سرگیجه بازار درباره واردات خودرو

به گزارش مجله خبری نگار، اگرچه آیین‌نامه واردات خودرو ابلاغ شده و این بازار در واکنش به این مصوبه با اندک نوسان به سر می‌برد، اما رسیدن پاسخ اروپا به بسته پیشنهادی برجام و انتظار برای جواب ایران، موجب شده تا بازار خودرو همچنان در حالت انتظار باقی بماند و خریداران و فروشندگان همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند. از سوی دیگر، پس از چهار ماه از نهایی شدن مصوبه واردات خودرو، در سومین روز از شهریور ماه، آیین‌نامه واردات خودرو که در ۲۶ مرداد ماه به تصویب هیات وزیران رسیده بود، توسط معاون اول رئیس جمهور نهایی و به کلیه سازمان‌ها شامل وزارت صمت، وزارت کشور، وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ابلاغ شد؛ با وجود این نه تنها واردات خودرو که قرار بود تا مهرماه محقق شود باز هم به تعویق افتاده، وضعیت عرضه خودروی داخلی هم تعریف چندانی ندارد و به دلیل همین مساله شاهد افزایش غیرواقعی قیمت‌ها هستیم.

اواخر اردیبشهت ماه وزیر صنعت، معدن و تجارت از نهایی شدن مصوبه واردات خودرو حداکثر تا پایان همان ماه خبر داد و تاکید کرد کرد که «محدودیتی در واردات نخواهیم داشت و همزمان با واردات و افزایش عرضه خودروسازان داخلی، بخش عمده‌ای از تقاضای بازار پاسخ داده خواهد شد. به گفته وی، هماهنگی‌های لازم انجام شده تا این واردات در اسرع وقت انجام شود، اما دولت، واردکننده نخواهد بود بلکه شرایط را تسهیل خواهیم کرد.» همزمان با اعلام این خبر، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز نهایی شدن قانون واردات خودرو در مجمع تشخیص مصلحت نظام را تایید کرد و گفت که به زودی فرآیند ابلاغ این مصوبه انجام می‌شود.

در همین راستا ۲۱ تیرماه، معاون حمل‌ونقل وزارت صمت ضمن اشاره به اینکه آئین‌نامه واردات خودرو تدوین شده و در دست بررسی توسط هیات دولت است تا آن را ابلاغ کند، اعلام کرد: پیش از اجرا، جلسه توجیهی با صنعت‌گران و واردکنندگان برگزار خواهیم کرد. به گفته وی در آئین نامه تدوین شده، علاوه براینکه واردات خودرو‌های دست دوم امکان پذیر نیست، برای خودرو‌های اقتصادی مشوق‌هایی در نظر گرفته شده است تا با قیمت نهایی پایین‌تری به دست مصرف‌کننده برسد و براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، تا شهریور ۱۴۰۱ واردات خودرو انجام می‌شود.

در نهایت روز چهارشنبه (۲ شهریورماه) وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: آیین‌نامه واردات خودرو نهایی شد و به جای خوبی رسیده است. چند قید در این آیین‌نامه لحاظ شده است و طی روز‌های آتی ابلاغ می‌شود. اینکه واردات خودرو‌ها از چه کشور‌هایی انجام می‌شود، توسط بازرگانان مشخص می‌شود و قیدی در این خصوص وجود ندارد، قرار نیست خودرو‌های لوکس وارد شوند و واردات خودرو‌های دست دوم هم طبق قانون ممنوع خواهد بود؛ و درنهایت پس از حدودا چهار ماه از آغاز صحبت‌ها پیرامون بحث واردات خودرو، در سومین روز از شهریور ماه آیین‌نامه واردات خودرو نهایی پس از تصویب هیات وزیران توسط معاون اول رئییس جمهور ابلاغ شد.

واردات خودرو از ابتدای مهر عملی نمی‌شود

با وجود نهایی شدن آیین‌نامه واردات خودرو و در حالی که وزارت صمت، اعلام کرده بود مرحله اجرایی واردات خودرو عملاً از ابتدای مهرماه آغاز می‌شود، این اتفاق هنوز عملی نشده؛ سیدرضا فاطمی امین، وزیر صمت، چندی پیش در این خصوص اظهار کرد: علت تصمیم‌گیری برای واردات خودرو این بود که فضای کشور نشان می‌داد انحصار و حمایت بی حد و حصر از تولید خودرو در کشور وجود دارد. نکته دوم این بود که بازار تنظیم نیست و تولید و تقاضا اختلاف دارد و بازار دو قیمتی است و باعث شده خودرو تبدیل به کالای سرمایه‌ای شود.

دلیل سوم هم نبود خودروی اقتصادی با کیفیت در سبد شرکت‌ها داخلی بود و عرضه محصول جدید هم حداقل ۱۸ ماه زمان می‌برد. وی با اشاره به اینکه با توجه به همین مسائل آیین نامه تنظیم شده، تصریح کرد:، چون چهار سال واردات ممنوع بوده و انباشتگی وجود داشت، تنظیم آیین‌نامه بسیار حساس بود. یکی از نکات انتقال فناوری است. همچنین هر خودرویی که وارد می‌شود، باید خدمات پس از فروش داشته باشد، اما به این معنی نیست که واردکننده باید خدمات پس از فروش ایجاد کند، اما می‌تواند با مجموعه خدمات پس از فروش هماهنگ کند. پس این بند محدودیت نیست.

گرانی خودرو ناشی از عرضه کم است

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو تهران، در گفتگو با مهر، در مورد وضعیت بازار خودور اظهار کرد: بازار خودرو در رکود کامل قرار دارد و زودتر از موعد به خواب زمستانی رفته است. البته از ماه‌ها قبل این رکود بر بازار حاکم بود، ولی در یکی دو هفته اخیر، مشتری به هیچ وجه به بازار مراجعه نمی‌کند. وی افزود: مصرف کنندگان به دلیل مذاکرات برجام و آزاد شدن واردات، از بازار خارج شده‌اند و فروشندگان نیز بلاتکلیف مانده‌اند، زیرا به خاطر عدم اعلام جزئیات واردات، معلوم نیست خودرو‌های خارجی با چه قیمتی به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.

وی با بیان اینکه تا زمانی که جزئیات واردات مشخص نشود، بلاتکلیفی بازار ادامه خواهد داشت، گفت: وقتی نرخ دلار ریزش کرد، قیمت خودرو نیز به همان تناسب در بازار کاهش یافت؛ به عنوان مثال خودروی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ که ماه‌ها بالای ۳۰۰ میلیون تومان عرضه می‌شد در آن زمان به ۲۹۵ میلیون تومان رسید، اما با توجه به صعود دوباره قیمت دلار قیمت خودرو‌ها افزایشی شد و همین خودروی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۲۹۵ میلیون تومان به ۲۹۸ میلیون تومان رسید.

همچنین می‌توان به قیمت خودروی مونتاژی هایما نیز اشاره کرد که با کاهش نرخ دلار به ۹۶۰ میلیون تومان رسیده بود، اما در حال حاضر به ۹۸۰ میلیون تومان افزایش یافته است. موتمنی تصریح کرد: وقتی کالای مصرفی تبدیل به کالای سرمایه‌ای شود با کوچک‌ترین نوسانی چه در بخش ارز و چه در بخش اخبار مواجه شود، دچار تلاطم قیمتی می‌شود. وی در مورد وضعیت عرضه هم گفت: اگر عرضه پاسخگوی تقاضا بود وضعیت قیمت‌ها به این شکل نمی‌شد و این میزان از فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار را شاهد نبودیم. اگر عرضه زیاد قطعاً قیمت‌ها کاهش محسوسی می‌یافت.

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران افزود: به عنوان نمونه می‌توان به عرضه خودروی پژو ۲۰۷ اتومات اشاره کرد؛ این خودرو در خرداد ماه امسال با قیمت ۶۰۰ میلیون تومان عرضه شد، اما با توجه به افزایش عرضه در تیر ماه به ۵۶۰ میلیون تومان و دو هفته پیش به ۴۵۰ میلیون تومان رسید؛ البته امروز به دلیل افزایش نرخ ارز ۴۷۰ میلیون تومان عرضه می‌شود. وی تاکید کرد: قطعاً واردات خودرو و عرضه این محصولات به بازار می‌تواند روی قیمت تأثیر گذارد؛ بنابراین با توجه به تأثیر مولفه عرضه بر قیمت‌ها، وزارت صمت باید تمام تلاش خود را برای افزایش عرضه به کار گیرد.

برای تنظیم‌گری در بازار به واردات خودرو نیاز است

حجت الله فیروزی، یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با ایسنا، با اشاره به انتقادات وارده به آئین نامه واردات خودرو، بیان کرد: یک فضای بسته‌ای برای واردات خودرو وجود داشت که مجلس با قانون گذاری و دولت با نوشتن آئین نامه برای واردات خودرو نسبت به اصلاح مسیر گام برداشتند و حرکت خوبی در این زمینه آغاز شده است. یک درِ بسته‌ای که برای واردات خودرو وجود داشت و چندین سال با محدودیت در این حوزه مواجه بودیم، با تلاش مجلس و نهایت همراهی دولت گشوده شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه امروز به بخشی از مطالبات مردم در حوزه واردات خودرو پاسخ داده شده است، چون ذائقه بخشی از مردم استفاده از خودرو‌های خارجی است، اظهار کرد: از طرف دیگر به منظور تنظیم گری در بازار خودرو و بازگرداندن تعادل بین عرضه و تقاضا نیاز به واردات داریم. این عضو کمیسیون صنایع مجلس ادامه داد: همچنین به منظور استفاده از فناوری‌های جدید و ایجاد رقابت در داخل تصمیم بر این شده که واردات خودرو در قالب این آئین نامه انجام شود. طبیعی است که شرایط کشور ما در حوزه اقتصادی ثابت نیست و برای تصمیم گیری در این بخش باید اثرات آن در اقتصاد کشور و بازار نیز سنجیده شود.

نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: اگر بعضا ایرداتی هم نسبت به آئین نامه واردات خودرو وارد می‌دانند از این جهت است که فضا به گونه‌ای که توقع است باز نشده است. این ایراد بعضا از سوی ما نمایندگان نیز مطرح است، ولی باید نیمه پر لیوان را دید، اینکه تا همین حد هم فضا باز شده اقدام خوبی است. بعد از چند سال ممنوعیت واردات خودرو، آئین نامه‌ای که برای واردات نوشته شده متناسب با شرایط روز و وضعیت کشور است. اگر فعالان اقتصادی در حوزه خودرو همراهی کنند و مقررات به گونه‌ای که نوشته شده رعایت شود، قطعا فضا به مرور مثبت شده و نواقص موجود نیز مرتفع می‌شود.

وی در ادامه تاکید کرد: قطعا بعد از مدتی خودروساز‌ها نیز به سمت استفاده از فناوری‌های روز رفته و نتیجه آن کیفی سازی خودرو و ایجاد بازار رقابتی خواهد بود. باید ببینیم این گام برداشته شده در مسیر اجرا چه ایراداتی دارد تا نسبت به رفع آن‌ها اقدام شود. ما می‌توانیم از ظرفیت خودرو‌های هیبریدی نیز در واردات استفاده کرده و از فناوری آن‌ها نیز در صنعت خودروسازی بهره ببریم. فیروزی افزود: برای گام نخست، آئین نامه واردات یک حرکت روبه جلو است و قطعا در حرکت‌های بعدی هم فضا بازتر شده و هم ایرادات مرتفع خواهد شد. امروز امکان ثبت سفارش برای افرادی که قصد واردات دارند فراهم شده و پیش بینی می‌شود از آذرماه شاهد ورود خودرو‌ها به داخل باشیم.