزان از اتباع خارجی هستند که با توجه به مهاجرپذیر بودن استان، امکان تغییر آمار آنان وجود دارد.
با توجه به افزایش آمار دانشآموزان اتباع خارجی، تأسیس مدارس ویژه اتباع و تشویق سرمایهگذاران برای ایجاد این مدارس در استانهای مهاجرپذیر در اولویت برنامههای وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است.
معاون آموزش مرکز امور بینالملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه دانشآموزان اتباع خارجی میتوانند در مدارس عادی ایران در کنار دانشآموزان ایرانی تحصیل کنند، گفت: ۲۲ مدرسه ویژه دانشآموزان اتباع راهاندازی شده است که دانشآموزان اتباع میتوانند به صورت مجزا به آن مدارس وارد شوند.
وی با بیان اینکه تعداد دانشآموزان اتباع در شهرهای مهاجرپذیر بسیارزیاد است، اظهار داشت: در حال حاضر یک سرمایهگذار ایرانی یک مدرسه ویژه دانشآموزان اتباع افغانستانی راهاندازی کرده است.
کمالی با اشاره به اینکه مدارس اتباع بیشتر در شهرهای تهران، قم، کاشان و مشهد ایجاد شده اند که در حال گسترش است، گفت: از ساخت این مدارس استقبال میکنیم و به افراد علاقهمند مجوز برای ساخت داده میشود. وی با بیان اینکه نزدیک به ۱۰ هزار دانشآموز اتباع در مدارس ویژه تحصیل میکنند، بیان کرد: آنان در این مدارس مطابق نظام آموزش و پرورش ایران آموزش میبینند. با ساخت مدارس ویژه اتباع در نظر داریم بخش عظیمی از این دانشآموزان آسانتر تحصیل کنند، چراکه سیاست آموزش و پرورش این است که حتی یک دانشآموز هم از تحصیل جا نماند.
بر اساس پیش بینی آموزش و پرورش ۴۰ درصد به تعداد دانشآموزان افغانستانی در ایران اضافه میشود و جمعیت نیم میلیون نفری دانشآموزان افغانستانی به حدود ۸۰۰ هزار نفر خواهد رسید، این در حالی است که در اغلب استانهای مهاجرپذیر اتباع خارجی، سرانه فضای آموزشی از متوسط کشوری پایینتر است، بنابراین افزایش ۴۰ درصدی دانشآموزان اتباع خارجی در سال تحصیلی جدید چالش مهمی برای این استانها ایجاد کرده است