بیماری‌هایی که ممکن است منجر به سوزش یا سوزن سوزن شدن زبان شود

به گزارش مجله خبری نگار،حتما گاهی اوقات برایتان پیش آمده که در زبان خود احساس خاصی دارید. ممکن است گاهی افراد سوزن سوزن شدن در زبانشان را احساس کنند. همزمان کمی بی حسی هم در زبان به وجود می‌آید. آیا برای این مسئله جای نگرانی وجود دارد؟ سوزش زبان اغلب جای نگرانی ندارد و احتمالاً به زودی برطرف می‌شود.

دلایل زیادی برای سوزش زبان وجود دارد. یکی از آن‌ها مشکل سندروم رینود است. این سندروم یک نوع اختلال است که معمولاً روی جریان خون در انگشتان دست و پا و گاهی اوقات در موارد نادر جریان خون لب و زبان تاثیر می‌گذارد.

زمانی که زبان شما سرد می‌شود و یا تحت فشار و استرس هستید، رگ‌های کوچکی که خون را جابجا می‌کنند، باریک‌تر می‌شوند و در نتیجه جریان خونی که به این قسمت‌ها می‌رسد، به طور موقتی کاهش پیدا کرده و باعث تغییر رنگ، آبی شدن، قرمز شدن و یا رنگ پریده شدن زبان می‌شود که در طول این فرآیند یا بعد از آن، احساس سوزن سوزن شدن در زبان برای مدت زمان کوتاهی برای فرد ایجاد می‌شود.

سندروم رینود کلافه کننده است، اما خطرناک نیست و چنانچه پیش از این در بخش سلامت نمناک گفتیم علت شناخته شده خاصی هم برای آن وجود ندارد، اما چیزی که در مورد آن مطمئن هستیم، این است که نشان دهنده مشکل جدی در بدن نمی‌باشد. اگر این علائم را در زبان خود دارید، با نوشیدنی‌های گرم یا ریلکس کردن بدن می‌توانید آن را بهبود ببخشید.

اگر این اتفاق مکرراً برای شما رخ داد، می‌توانید با مراجعه به پزشک تشخیص خوبی داشته باشید تا متوجه شوید که سندروم رینود ثانویه را تجربه نخواهید کرد. رینود یک نوع اختلال است که باعث ایجاد علائم مشابه می‌شود و اغلب مشکلاتی را در سیستم ایمنی مثل لوپوس، اسکلرودرما ایجاد می‌کند.

سکته‌های خفیف

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

گاهی اوقات بی حسی و سوزن سوزن شدن زبان نشان دهنده یک نوع حمله در بدن است که به آن سکته‌های خفیف می‌گویند. در چنین شرایطی اگر علائم زیر را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

بی حسی در بازو، ساق پا، صورت و یک طرف بدن

پرش نقاطی از صورت

مشکلات تکلم

احساس گیجی و سردرگمی

کاهش بینایی

سرگیجه یا از دست دادن تعادل

سر درد شدید

علائم سکته‌های خفیف ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد، اما باید آن‌ها را جدی بگیرید و به اورژانس مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک

واکنش آلرژیک به یک غذا یا ماده شیمیایی یا دارو می‌تواند باعث ایجاد چنین حالاتی در زبان مثل خارش و یا سوزش شود. آلرژی غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی سردرگم می‌شود و احساس می‌کند که فلان غذا برای بدن شما مضر است.

رایج‌ترین غذا‌هایی که آلرژی ایجاد می‌کنند، شامل موارد زیر هستند:

تخم مرغ

بادام زمینی

بادام درختی

ماهی

شیر

گندم

سویا

بعضی از نوجوانان که به مواد آلوده یا بعضی از آلرژی زا‌ها آلرژی دارند و با ورم و سوزش زبان به عنوان سندروم آلرژی دهان رو‌به‌رو می‌شوند. این آلرژی معمولاً در اثر مصرف بعضی سبزیجات و میوه‌های خام مثل ملون، کرفس و یا هلو ایجاد می‌شود. در نتیجه باعث حساسیت دهان شده و زبان و لب‌ها احساس سوزش و ورم و حساسیت خواهند داشت.

اگر بعد از خوردن مواد غذایی خاصی متوجه این مشکل شدید، حتما از آن‌ها دوری کنید.

اگر علائم زیر را در واکنش‌های آلرژیک داشتید، احتمالاً سلامتی شما در خطر است و حتماً باید با اورژانس تماس بگیرید:

وزوز کردن گوش

تنگی نفس

احساس گرفتگی گلو

ورم لب و دهان

خارش

کهیر

مشکل در بلع

آلرژی به دارو همچنین می‌تواند عاملی برای ورم، خارش و سوزش زبان شود. از آن جایی که آنتی بیوتیک‌ها اغلب این واکنش‌ها را ایجاد می‌کنند، اما هر دارویی می‌تواند علایم آلرژی را تشدید کند. اگر هرگونه علائم غیر معمول بعد از مصرف یک داروی جدید داشتید، حتماً به پزشک اطلاع رسانی کنید.

آفت

آفت‌ها معمولاً ضایعه‌هایی بیضی شکل و کوچک هستند که در اطراف زبان، داخل گونه‌ها یا روی لثه ایجاد می‌گردند. هنوز علت دقیق این آفت‌ها مشخص نشده است، اما آسیب دیدگی‌های مربوط به دهان، تغییرات هورمونی؛ ویروس ها، تغذیه ناسالم و آلرژی و حساسیت‌های غذایی همگی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.

این آفت‌ها دردناک هستند، اما معمولاً در عرض یک هفته خودشان بهبود پیدا می‌کنند. اگر با این آفت‌ها رو به رو شدید، از مصرف غذا‌های پر ادویه و تند و ترش و غذا‌های برشته خودداری کنید، زیرا حساسیت دهانی شما را افزایش خواهند داد.

برای از بین بردن درد، دهان خود را با محلول آب گرم و یک قاشق چای خوری نمک و نصف قاشق چای خوری جوش شیرین شستشو دهید.

همچنین می‌توانید از دارو‌های مسکن بدون نیاز به نسخه مثل بنزوکائن و کانکا استفاده کنید.

قند خون پایین

هایپوگلایسمییا زمانی اتفاق می‌افتد که قند خون فرد به زیر سطح نرمال افت می‌کند. افراد مبتلا به دیابت ممکن است که با این مشکل رو‌به‌رو شوند؛ البته در صورتی که وعده‌های غذایی خود را نادیده بگیرند یا بیش از حد از انسولین یا دارو‌های دیابت استفاده کنند.

اگرچه افراد دیگر هم که به دیابت مبتلا نیستند، ممکن است با این مشکل مواجه شوند که علائم آن شامل موارد زیر است:

احساس لرزش در بدن

ضعف

خستگی

احساس گرسنگی شدید

عرق کردن زیاد

سرگیجه

بی قراری

احساس گیجی و سردرگمی

خوردن یا نوشیدن مواد قند دار مثل یک تکه شکلات یا کمی آب میوه طبیعی می‌تواند به برگشتن قند خون به سطح نرمال کمک کند.

هایپوکلسیم

هایپو کلسیم به وضعیتی گفته می‌شود که سطح کلسیم در خون به زیر حد نرمال می‌رسد. اگر چه که این وضعیت می‌تواند عاملی برای ایجاد سوزش زبان و لب‌ها شود، اما احتمالاً علائم دیگری هم با خود به همراه خواهد داشت که شامل موارد زیر است:

انقباض عضلانی و یا سفت شدن عضلات

سوزش اطراف دهان و انگشتان دست و پا

سرگیجه

تشنج

درمان گزگز نوک زبان

علل کاهش کلسیم در بدن شامل موارد زیر است:

سطح پایین هورمون‌های پاراتیروئید

سطح پایین منیزیم

سطح پایین ویتامین دی

بیماری‌های کلیوی

عوارض بعد از جراحی تیروئید

بعضی از دارو‌های مربوط به سرطان

التهاب پانکراس

اگر هر کدام از علائم یا وضعیت‌های بالا را داشتید و سوزش زبان را نیز در کنار آن احساس کردید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. یک آزمایش خون ساده می‌تواند این مشکل را به راحتی تشخیص دهد. علائم کاهش کلسیم خون معمولاً به خودی خود برطرف می‌شود، به شرطی که فرد به طور منظم از مکمل‌های کلسیم استفاده کند.

کمبود ویتامین ب

سطح پایین ویتامین ب ۱۲ و ب ۹ می‌تواند عاملی برای سوزش و ورم زبان شود. همچنین ممکن است این سوزش را در دست و پای خود نیز احساس کنید. همزمان احساس خستگی در کل بدن ایجاد می‌گردد و دلیل آن هم این است که هر دو ویتامین b برای ساخت سلول‌های خونی و سالم نگه داشتن عصب‌های بدن ضروری هستند.

سطح پایین این ویتامین‌ها می‌تواند عاملی برای کم خونی باشد. کمبود ویتامین ب ۱۲ به دلیل کمبود این ویتامین‌ها در رژیم غذایی یا ناتوانی بدن برای جذب آنها از طریق مواد غذایی است.

زمانی که سن افراد بالا می‌رود، میزان اسیدیته معده آنها کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه جذب ویتامین خواهد آمد. پس می‌توان گفت که سن یک فاکتور مهم برای این مشکل است.

دارو‌هایی که در جذب ویتامین‌های B تداخل ایجاد می‌کنند، شامل موارد زیر هستند:

متفورمین

اسومپرازول

لنسوپرازول

فاموتیدین

رانیتیدین

تداخلات ویتامین‌های B

مواد غذایی مثل ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ و لبنیات منبع سرشاری از ویتامین ب ۱۲ هستند.

معمولاً افراد گیاه خوار با کمبود این ویتامین‌ها مواجه می‌شوند و به همین علت حتما توصیه می‌شود که از مکمل استفاده کنند.

ویتامین b ۹ نیز در مواد غذایی مثل سبزیجات برگ دار، اکثر سبزیجات سبز، لوبیا ها، بادام زمینی، گوجه فرنگی و آب پرتقال یافت می‌شوند.

درمان نکردن کمبود ویتامین b ۱۲ می‌تواند عاملی برای آسیب دیدگی دائمی به عصب‌ها شود و در سریعترین زمان ممکن باید این مشکل را برطرف کنید.

یک آزمایش خون ساده می‌تواند میزان پایین بودن سطح این ویتامین را به شما گزارش دهد. معمولاً در این شرایط پزشکی مکمل‌هایی با دوز بالا تجویز می‌کند. در بعضی از موارد نیز به طور هفتگی تزریق ویتامین انجام خواهد شد.

میگرن

یکی از علائم هشدار دهنده سردرد‌های میگرنی است که می‌تواند عامل سوزش زبان، لب ها، صورت و گاهی اوقات بازو‌ها باشد.

دیگر علائم سردرد‌های میگرنی شامل سرگیجه و مشکلات بینایی است که در آن فرد با مشکلات زیر رو‌به‌رو خواهد شد:

الگو‌های زیگزاگی

فلاش زدن نور

نقاط کور

زمانی که حملات سردرد‌های میگرنی ایجاد می‌گردد، علاوه بر علائم یک درد بسیار شدید در یک طرف سر احساس می‌شود که معمولاً همراه با حالت تهوع و استفراغ است.

علت‌هایی که رواج کمتری دارند:

معمولاً سوزش زبان به دلیل وضعیت‌هایی رخ می‌دهد که تشخیص و درمان آن‌ها آسان است، اما بعضی از وضعیت‌ها هستند که در موارد نادری رخ می‌دهند و شامل موارد زیر می‌باشند:

سندروم سوزش دهان

سندروم سوزش دهان یک نوع احساس مداوم از سوزش و ناراحتی در زبان، لب‌ها و دهان ایجاد می‌کند. علائم آن برای انسان‌های مختلف متفاوت است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تغییر در احساس چشایی

خشکی دهان

احساس مزه فلز در دهان

گاهی اوقات سندروم سوزش دهان می‌تواند نشانه‌ای از بیماری در بدن فرد باشد و گاهی اوقات نشان دهنده علائمی مثل کمبود ویتامین b ۱۲، عفونت‌های مخمری یا دیابت است، اما اغلب علت مشخصی ندارد. محققان بر این باورند که سندروم سوزش دهان می‌تواند مرتبط با مشکلات عصبی باشد که این ناحیه را کنترل می‌کند.

این سندروم از هر صد نفر دو نفر را درگیر می‌کند و اغلب خانم‌ها بعد از دوران یائسگی بیشتر در معرض این خطر هستند. این سندروم هیچ درمانی ندارد، اما می‌توان علائم آن را با اقداماتی از جمله دوری از مصرف الکل، تنباکو و غذا‌های پر ادویه و تند کاهش داد.

البته بی حس کردن زبان نیز کمک کننده خواهد بود که بعضی از دارو‌ها این کار را انجام می‌دهند.

کم کاری غده پاراتیروئید

این مشکل بسیار نادر است و زمانی اتفاق می‌افتد که غده پاراتیروئید به اندازه کافی هورمون پاراتیروئید تولید نمی‌کند. ۴ غده پاراتیروئید در پشت غده تیروئید در گردن وجود دارد. غده‌های پاراتیروئید میزان کلسیم خون را کنترل می‌کنند.

زمانی که سطح کلسیم بیش از حد افت کند، احتمالاً علائم زیر وجود خواهد داشت:

انقباض عضلانی

ضعف

تشنج

سرگیجه

سوزش دست پا و صورت

در بعضی از انسان‌ها دلیل این مشکل ناشناخته است. گاهی اوقات علت آن آسیب دیدگی غده تیروئید است که معمولا بعد از جراحی و خارج کردن آن ایجاد می‌شود. فرقی ندارد که علت این مشکل چیست. در هر صورت درمان آن یکسان است:استفاده از مکمل‌های کلسیم و ویتامین دی.

مالتیپل اسکلروزیس یا‌ام. اس

مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند و التهابات موجود در آن می‌تواند عاملی برای آشفتگی انتقال پیام بین مغز و کل بدن باشد. در نتیجه طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند که شامل موارد زیر است:

ضعف

خستگی

مشکل در راه رفتن

مشکلات بینایی

علائم رایج دیگر آن شامل سوزش و بی حسی در صورت، دهان، بدن، بازو و ساق پا است.

علائم خطرناک سوزش زبان که بیانگر بیماری جدی در بدن است‌ام. اس‌ام. اس یک بیماری نادر است و در کشور‌های بسیاری حدود ۴۰۰ هزار نفر را درگیر کرده است. معمولا خانم‌ها در سن بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بیشتر در معرض این بیماری هستند. مردان جوان نیز بیشتر از مرد‌های مسن با این مشکل مواجه می‌شوند.‌ام اس یک نوع حمله سیستم ایمنی به عصب‌ها است. هم اکنون هیچ درمان مشخصی برای این مشکل وجود ندارد، اما انواع متنوعی از دارو‌ها می‌تواند به کنترل علائم آن کمک کند.

منبع:همشهری