طرح ملی ایجاد بادشکن مزارع کشاورزی در محاق

به گزارش مجله خبری نگار، وحیدرضا شادفر محقق در اصلاح گونه‌های خشکی‌پسند و اقتصادی اظهار داشت: طرح ملی ایجاد بادشکن در اطراف مزارع دیم و آبی تا ۷۰ درصد موجب افزایش تولید محصول و ۵۰ درصد در کاهش تبخیر مؤثر است و همچنین از بیابان‌زایی جلوگیری به‌عمل می‌آورد.

وی افزود: این طرح ملی در چهار دولت گذشته مسکوت مانده است و تنها در سطح بسیار کوچک از سوی سازمان‌های متولی اجرایی می‌شود که به‌هیچ‌عنوان اهداف این طرح را تأمین نمی‌کند.

این محقق در حوزه کشاورزی ابراز کرد: آخرین دستور را وزیر فعلی جهادکشاورزی برای اجرا در استان‌های کشور صادر کردند که از سوی سازمان جنگل‌ها قرار است در طرح ۴۰ هزارهکتاری سیستان اجرا شود، اما هنوز به پیمانکار آن هیچ اعتباری نداده‌اند.

شادفر که ۳۰ سال است روی گونه‌های خشکی‌پسند از جمله سنجد و کاربرد آن به‌عنوان بادشکن مزارع کار می‌کند، گفت: اجرای این طرح از ۲۳۰ سال پیش در روسیه و ۵۷ سال پیش در چین و ۴۰۰ سال پیش در اتریش آغاز شده است و تأثیر آن در مقابله با بیابان‌زایی و نیز افزایش تولیدات کشاورزی را دیده‌اند.

وی ادامه داد: اجرای بادشکن موجب افزایش دوبرابری تولید محصولات صیفی شده است، همچنین در کشور‌های اروپایی تولید زیتون حدود ۷ برابر کشور ماست و ۲۰ تن در هکتار برداشت می‌کنند و نیز میانگین تولید گندم آن‌ها سه برابر کشور ماست و آن‌ها توانسته‌اند با اقداماتی مانند اجرای بادشکن، تولیدات خود را افزایش دهند.

به‌گفته این مسئول طرح بادشکن در اطراف مزارع به‌ویژه مناطق بادخیز اجرا می‌شود که در آن ۲ تا ۵ ردیف درخت عمود بر مسیر باد کشت می‌شود و به این وسیله برخورد مستقیم باد به مزارع و خاک گرفته می‌شود.

شادفر گفت: باد تبخیر خاک را افزایش می‌دهد، رطوبت از دسترس گیاه خارج می‌شود و باعث کاهش تولید محصول می‌گردد. در مراتع هم عدم اجرای بادشکن باعث افزایش فرسایش و وقوع سیلاب و سیل می‌شود.

شادفر اضافه کرد: اجرای طرح بادشکن تنها محدود به مزارع کشاورزی نیست، وزارت نیرو می‌تواند در مسیر سدها، بادشکن استفاده کند و مانع از ورود گل‌ولای به سد‌ها شود، همچنین وزارت راه در اطراف ریل‌های قطار و اتوبان‌ها و وزارت نفت در مکان‌های استخراج نفت برای مقابله با آلایندگی و همچنین وزارت صمت در معادن می‌تواند با درختان بادشکن ایجاد کنند.

وی در پاسخ به اینکه "با توجه به خرد بودن زمین‌های کشاورزی آیا امکان کشت در همه مزارع وجود دارد و آیا تحقیقاتی در مورد هزینه و فایده اجرای این طرح انجام داده‌اید؟ "، گفت: در زمین‌های خیلی خرد می‌توان در مساحت‌های ۵ هکتار اقدام به کشت درختان بادشکن کرد، اما درباره اجرای این طرح ۲۸۰۰ تحقیق علمی در دنیا و ۳۰۰ تحقیق در داخل کشور انجام شده است که نشان می‌دهد فواید اجرای این طرح به مضرات آن می‌چربد.

به‌گفته این محقق و براساس دومین گزارش ملی محیط زیست ایران، سالانه ۱۴۲ هزار هکتار جنگل از بین می‌رود، همچنین براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها ۲۸ هزار روستا در کشور که در تولید ناخالص داخلی کشور مهمترین نقش را دارند خالی از سکنه شده‌اند که عامل اصلی آن خشکسالی و فرسایش خاک بوده است که در این میان بادشکن‌ها می‌تواند نقش عمده‌ای بازی کند.

وی افزود: خالی شدن روستا موجب کاهش اشتغال می‌شود و اگر فرض کنیم در هر روستا ۱۰ شغل با خشکسالی از بین برود، ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار شغل به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با خالی شدن روستا‌ها از بین رفته است.

مدیرعامل شرکت کشت و صنعت گلفام دشت تصریح کرد: ۸۰ معضل زیست‌محیطی در کشور شناسایی شده است که باعث محدود شدن عملکرد محصولات کشاورزی می‌شود. برای از بین بردن این محدودیت‌ها بودجه کلان و حداقل ۳۰ سال زمان نیاز است.

شادفر تصریح کرد: اجرای طرح بادشکن که با انجام کشت درختان ترجیحاً سنجد در اطراف مزارع اجرا می‌شود نیازی به اعتبار دولتی ندارد و همه مردم از آن استقبال می‌کنند.

وی پیشنهاد کرد که ۱۰ وزارتخانه برای اجرای این طرح مهم همکاری کنند و مسیر را برای اجرای کار تسهیل کنند و اجرای این طرح هیچ اعتباری نیاز نخواهد داشت.