کاهش رشد نقدینگی در دومین ماه متوالی/ متوسط رشد نقدینگی مبنای مقایسه صحیح است

به گزارش مجله خبری نگار استفاده از آمار و و ارقام برای بیان روند‌ها در اقتصاد امری معمول و پرکاربرد است و اقتصاددانان و کارشناسان برای توضیح شاخص‌های اقتصادی و پیش بینی آینده از آن بهره می‌برند. همچنین برای بررسی عملکرد دوره‌های زمانی و دولت‌ها نیز این آمار و ارقام بسیار کاربرد دارد. مقایسه آمار‌های پولی و بانکی در دولت‌های مختلف برای مقایسه عملکرد و کارایی سیاست‌های اقتصادی نیز به کرات در مقالات و گزارش‌ها به کار گرفته می‌شود. اما برای فهم بهتر و ارائه تصویری درست از واقعیات باید در انتخاب مبنای مقایسه وسواس زیادی به خرج داد.

رشد نقدینگی و پایه پولی یکی از پربحث‌ترین مباحث اقتصاد ایران در چندسال اخیر بوده است و به باور بسیاری از کارشناسان عامل اصلی تورم مزمن اقتصاد ایران در دهه‌های گذشته بوده است. اما باید توجه کرد در انتخاب معیار برای مقایسه نرخ رشد نقدینگی در دوره‌های مختلف به جای استفاده از مقایسه عدد اسمی و حجمی، باید از آمار مربوط به متوسط رشد بهره برد. زیرا استفاده از عدد اسمی برای مقایسه باعث بزرگنمایی در واقعیت اقتصادی شده و آمار را مخدوش می‌کند. به عنوان مثال آمار رشد نقدینگی نشان می‌دهد که میزان نقدینگی از ۳۴۷۶ همت در اسفند ۹۹ به ۳۹۲۱ همت در مرداد ۱۴۰۰ رسیده و در این مدت ۵ ماه ۴۴۵ همت و روزانه معادل ۲۸۷۰ میلیارد تومان بیشتر شده است؛ و در فاصله مرداد تا آبان نیز نقدینگی از ۳۹۲۱ همت به ۴۳۱۶ همت رسیده و در این سه ماه شهریور و مهر و آبان ۱۴۰۰ معادل ۳۹۵ همت و روزانه معادل ۴۳۴۰ میلیارد تومان افزایش داشته است. یعنی در پنج ماه آخر دولت روحانی نقدینگی روزانه ۲۸۷۰ میلیارد تومان و در سه ماه اول دولت رییسی نقدینگی روزانه ۴۳۴۰ میلیارد تومان رشد کرده است و رشد میانگین نقدینگی در این سه ماه دولت رییسی ۵۱ درصد بیشتر از میانگین رشد روزانه نقدینگی در پنج ماه آخر دولت روحانی بوده است.

در مقایسه فوق دو عدد روزانه و اسمی مبنای مقایسه قرار گرفته است که مسلما عدد روزانه نقدینگی در مقایسه با عدد روزانه نقدینگی در دوره‌های گذشته بسیار بالاتر رفته است و همان مسائلی که در خصوص غلط بودن مقایسه حجمی متغیر‌های اسمی مطرح است، در مقایسه فوق نیز برقرار می‌باشد.

بر این اساس در خصوص مقایسه روزانه نقدینگی بهتر است میانگین رشد روزانه در پنج ماهه اول سال با میانگین رشد روزانه در سه ماهه بعد از آن مبنای مقایسه قرار گیرد.

متوسط رشد روزانه نقدینگی در پنج ماهه اول سال جاری ۰.۰۸ درصد و این عدد برای پنج ماهه دوم انسال ۰.۰۹ درصد بوده است که در مقام مقایسه تفاوتی بین دو دوره بررسی را نشان نمی‌دهد در حالیکه مقایسه اسمی رشد روزانه نقدینگی در دوره پنج ماهه اول و دوم سال ۱۴۰۰ عدد بسیار بزرگتری را نشان می‌دهد که بدون شک بزرگنمایی و تحریف بزرگی در نشان دادن واقعیت اقتصادی نقدینگی خواهد بود.

همچنین بررسی آمار منتشر شده پیرامون متغیر‌های پولی در آخرین ماه پاییز سال جاری، نشان می‌دهد که نرخ رشد حجم نقدینگی در آذرماه در شرایطی به رقم ۴۱.۴ درصد رسیده است که این نرخ در دو ماهه ابتدای پاییز امسال (مهر و آبان ۱۴۰۰) به ترتیب ۴۲.۸ و ۴۲ درصد بوده است که بیانگر تداوم روند کاهشی این نرخ برای دو ماه متوالی در پاییز بوده است.