علائم و روش‌های درمان سل استخوان چیست؟

به گزارش مجله خبری نگارزمانی که بیماری سل به استخوان‌های فرد سرایت کند به سل استخوان منجر می‌شود که متاسفانه تا زمانی که به مراحل پیشرفته نرسد معمولا قابل تشخیص نمی‌باشد.

سل استخوان چیست؟

همان طور که می‌دانید سل نوعی بیماری عفونی شدید و جدی است که توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می‌شود و یکی از ۱۰ بیماری اصلی عامل مرگ و میر در سطح جهان به شمار می‌رود.

سل در کشور‌های در حال توسعه بسیار شایع، اما اغلب قابل پیشگیری می‌باشد و در صورت تشخیص زود هنگام معمولا به خوبی درمان می‌شود.

این بیماری در درجه اول روی ریه‌ها اثر می‌گذارد، اما در برخی موارد می‌تواند به سایر بخش‌های بدن نیز سرایت کند که در این صورت به آن سل خارج ریوی گفته می‌شود. از انواع نادر سل خارج ریوی می‌توان به سل استخوان و مفاصل اشاره کرد.

سل استخوان در واقع نوعی سل است که روی ستون فقرات، استخوان‌های کشیده و مفاصل اثر می‌گذارد و در اغلب موارد ستون فقرات را درگیر می‌کند اگرچه می‌تواند روی هر استخوانی اثر بگذارد.

یکی از انواع شایع سل استخوان ستون فقرات بیماری پات نام دارد.

علت سل استخوان

سل استخوان زمانی رخ می‌دهد که فرد به بیماری سل مبتلا شده و بیماری اش به خارج از ریه‌ها و استخوان‌ها گسترش پیدا کند.

همان طور که می‌دانید سل معمولا از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این باکتری بعد از وارد شدن به بدن فرد می‌تواند از طریق خون از ریه‌ها یا غدد لنفاوی به سمت استخوان ها، ستون فقرات یا مفاصل حرکت کند.

سل استخوان به دلیل وجود عروق قوی در مرکز استخوان‌های بلند و مهره‌ها معمولا از این نواحی شروع می‌شود. این نوع سل نسبتا نادر است، اما طی چند دهه اخیر، به دلیل افزایش ابتلا به ایدز شیوع آن در کشور‌های در حال توسعه تا حدی افزایش یافته است.

متاسفانه سل استخوان به سختی تشخیص داده می‌شود و عدم درمان آن می‌تواند به مشکلات جدی و شدید در فرد منجر شود.

علائم سل استخوان

تشخیص علائم سل استخوان تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسد چندان آسان نیست و به خصوص تشخیص سل نخاعی به دلیل عدم وجود درد در مراحل اولیه بسیار دشوار است. به همین دلیل بیماری معمولا زمانی تشخیص داده می‌شود که علائم بسیار شدید بوده و سل در مراحل پیشرفته قرار دارد.

علاوه بر این گاهی فرد بدون آن که خودش اطلاع داشته باشد به سل ریوی مبتلا است و به مرور این بیماری به نواحی دیگر بدنش گسترش می‌یابد.

با همه این‌ها افراد مبتلا به سل استخوان گاهی علائمی تجربه می‌کنند که آگاهی از آن‌ها می‌تواند به تشخیص زودتر کمک کند، برخی از این علائم عبارتند از:

کمر درد شدید
ورم
سفتی، سختی
آبسه
برخی علائم سل استخوان در مراحل پیشرفته عبارتند از:

عوارض عصبی
پاراپلژی یا فلج
کوتاه شدن دست و پا در کودکان
ناهنجاری‌های استخوانی
علاوه بر این بیماران مبتلا به سل استخوان ممکن است علائم طبیعی سل را داشته یا نداشته باشند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

خستگی
تب
تعریق شبانه
کاهش وزن

درمان سل استخوان

اگرچه سل استخوان می‌تواند به برخی عوارض جانبی دردناک منجر شود، اما در صورتی که برنامه دارویی مناسب در پیش گرفته شود آسیب‌های ناشی از آن معمولا برگشت پذیر خواهد بود.

به طور کلی دارو درمانی اولین خط دفاعی در برابر این بیماری است و دوره درمان می‌تواند از ۶ تا ۱۸ ماه طول بکشد. برخی درمان‌های موجود عبارتند از:

دارو‌های ضد سل مانند ریفامپیسین، ایزونیازید، اتامبوتول و پیرازینامید

در بسیاری از موارد عمل جراحی ستون فقرات مانند لامینکتومی ضروری است. 

منبع:سومیتا