سرماخوردگی آنتی‌بیوتیک نمی‌خواهد؛ خوددرمانی خط قرمز سلامت

به گزارش مجله خبری نگار،هم‌زمان با شروع موج‌های جدید بیماری‌های تنفسی و افزایش مراجعات مردمی برای درمان فوری، موضوع مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها بار دیگر در کانون توجه متخصصان سلامت قرار گرفته است به طوری که مشاهده شده بسیاری از مردم، با تصور اینکه آنتی‌بیوتیک راه‌حل سریع‌تری برای بهبود سرماخوردگی و آنفلوآنزا است، مستقیماً به داروخانه‌ها مراجعه کرده و بدون نسخه به مصرف این دارو‌ها روی می‌آورند، در حالی که اغلب این بیماری‌ها منشأ ویروسی دارند و آنتی‌بیوتیک هیچ نقشی در درمان آنها ایفا نمی‌کند.

با افزایش موارد سرماخوردگی، آنفلوآنزا و بیماری‌های تنفسی در روز‌های اخیر، مراجعه خودسرانه مردم به داروخانه‌ها و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها دوباره به یک نگرانی جدی تبدیل شده است؛ کارشناسان سلامت نیز بار‌ها هشدار داده‌اند که مصرف نادرست و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها، موجب افزایش مقاومت میکروبی می‌شود، خطری جدی که آینده پزشکی را تهدید می‌کند.

در همین راستا، علی اسدی‌پور، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ابعاد این تهدید و ضرورت تغییر رفتار درمانی جامعه را تبیین و با هشدار نسبت به پیامد‌های خطرناک این رفتار، تأکید کرد: ادامه این روند می‌تواند بشر را به دورانی بازگرداند که حتی زخم‌های ساده نیز تهدیدی برای جان انسان بودند.

خوددرمانی، خط قرمز سلامت

اسدی‌پور بر ضرورت کنار گذاشتن خوددرمانی، به‌ویژه در حوزه آنتی‌بیوتیک‌ها، تأکید کرد و گفت: هیچ نوع خوددرمانی توصیه نمی‌شود، اما آنتی‌بیوتیک‌ها خط قرمز جدی‌تری هستند. مردم باید بدانند که مصرف خودسرانه این دارو‌ها می‌تواند به میکروب‌ها امکان سازگاری، قدرت‌گیری و مقاومت بدهد.

وی یادآور شد که بسیاری از بیماری‌های شایع فصل سرما، از جمله سرماخوردگی‌های رایج، نیازی به داروی خاص ندارند و بیماران تنها با استراحت، نوشیدن مایعات گرم و مراقبت ساده بهبود پیدا می‌کنند. چنین بیماری‌هایی اساساً نیازمند آنتی‌بیوتیک نیستند.

ناتمام گذاشتن دوره درمان، یک تهدید جدی

یکی از نکات مهم مطرح‌شده از سوی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ضرورت کامل کردن دوره درمان آنتی‌بیوتیک‌ها بود. وی با اشاره به خطری که مصرف ناقص دارو ایجاد می‌کند، توضیح داد: وقتی دوره آنتی‌بیوتیک ناتمام می‌ماند، در واقع ما میکروب‌ها را تنها ضعیف می‌کنیم، اما آنها را نمی‌کشیم و همین میکروب‌های ضعیف‌شده قادرند خود را بازسازی کنند و در برابر همان دارو مقاوم شوند. این یعنی در آینده ممکن است همان دارو دیگر اثربخشی لازم را نداشته باشد.

اسدی‌پور یادآور شد که هفته جهانی آگاهی‌رسانی درباره مصرف صحیح دارو‌های ضدمیکروبی را پشت سر گذاشتیم و افزود: توجه به این مهم و لزوم توجه به آن محدود به یک هفته نیست و باید به شکل مستمر مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: اگر روزی برسد که آنتی‌بیوتیک‌ها اثر خود را از دست بدهند، بشر با فاجعه‌ای بزرگ روبه‌رو خواهد شد؛ تصور کنید زخم‌های سطحی، سرماخوردگی‌های ساده یا حتی جراحی‌های معمولی دوباره به خطرات جدی و مرگبار تبدیل شوند.

نقش صنایع غذایی و دامپروری در ایجاد مقاومت

وی ضمن اشاره به نقش بخش‌های صنعتی در این بحران افزود: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در دامپروری و صنعت غذا نیز یک معضل بسیار جدی است. زمانی که در این بخش‌ها، دارو به صورت ناقص یا غیر‌ضروری استفاده می‌شود، میکروب‌ها در این محیط‌ها مقاوم می‌شوند و این تهدید می‌تواند به کل جامعه سرایت کند.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمان همچنین رعایت اصول بهداشت فردی را یکی از مؤثرترین راه‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها دانست و گفت: با رعایت بهداشت، شست‌وشوی مداوم دست‌ها و پیشگیری از تماس‌های پرخطر، میزان ابتلا به بیماری‌ها کاهش می‌یابد و طبیعتاً نیاز به مصرف دارو نیز کم خواهد شد.

اسدی‌پور در پایان ضمن تأکید بر نقش آگاهی‌بخش رسانه‌ها، گفت: مبارزه با مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها نیازمند همکاری مردم، پزشکان، داروخانه‌ها، صنایع غذایی و رسانه‌هاست؛ اگر رفتار درمانی جامعه اصلاح شود، می‌توانیم از فاجعه مقاومت میکروبی جلوگیری کنیم و سلامت نسل‌های آینده را تضمین کنیم.