با یک روش نوین، آنتی‌بیوتیک‌ها به راحتی حریف ابرباکتری‌ها می‌شوند

دانشمندان "دانشگاه اوربرو"(Örebro University) سوئد در مطالعه اخیرشان اظهار کرده‌اند یک پپتید می‌تواند باکتری‌های مقاوم موسوم به "سوپرباگ"(superbug) را ضعیف کرده تا آنتی بیوتیک‌های قدیمی را مجددا اثربخش سازد.

به گزارش مجله خبری نگار و به نقل از گیزمگ، توانایی جمعیت باکتری‌ها برای ایجاد مقاومت در برابر داروها(آنتی‌بیوتیک‌ها) یک روند تکاملی است. وقتی بیمار آنتی بیوتیک مصرف می‌کند، اکثر باکتری‌های مهاجم از بین می‌روند، اما برخی از آنها زنده می‌مانند و دچار جهش ژنتیکی تصادفی می‌شوند که به آنها اجازه می‌دهد تا زنده بمانند و از آنجا که اکنون تنها آنها باقی مانده‌اند، این ژن‌ها به باکتری‌های متولد شده از آنها منتقل می‌شود و به مرور زمان این مقاومت در این نوع باکتری‌ها به امری عادی تبدیل می‌شود و دارو در برابر آنها بی اثر می‌شود.

طی چندین دهه اخیر، راه حل این مشکل تولید آنتی بیوتیک‌های جدید بوده است، اما این کار با توجه به گذشت زمان و معرفی آنتی بیوتیک‌های متعدد دشوار شده است. اکنون نیز داروهای جدید همواره در حال توسعه هستند، اما هرگز کافی نیست، چرا که ساخت آنها خیلی طول می‌کشد و اغلب آنها قادر به تاثیرگذاری در طولانی مدت نیستند. اکنون واضح است که روش‌های دیگر مورد نیاز است.

طی این مطالعه محققان سوئدی یک پپتید را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند آنتی بیوتیک‌های موجود را با دوز بسیار کمی از سوپرباگ‌های ضعیف شده موثرتر کند.

با این وجود آنتی بیوتیک‌های جدیدی توسط دانشمندان سراسر جهان در حال توسعه است اما به دلیل اینکه روند توسعه آنها زمان بر است احتمالا گران خواهند بود و ممکن است طی چد سال آینده مجددا توسط باکتری‌های مقاوم بی اثر شوند.

در مطالعه جدید، محققان دانشگاه "اوربرو" با همکاری محققان "دانشگاه لینشوپینگ" سوئد یک پپتید ضد باکتریایی را شناسایی و نحوه عملکرد آن را مورد بررسی قرار دادند. این پپتید " پلانتاریسین"(plantaricin) نام دارد و از یک باکتری پروبیوتیک حاصل شده است . از باکتری پروبیوتیک اغلب به عنوان ماده نگهدارنده مواد غذایی مانند کلم ترش و خیارشور استفاده می‌شود. فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتری‌ها است. بسیاری از این باکتری‌ها برای گوارش غذا مفیدند. دسته‌ای از این باکتری‌ها که به باکتری‌های پروبیوتیک معروف هستند، علاوه بر کمک به گوارش، مولکول‌های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامینها و آنتی‌بیوتیکهای مختلف را تولید می‌کنند که برای بدن مفید است.

در ادامه محققان پلانتاریسین را در برابر باکتری استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین(MRSA) قرار دادند. این سوپرباگ که اغلب "استاف طلایی"(golden Staph) نامیده می‌شود، یک باکتری شایع و خطرناک شناخته شده است که اغلب در بیمارستان‌ها وجود دارد و باعث ایجاد عفونت زخم‌ها یا ایمپلنت‌هایی می‌شود که این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

در آزمایشات مشخص شد که پلانتاریسین غشای باکتری را از بین می‌برد و این به آنتی بیوتیک‌ها اجازه می‌دهد تا خیلی راحت از پس سوپرباگ‌ها برایند و آنها را از بین ببرند. این امر باعث می‌شود داروهای بی تاثیر موجود در بازار دوباره موثر شوند و بتوانند در مقابل سوپرباگ‌ها مقاومت کنند.

"هازم خالاف"(Hazem Khalaf) یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: با پلانتاریسین، دوزهای آنتی بیوتیک مورد نیاز برای دریافت اثر ضدباکتریایی کافی ۱۰۰ برابر کمتر از حد معمول است و استفاده از دوز پایین خوب است زیرا آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند عوارض جانبی خطرناکی داشته و به اعضای داخلی بدن آسیب رسانند.

محققان در انتها گفتند برای جلوگیری از شکل گیری زیست لایه‌های باکتریایی، قصد دارند پلانتاریسین را با مواد مخصوص جوش دادن/ ترمیم زخم یا روکش‌های ایمپلنت ترکیب کنند.

یافته های این مطالعه در مجله "Nature Scientific Reports" منتشر شد.

منبع: ایسنا